Cuộc sống tuổi 71 của nghệ sĩ cải lương Tuấn Thanh
Những năm đầu 80 của thế kỷ trước, ở quê tôi, một vùng thuần nông tại Nghệ An, gần như nhà nào cũng thiếu ăn quanh năm. Những bữa ăn chỉ toàn cơm độn khoai lang, mì hạt kèm với rau má, củ chuối luộc đã ám ảnh đám trẻ lên 6 - 7 tuổi như tôi. Và chúng tôi chỉ mong tết đến. Tết có bánh chưng, có thịt, có cơm trắng, áo mới… dù nó đến và đi rất nhanh. Tết Nguyên đán ở quê tôi bắt đầu từ ngày 23 tháng chạp bằng lễ cúng ông Táo. Ở thời buổi đói kém ấy, nghi thức cúng lễ rất đơn giản, chủ yếu là đồ chay, rất ít nhà cúng mặn và chúng tôi, những đứa trẻ háu ăn cũng chẳng được thụ lộc đáng kể. Tết chỉ thực sự chạm ngõ mọi nhà từ ngày 27 tháng chạp. Buổi sáng hôm đó, tiếng lợn eng éc từ làng trên, xóm dưới rộn lên, nghe thật náo nhiệt. Đây là thời điểm các hợp tác xã nông nghiệp mổ lợn để chia thịt cho các xã viên ăn tết. Những năm 1980, cha tôi còn trong quân ngũ, mẹ tôi, tôi và đứa em được nhận thịt ăn tết. Chúng tôi vây quanh sân kho hợp tác xã xem người lớn mổ lợn. Trong không khí đầy niềm vui và sự háo hức, chúng tôi hồi hộp chờ đợi giây phút được chia thịt mang về. Những mảng thịt được xẻ ra, chia nhỏ, để trên những chiếc nong bằng tre. Một người cầm quyển sổ, đọc danh sách xã viên để 4 - 5 người khác cân thịt. Những phần thịt có cả xương được xâu vào sợi lạt nứa. Mỗi khẩu được 2 lạng thịt (200 gram). Nhà tôi 3 khẩu nên được 6 lạng, kèm theo mấy miếng lòng đã luộc. Nhận khẩu phần của gia đình, tôi háo hức cầm xâu thịt mang về, vừa đi vừa chạy, lòng đầy hân hoan.Mẹ tôi chia mấy miếng lòng cho hai anh em tôi ăn trước. Lòng đã nguội ngắt nhưng vẫn ngon vô cùng. Phần thịt lợn, mẹ tôi tách mỡ, đem vùi vào cái bồ đựng muối ở xó bếp để dành chiên lấy mỡ xào rau. Thịt nạc, mẹ tôi kho mặn. Niêu thịt kho nhỏ bé không đủ ăn trong những ngày tết nhưng vị ngon của nó vẫn theo tôi đến bây giờ.Chợ Vẹo ở xã bên, cách làng tôi vài cây số, họp vào các ngày chẵn. 28 tháng chạp hằng năm, chợ này đông vui nhất vì đó là phiên chính của chợ tết. Mẹ tôi bưng cái mủng đan bằng tre, đội nón, dắt em tôi đi chợ. Tôi nhảy chân sáo theo sau. Mưa xuân lất phất, con đường làng lép nhép bùn đất. Chợ tết nhộn nhịp người mua kẻ bán, rất vui. Mẹ tôi thường mua áo quần cho anh em tôi, rồi mua trầu, cau, một ít cam, cá biển và 1 cân thịt nữa. Mẹ nói có khó đến mấy thì tết cũng phải sắm cho được mấy thứ này. Mẹ tôi đội mủng về, cái tết ùa vào nhà.Sáng mùng 1, mẹ chuẩn bị cau, trầu, cam để chúng tôi đi chúc tết. Mẹ đi trước, tôi và đứa em líu ríu theo sau. Chúng tôi đến nhà người thân trong làng và họ hàng ở làng khác. Với những người lớn tuổi, mẹ tôi mang lễ thường là 3 - 5 quả cau hoặc 1 quả cam làm quà chúc tết. Mẹ đặt lễ ở bàn, lễ phép thưa: "Hôm nay mùng 1 tết, mẹ con chúng con có quả cau đến mừng tuổi ông, bà…". Tôi được mẹ dạy câu chúc tết này và khi lên lớp 1 thì tôi thay mẹ nói lời chúc và được người lớn khen, cho kẹo nên rất sướng. Chúc tết ở quê tôi gọi là mừng tuổi, ý là mừng cho tuổi mới. Đi mừng tuổi, tôi cũng được mừng tuổi, vui nhất khi đó là nhận tiền xu để đánh đáo; được ăn bánh chưng, kẹo bi; những thứ mà khi hết tết, chúng tôi nằm mơ cũng khó thấy. Ở quê tôi, từ xa xưa và đến giờ vẫn thế, trong những ngày tết, mọi người trong làng đều đến nhà nhau mừng năm mới. Ngày trước, quà chỉ là dăm ba quả cau để người lớn ăn trầu hoặc một vài quả cam, nay là một gói bánh. Nhưng việc quà tết nay đã được tinh gọn dần và chủ yếu là đến nhà chơi, chúc tết gia đình, uống nước, trò chuyện. Không ai buộc ai phải đến nhà chúc tết nhưng đã thành phong tục, không đi cứ cảm giác như có lỗi với người khác. Phong tục mừng tuổi giúp mọi người trong làng, trong xã thêm đoàn kết, chia sẻ với nhau. Đến mừng tuổi những người già neo đơn, người có hoàn cảnh khó khăn, ốm đau bệnh tật, trẻ con thường mang bánh còn người lớn thường mang theo ít tiền để thăm hỏi. Quê tôi có ông Thời, hồi đó nhà nghèo nhưng ông sống rất tình nghĩa. Tết nào ông cũng đi mừng tuổi khắp xã, bất kể có quan hệ họ hàng hay không. Ông Thời thường mang theo mấy quả cam, bỏ trong cái túi cước. Vào nhà nào, ông đều mang ra 1 quả, bảo: "Tết không có gì, chỉ có quả cam, tôi đến mừng tuổi cho gia đình năm mới bình an, làm ăn may mắn". Nhà nào cũng vậy, ông Thời chỉ ngồi chừng vài phút, hỏi han chuyện trò ít câu vui vẻ rồi chào đi. Mọi người trong xã đều quý ông, nhận lời chúc, xin trả lại cam cho ông. Ông Thời cười, nói: "Ông bà cho thì tôi xin lại, chúc ông bà năm mới vạn sự như ý". Xưa và nay vẫn thế, cứ sáng sớm mùng 1, ở quê tôi, con cháu kéo đến nhà ông bà, cha mẹ để chúc tết, trước khi đi mừng tuổi những người thân khác. Tiếng cười đùa huyên náo. Các nhà thờ họ rộn ràng tiếng trống tế. Cây nêu dựng khắp ngõ ngách trong làng. Những cô gái xúng xính gánh mâm cỗ đến nhà thờ để cúng tổ tiên. Ngày thường, ở làng chỉ còn phụ nữ và người già, thanh niên và trung niên ra Bắc, vào Nam, xuất ngoại lao động, nhưng cứ đến ngày tết làng lại đông vui, nhộn nhịp. Tết là dịp đoàn tụ khiến những người xa quê đều muốn về với gia đình, người thân. Ở nhà, những người bố, người mẹ già chỉ mong tết đến để con cháu trở về sum họp. Rời làng ngót 30 năm, nhiều người già tôi từng đến nhà mừng tuổi vào ngày tết năm xưa đã thành người thiên cổ, nhưng sự gắn kết từ tục mừng tuổi đã giúp tôi nhớ như in các mối quan hệ họ hàng, dù đã cách nhau nhiều đời. Tết vẫn thế, vẫn mang lại nhiều giá trị tinh thần khiến ai xa quê cũng phải nhớ, phải đau đáu tìm về.Cục TDTT yêu cầu Chủ tịch VFF xử nghiêm 5 cầu thủ Hà Tĩnh sử dụng ma túy
Mạng xã hội chia sẻ đoạn clip với dòng trạng thái "10 điểm cho anh trai tinh ý. Nhớ chỉ các cháu điểm mù xe lớn khi đi đường nghe mọi người". Theo đoạn clip, bé gái đi xe đạp sát bên chiếc xe tải, người đàn ông ở trong quán cà phê thấy liền đi ra chỉ bé đi lên phía trước. Bé gái đang chuẩn bị lên xe đạp, xe tải cũng bắt đầu di chuyển. Thấy tình huống nguy hiểm, xe tải có thể chạm xe đạp của bé gái, người này đi lên theo, giơ tay ra tín hiệu để tài xế xe tải dừng lại kịp thời. Sau khi bé gái di chuyển khỏi khu vực nguy hiểm, người đàn ông ngỏ ý cảm ơn đồng thời thông báo để tài xế xe tải biết và tiếp tục di chuyển. Vụ việc xảy ra khoảng 6 giờ 16 phút ngày 27.12. Đoạn clip sau khi đăng tải lên mạng xã hội thu hút sự quan tâm, bình luận của dân mạng. Ai nấy đều cho rằng đó là tình huống nguy hiểm, người đàn ông đã tinh ý giúp đỡ để bé gái được an toàn. Tài khoản Lê Tý bình luận: "Nhìn vậy chứ nguy hiểm lắm, vào điểm mù xe tải của ô tô rồi đó". Nick name Chấn Quang chia sẻ: "Tình huống trông bình thường vậy chứ rất nguy hiểm đấy, sai một ly đi luôn một dặm. Bạn Vương Linh viết: "Anh trai quá xuất sắc, chúc anh và gia đình luôn mạnh khỏe, bình an". Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, anh Nguyễn Tấn Hưng (31 tuổi) là người cứu bé gái. Anh cho biết vụ việc diễn ra ở trước quán cà phê của anh ở H.Mộ Đức, Quảng Ngãi. Khi để ý thấy bé gái sắp vào điểm mù xe tải nên đến hướng dẫn bé đi qua. "Tôi hướng dẫn bé đi lên phía trước nhưng bé dừng gần xe quá nên bác tài không thấy. Lúc đó, tôi thấy bác tài chuẩn bị xuất phát nên giơ tay ra tín hiệu có chướng ngại vật phía trước. Tôi đoán bé gái học cấp 1, thời gian gấp rút quá nên sau đó không kịp giải thích điểm mù xe tải với bé gái. Đó là lương tâm của bản thân, phải làm cách nào để va chạm không xảy ra, lúc đó không nghĩ gì nhiều hết", anh Hưng nói. Cũng theo anh Hưng, trước đây anh có lái xe 7 chỗ, gặp tình huống đó biết nguy hiểm có thể xảy ra. Nơi anh buôn bán gần đường quốc lộ, có nhiều phương tiện qua lại. Anh đăng clip lên mạng xã hội để phụ huynh biết điểm mù và hướng dẫn các con tránh gặp trường hợp nguy hiểm. Cách đây không lâu, anh Vũ Tiến Anh (34 tuổi, ở TP.Hòa Bình) cũng có hành động tương tự khi cứu bé trai tránh điểm mù xe tải. Anh cho biết, thời điểm đó anh đi đón con học cùng trường với bé trai trong clip. Lúc đi đổ xăng thấy bé trai đi gần xe tải nên quyết định kéo bé lại."Lúc đầu bé trai đi ngược chiều rồi mới tạt qua đi gần xe tải, clip đăng trên mạng xã hội họ đã cắt ngắn. Tôi chủ động nên không sợ bé giật mình bị ngã, tài xế xe tải có bảo thấy tôi kéo lại nên mới yên tâm đi. Bé trai đi ngược chiều nên tài xế không thấy, cháu hơn con tôi 1 tuổi. Kéo bé xong, tôi định quát nhưng sợ bé hoảng nên không dám quát nữa, cháu có nói xe bị mất phanh (mất thắng - PV)", anh Tiến Anh bày tỏ.
Khát vọng đưa trí tuệ Việt Nam ra thế giới
Trong số 4 nội dung của môn bóng đá, Việt Nam được đánh giá rất cao ở các nội dung bóng đá nữ và futsal nữ. Ở nội dung bóng đá nữ, chúng ta là đội trải qua 4 lần vô địch SEA Games liên tiếp, từ SEA Games 29 năm 2017 đến SEA Games 32 năm 2023. Chính vì thế, bóng đá nữ cũng là nội dung được VFF sớm tuyên bố chỉ tiêu bảo vệ HCV ở SEA Games năm nay.Những đối thủ đáng ngại nhất của đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam tại SEA Games 33 năm 2025 là chủ nhà Thái Lan và Philippines. Trong số này, Philippines chủ yếu dựa vào dàn cầu thủ sinh ra ở Bắc Mỹ và châu Âu. Tuy nhiên, tại SEA Games, chưa chắc các cầu thủ này được về khoác áo đội tuyển Philippines đầy đủ, vì những cầu thủ Philippines sẽ vướng lịch thi đấu của CLB chủ quản ở nước ngoài, trong thời gian diễn ra SEA Games (tháng 12).Đối thủ đáng gờm khác là Thái Lan. Đội bóng nữ xứ sở chùa vàng đang được chủ tịch Liên đoàn Bóng đá Thái Lan (FAT) Madam Pang đầu tư lớn để phát triển. Thái Lan để lỡ cơ hội tham dự World Cup bóng đá nữ năm 2023, nên họ càng quyết tâm xây dựng lại lực lượng trong thời gian tới.Dù vậy, đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam với kinh nghiệm và năng lực chuyên môn cao, vẫn được đánh giá nhỉnh hơn so với dàn cầu thủ nữ Thái Lan. Đặc biệt, ở một số gương mặt chủ chốt của chúng ta như Huỳnh Như, Chương Thị Kiều, Tuyết Dung… có chất "quái" mà không phải cầu thủ nữ nào ở Đông Nam Á cũng có được.Còn đội tuyển fustal nữ Việt Nam là đương kim vô địch Đông Nam Á, sau khi chúng ta đánh bại Thái Lan hồi năm ngoái. Dàn cầu thủ của đội tuyển futsal nữ Việt Nam đang ở vào độ chín của sự nghiệp, họ được kỳ vọng sẽ tiếp tục phát huy phong độ tại SEA Games 33. Khác với nội dung bóng đá sân cỏ 11 người, ở nội dung futsal nữ, tính cạnh tranh không cao, đội tuyển futsal nữ Việt Nam hầu như chỉ phải cạnh tranh trực tiếp với Thái Lan.Điểm chung giữa đội tuyển U.22 Việt Nam và đội tuyển futsal nam Việt Nam tại SEA Games 33 năm 2025, đó là chúng ta sẽ chạy đua giành HCV với 2 đối thủ chính là Thái Lan và Indonesia. Cả 3 nền bóng đá Việt Nam, Thái Lan và Indonesia là 3 nền bóng đá phát triển rất đều cả 2 nội dung bóng đá nam và futsal nam.Ở nội dung bóng đá nam, U.22 Việt Nam là ứng cử viên rất nặng ký, đặc biệt là sau khi đội tuyển quốc gia Việt Nam giành ngôi vô địch AFF Cup 2024. Ngôi vô địch AFF Cup là động lực tinh thần rất lớn cho bóng đá Việt Nam, hướng đến các giải đấu quốc tế ở thời điểm hiện tại.Về mặt nhân sự, các cầu thủ trong lứa tuổi U.22 của bóng đá Việt Nam cũng được đánh giá cao, so với mặt bằng bóng đá Đông Nam Á. Những cầu thủ trẻ như Vĩ Hào, Khuất Văn Khang, Thái Sơn, Văn Trường, Đình Bắc… đều đủ sức khoác áo đội tuyển quốc gia. Giờ, họ quay lại khoác áo đội U.22, họ được kỳ vọng sẽ trở thành nòng cốt để đội U.22 Việt Nam giành HCV SEA Games.Trong khi đó, nội dung futsal nam của bóng đá Việt Nam có vẻ như bị đánh giá yếu thế hơn 3 nội dung còn lại. Đội tuyển futsal nam Việt Nam dù cũng là ứng cử viên vô địch tại SEA Games 33, nhưng đoàn quân của HLV Diego Giustozzi (người Argentina) vẫn bị đánh giá thấp hơn Thái Lan chút đỉnh. Còn đương kim vô địch Đông Nam Á Indonesia liên tục có những bước tiến rất đáng chú ý trong thời gian gần đây.Đội tuyển futsal nam Việt Nam vì thế sẽ phải cố gắng rất nhiều để hy vọng vào điều bất ngờ ở đại hội thể thao Đông Nam Á. Dù sao, việc bóng đá Việt Nam có cơ hội thắng lớn ở hầu hết các nội dung trong môn bóng đá tại SEA Games cũng phản ánh sự ổn định của chúng ta. Từ chỗ lép vế hoàn toàn trước Thái Lan trong môn bóng đá nhiều năm trước, hiện giờ bóng đá Việt Nam có hy vọng giành nhiều HCV hơn so với Thái Lan trong môn thể thao vua.
Vẫn mang phong cách thiết kế đặc trưng của một mẫu crossover, tuy nhiên bước sang thế hệ thứ 6 của Honda CR-V gần như rũ bỏ lối thiết kế củ để hướng đến một phong cách mới trông hiện đại, thời trang và cứng cáp hơn. Lưới tản nhiệt, nối liền cụm đèn pha được tạo dáng đơn giản nhưng mạnh mẽ hơn với những đường gân góc cạnh. Hai bên thân xe, những đường gân nổi cũng xuất hiện trên các vòm bánh đồng thời nối liền từ cạnh đèn pha đến đèn hậu tạo cảm giác thân xe dài, cứng cáp và sang trọng hơn.
Công trình làm đường ngổn ngang
Chiều nay 30.12, Bộ KH-CN đã công bố kết quả chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) năm 2024. Kết quả top 10 PII 2024 tương đương PII 2023, trừ Bắc Ninh rơi xuống vị trí 11, trong khi Bắc Giang lọt vào top 10 (năm ngoái Bắc Giang trong nhóm từ 11 - 30).Trong 10 địa phương dẫn đầu PII 2024, có 5 thành phố trực thuộc T.Ư và 5 địa phương có công nghiệp, dịch vụ phát triển. Cụ thể, 3 địa phương không thay đổi vị trí dẫn đầu gồm: Hà Nội xếp hạng 1, TP.HCM xếp hạng 2, Hải Phòng xếp hạng 3.Các địa phương tiếp theo gồm: Bà Rịa - Vũng Tàu xếp hạng 4 (2023 xếp hạng 7), Đà Nẵng xếp hạng 5 (2023 xếp hạng 4), Quảng Ninh xếp hạng 6 (2023 xếp hạng 9), Cần Thơ xếp hạng 7 (2023 xếp hạng 5), Bình Dương xếp hạng 8 (như 2023), Thái Nguyên xếp hạng 9 (2023 xếp hạng 10) và Bắc Giang xếp hạng 10 (2023 xếp hạng 11).Cao Bằng là địa phương có điểm số thấp nhất, xếp hạng 63. Xếp kết quả theo vùng thì Đông Nam bộ đã vượt qua các địa phương vùng Đồng bằng sông Hồng để có điểm trung bình cao nhất trong 6 vùng kinh tế xã hội. Các địa phương vùng Đồng bằng sông Hồng có điểm trung bình cao thứ hai, tiếp đến là Bắc Trung bộ và Duyên hải miền trung và Đồng bằng sông Cửu Long. Hai vùng trung du và miền núi phía bắc và Tây Nguyên tiếp tục có điểm số thấp nhất.Việc đánh giá chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương được Bộ KH-CN thực hiện trên phạm vi toàn quốc từ năm 2023. PII cung cấp căn cứ khoa học và các minh chứng về điểm mạnh, điểm yếu, về các yếu tố tiềm năng và các điều kiện cần thiết để phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của từng địa phương.
