Xử phạt thế nào với doanh nghiệp để SIM rác ra thị trường?
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.Ảnh tết gia đình, thương nhớ xuân quê…
Hầu hết ung thư đại trực tràng phát triển từ một polyp (khối u nhỏ phát triển bên trong lòng đại trực tràng). Do đó, tầm soát có thể giúp phát hiện sớm các ung thư đại trực tràng khi chúng còn nhỏ, chưa phát triển và có thể dễ dàng điều trị hơn. Mọi người nên bắt đầu tầm soát định kỳ ở tuổi 45. Việc tầm soát có thể được thực hiện bằng một xét nghiệm có độ nhạy cao là xét nghiệm phân hoặc nội soi đại trực tràng.
Yêu quê qua chuyện má kể từ câu hát ngày xưa
Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM đã trở thành đại diện cuối cùng giành vé lọt vào tứ kết giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam. Trước lượt trận cuối bảng C diễn ra chiều nay (9.3), Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM đứng hạng ba với 3 điểm, hiệu số 0. Thầy trò HLV Tạ Hồng Hà đang cạnh tranh trực tiếp tấm vé cuối cùng với ĐH Huế, đội đứng thứ ba bảng A với 3 điểm, hiệu số -5.Để có vé với tối thiểu là vị trí thứ ba xuất sắc nhất, điều kiện cần của đội Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM là thua với cách biệt dưới 6 bàn ở trận gặp Trường ĐH Sư phạm TDTT Hà Nội. Ở cuộc so tài lúc 15 giờ 30 ngày 9.3, thầy trò HLV Tạ Hồng Hà đã nhập cuộc tốt trong 20 phút đầu. Song, khoảnh khắc mất tập trung từ phút 23 đến 27 đã khiến Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM liên tục nhận bàn thua. Vũ Việt Hoàng trở thành ngôi sao của Trường ĐH Sư phạm TDTT Hà Nội, với pha dứt điểm cận thành dội xà vào lưới, cùng tình huống tâng bóng điệu nghệ qua đầu đối thủ để nhân đôi cách biệt.Dẫn trước 2-0, Trường Sư phạm TDTT Hà Nội không còn đẩy cao nhịp độ, mà đá thong dong để tiết kiệm thể lực. Bên phía đối diện, Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM cũng không mạo hiểm dồn lên tấn công. Tỷ số 2-0 được giữ đến hết trận. Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM vào tứ kết với tư cách một trong hai đội hạng ba xuất sắc nhất.Như vậy, 8 đội bóng lọt vào tứ kết giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam bao gồm: Trường ĐH Quy Nhơn, Trường ĐH Tôn Đức Thắng (bảng A), Trường ĐH TDTT Đà Nẵng, Trường ĐH VH-TT-DL Thanh Hóa, Trường ĐH Văn Hiến (bảng B), Trường ĐH Sư phạm TDTT Hà Nội, Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM, Trường ĐH Công nghệ TP.HCM (bảng C).Trong 8 đội bóng này, chỉ có 2 đội từng góp mặt ở tứ kết năm ngoái, đó là chủ nhà Trường ĐH Tôn Đức Thắng cùng Trường ĐH Văn Hiến. Sự góp mặt của những tên tuổi mới mẻ một lần nữa cho thấy sức hấp dẫn và diễn biến khó đoán tại sân chơi bóng đá sinh viên.Các trận đấu trong khuôn khổ tứ kết giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam diễn ra trong các ngày 11 và 12.3 trên sân vận động Trường ĐH Tôn Đức Thắng.
Câu chuyện dừng xe ở làn khẩn cấp trên cao tốc đi vệ sinh, chợp mắt 5 – 10 phút khi quá buồn ngủ, không thể tiếp tục lái xe… nhưng bị CSGT phạt trực tiếp hoặc phạt nguội nhận 2 luồng ý kiến khác nhau.Có tới 90% người tham gia khảo sát trên Thanh Niên cho rằng, dừng xe ở làn khẩn cấp đi vệ sinh là nhu cầu cá nhân khẩn thiết, nhịn vệ sinh lâu cũng có thể gây những ảnh hưởng tới sức khỏe. 8% còn lại cho rằng, dừng xe trên cao tốc đi vệ sinh là không phù hợp. Người lái xe cần chủ động sức khỏe trước khi vào cao tốc. Một số bạn đọc cũng bày tỏ quan điểm về chủ đề này sôi nổi ở phần bình luận. Bạn đọc có email blacktulp_taton@yahoo.com viết: "Đi vệ sinh dù trong tình huống nào cũng không phải việc khẩn cấp, đó là việc cá nhân". Độc giả Hoa Đoàn bình luận: "Dừng xe trên làn khẩn cấp chỉ để đi vệ sinh có thể phạt về hành vi "tiểu bậy". Hiện nay trẻ nhỏ dưới 12 tháng đều có bán loại tã dùng khi di chuyển xa cho bé tiểu tiện nên lý do dừng xe cho trẻ đi tiểu là không đúng luật". Anh Trần Cử thì viết: "Nếu có ý thức và trách nhiệm an toàn cho gia đình và xã hội, không tài xế nào hỏi kiểu kèo nài như vậy".Ở góc độ khác, bạn đọc Xuân Hoa, Anh Nghi nhận xét, "cực chẳng đã" người lái xe mới phải dừng để đi vệ sinh dọc đường. Hiện các trạm dừng nghỉ trên cao tốc còn cách khá xa, chưa đáp ứng nhu cầu của người tham gia giao thông. Thực tế, một số trường hợp dừng xe ở làn khẩn cấp trên cao tốc đi vệ sinh hay chợp mắt 5 phút trên cao tốc đã bị CSGT phạt nguội 11 triệu, mới đây nhất là 13 triệu (theo Nghị định 168/2024).Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ quy định, trên cao tốc chỉ được dừng xe, đỗ xe đúng nơi quy định. Trường hợp gặp sự cố kỹ thuật hoặc bất khả kháng khác buộc phải dừng xe, đỗ xe thì được dừng xe, đỗ xe ở làn dừng khẩn cấp cùng chiều xe chạy và phải có báo hiệu bằng đèn khẩn cấp.Điều 11 luật Xử lý vi phạm hành chính nêu 5 trường hợp không xử phạt vi phạm hành chính gồm: thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong tình thế cấp thiết, do phòng vệ chính đáng, do sự kiện bất ngờ, do sự kiện bất khả kháng và người thực hiện hành vi không có năng lực trách nhiệm hành chính…Theo một chuyên gia nghiên cứu luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, có thể hiểu, sự việc bất khả kháng là sự việc xảy ra khách quan, không lường trước được, không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp ngăn chặn.Bất khả kháng trong trường hợp này có thể là: khi mắt bỗng dưng mờ đi không thấy đường, tụt đường huyết, tay chân bủn rủn, đau tim… Xe dừng ở làn khẩn cấp cần bật đèn cảnh báo, thông báo cho lực lượng chức năng qua số điện thoại khẩn cấp trên cao tốc của Cục CSGT: 19008099, đặt biển cảnh báo cách xe tối thiểu 100 m."Trước khi vào cao tốc, người lái xe phải xác định được điểm dừng nghỉ, thời gian di chuyển để chủ động đi vệ sinh, kiểm tra xe, sức khỏe tài xế, người ngồi trên xe. Xe có trẻ nhỏ nên chủ động chuẩn bị vật dụng cho trẻ đi vệ sinh khi cần thiết. Đây là kỹ năng tham gia giao thông", chuyên gia phân tích.Bạn có thể chọn 1 mục. Bình chọn của bạn sẽ được công khai.Có. Đi vệ sinh là nhu cầu cá nhân khẩn thiết. Nếu nhịn đi vệ sinh có thể nguy hiểm cho sức khỏeKhông. Dừng xe ở làn khẩn cấp trên cao tốc để đi vệ sinh là không phù hợp, cần chủ động sức khỏe trước khi lên cao tốc.Ý kiến khác. Mời bạn để lại ý kiến ở phần bình luận cuối bài viết"Nếu làn dừng khẩn cấp trên cao tốc mà xe nào cũng có thể tấp vào ngủ, đi vệ sinh thì khó kiểm soát, gây mất an toàn cho xe lưu thông với tốc độ cao trên đường hoặc khi có sự cố khẩn cấp. Buồn ngủ hay đi vệ sinh là 2 việc có thể lường trước được nên không thuộc tình huống bất khả kháng. Do đó, người lái xe cần chủ động chấp hành nghiêm quy định, tránh bị CSGT phạt", chuyên gia nghiên cứu luật đưa ra lời khuyên.Lãnh đạo một đội CSGT cho biết, có những trường hợp dừng xe ở làn khẩn cấp trên cao tốc, CSGT đến hỏi lý do dừng, tài xế nói xe bị hư. Khi CSGT nói sẽ gọi giúp xe cứu hộ hoặc kiểm tra xe hư thế nào, thì bỗng… xe hết hư. Do vậy, khi làm việc trực tiếp, CSGT sẽ xem xét các yếu tố, bằng chứng ghi nhận rồi quyết định có lập biên bản hay không. Trường hợp phạt nguội, người vi phạm cần trình bày nguyên nhân dẫn đến hành vi, nếu cung cấp bằng chứng phù hợp thì có thể được xem xét thuộc hay không thuộc nhóm trường hợp bất khả kháng.Luật sư (LS) Lê Trung Phát, Giám đốc Hãng luật Lê Trung Phát, Đoàn LS TP.HCM cho biết, camera phạt nguội ngày càng phổ biến. Khi buộc phải dừng xe ở làn khẩn cấp, người lái xe phải có bằng chứng để bảo vệ mình.Bằng chứng ấy có thể là các clip ghi nhận lại sự việc, các chứng cứ liên quan đến việc đưa người đi nhập viện sau đó hoặc nội dung các cuộc gọi điện thoại báo cho cơ quan chức năng khi mình gặp sự cố... Nếu người vi phạm không có chứng cứ chứng minh, thì cơ quan chức năng có thể dựa vào hình ảnh để phạt nguội cho hành vi dừng đỗ xe trên làn đường khẩn cấp.LS Phát nêu ý kiến, Chính phủ cần sớm ban hành văn bản, hướng dẫn cụ thể cho khái niệm "bất khả kháng khác" là gì, cần có hướng dẫn dừng đỗ xe khi buộc phải đi vệ sinh thì được dừng trong bao lâu."Khi đó, hệ thống camera phạt nguội có thể chỉ ghi lại hình ảnh những xe dừng quá thời gian quy định để làm cơ sở xử phạt. Điều này giúp người dân không phải mất thời gian để đi giải trình. Như vậy, sẽ hài hòa lợi ích giữa nhà nước và người dân, trong bối cảnh nhiều tuyến cao tốc chưa bố trí được trạm dừng chân", LS Lê Trung Phát nói.
Doanh nghiệp thưởng tiền để khuyến khích nhà đầu tư dự họp cổ đông
Giá cà phê robusta tiếp đà tăng, tối qua sàn London đóng cửa với mức tăng 66 USD, kỳ hạn giao tháng 5 lên mốc 3.843 USD/tấn. Đây là mức giá cao nhất trên sàn London kể từ đầu năm, trước đó giá đỉnh là 3.812 USD/tấn vào ngày 4.4. Kỳ hạn giao tháng 7 còn tăng mạnh hơn, đến 75 USD lên mức 3.790 USD/tấn. Kỳ hạn giao tháng 9 tăng 67 USD lên 3.702 USD/tấn.
