xstn

Sinh tồn hậu chấn thương tủy sống: 'Mẹ cứ bỏ con lại đây'

Tốt nghiệp ĐH ngành sức khỏe, có thể học các chuyên khoa nào, theo quy định mới?

Ngay sau khi đội tuyển Việt Nam chiến thắng nghẹt thở đội tuyển Thái Lan với tỷ số 3-2, nâng tổng tỷ số qua 2 trận đấu lên 5-3 và giành chức vô địch AFF Cup 2024 ngay trên sân đội bạn, hàng vạn cổ động viên Hà Nội đã đổ ra các đường phố để ăn mừng. 

Người mang hồn đất - Truyện ngắn dự thi của Nguyễn Thanh Nga (Bắc Ninh)

Hiệp hội Thép thế giới cũng dự báo nhu cầu thép từ các nước ASEAN (trừ Việt Nam) dự kiến tăng 5,2% trong năm nay, cao hơn mức 3,8% trong năm 2023.

Lần tái xuất này của ông Donald Trump diễn ra trong bối cảnh địa chính trị và kinh tế toàn cầu đã thay đổi sâu sắc sau đại dịch Covid-19, nhưng sự thay đổi chính sách đối nội và đối ngoại của Mỹ mới là động lực chính làm thay đổi cách vận hành của quan hệ quốc tế, xoay chuyển thế giới sang một kỷ nguyên mới.Sự xuất hiện và được ủng hộ của ông Trump không phải là ngẫu nhiên, mà là hệ quả tất yếu của những biến động sâu sắc trong nội bộ nước Mỹ, thành trì của lý tưởng dân chủ tự do và hệ thống quốc tế. Sau Chiến tranh Lạnh, toàn cầu hóa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nói chung nhưng cũng làm sâu sắc thêm các bất bình đẳng xã hội, tạo ra những nhóm yếu thế về kinh tế và xã hội ngay tại các quốc gia phát triển. Chính những người này đã trở thành lực lượng ủng hộ mạnh mẽ cho những chính trị gia dân túy như ông Trump, người cam kết bảo vệ lợi ích quốc gia, ngăn chặn nhập cư và phục hồi kinh tế trên tư duy bảo hộ.Trump 2.0 đánh dấu sự thoái trào mạnh mẽ của lý tưởng dân chủ tự do - nền tảng quan trọng tạo nên sự ổn định toàn cầu suốt thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh. Hiện tượng này cũng là phản biện mạnh mẽ đối với luận điểm "cáo chung của lịch sử" của Francis Fukuyama, người trong những năm đầu của thập niên 90 của thế kỷ 20 từng cho rằng dân chủ tự do và kinh tế thị trường là hình thức quản trị cuối cùng và tốt nhất mà nhân loại hướng đến. Thực tế cho thấy lịch sử không những không dừng lại mà còn tiếp tục biến động dữ dội với sự trỗi dậy của mô hình chính trị và các phong trào dân túy, minh chứng rõ ràng rằng các lý tưởng tự do chưa bao giờ thực sự chiến thắng hoàn toàn và không thể là mô hình duy nhất cho một thế giới đầy đa dạng và phức tạp. Cùng lúc đó, thế giới cũng chứng kiến sự hồi sinh mạnh mẽ của tư tưởng hiện thực chủ nghĩa trong quan hệ quốc tế. Quan điểm cho rằng bản chất của quan hệ quốc tế là cuộc đấu tranh giành quyền lực và bảo vệ lợi ích quốc gia ngày càng lan tỏa mạnh mẽ và chi phối tư duy của các nhà lãnh đạo, từ Moscow đến Bắc Kinh, và hiện nay ngự trị ở Washington. Sau nhiều thập niên theo đuổi vai trò lãnh đạo thế giới để thúc đẩy lý tưởng tự do dân chủ, siêu cường Mỹ cũng đối diện nguy cơ suy vong trong cái bẫy mà GS John Kenedy gọi là "sự quá tải của đế chế". Trên bàn cờ lớn bị thách thức gay gắt từ nhiều phía, Mỹ không thể không thay đổi nếu muốn duy trì bá quyền toàn cầu. Chính quyền Trump không chỉ tìm cách củng cố sức mạnh kinh tế và quân sự của mình, mà còn tìm cách thay đổi các luật chơi toàn cầu nay không còn lợi cho Mỹ. Trump 2.0 vừa là tiếp biến, vừa là thay đổi cách mạng từ Trump 1.0, cách tiếp cận triệt để hơn, cực đoan hơn và quyết liệt hơn. Dưới thời Trump 2.0, thế giới sẽ tiếp tục chứng kiến sự suy giảm có thể dẫn tới khủng hoảng của chủ nghĩa đa phương, giảm cam kết với các tổ chức quốc tế, và gia tăng mạnh mẽ của chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch và bảo hộ đầu tư. Chính sách "nước Mỹ là trên hết", không chỉ gây áp lực mạnh hơn nữa với các đối thủ thương mại lớn như Trung Quốc, mà cả các đồng minh truyền thống như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước láng giềng thân thiện như Canada, Mexico. Nước Mỹ sẽ vị kỷ hơn, thực dụng hơn, sử dụng quyền lực và lợi thế để tăng cường sức mạnh bản thân, hơn là cung cấp các hàng hóa công (public goods) trên thế giới. Nước Mỹ sẽ rút khỏi các cuộc chiến tranh tốn kém, cô lập với thế giới đầy rẫy xung đột, thu lợi từ chạy đua vũ trang ở quy mô toàn cầu. Không phải ngẫu nhiên ông Trump đề cập đến xây dựng "Vòm Sắt" (Iron Dome, nay đã đổi tên thành Vòm Vàng) trong khi nước Mỹ đã được bảo vệ bởi hai đại dương. Trật tự đa cực sẽ hỗn loạn, bất định và bất ổn hơn nhiều so với "khoảnh khắc đơn cực" ngắn ngủi trong lịch sử. Có lẽ, điểm khác biệt của chủ nghĩa hiện thực ngày nay và các chủ nghĩa hiện thực trước là yếu tố công nghệ. Những tiến bộ nhanh chóng trong khoa học công nghệ, nhất là cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư với vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), internet vạn vật (IoT), blockchain và công nghệ lượng tử, đã làm thay đổi sâu sắc tư duy, hành xử và cách xác định sức mạnh quốc gia. Các quốc gia đang tích cực đầu tư vào công nghệ để nâng cao sức mạnh, đồng thời áp dụng các chiến lược an ninh mới nhằm tận dụng ưu thế công nghệ, tạo ra lợi thế cạnh tranh và kiểm soát các nguồn lực chiến lược trong cuộc cạnh tranh toàn cầu mới. Mỹ không thể đứng ngoài cuộc đua này, không thể không kiểm soát khả năng tiếp cận (và ngăn chặn khả năng tiếp cận của đối thủ) đối với các nguồn khoáng sản chiến lược, con át chủ bài cho chạy đua khoa học công nghệ trong 100 năm tới.Nhiệm kỳ mới của Tổng thống Donald Trump cũng chỉ kéo dài trong 4 năm nhưng sẽ làm thay đổi căn bản tư duy và chiến lược của Mỹ trong nhiều thập niên tới. Thế giới sẽ đối mặt với thách thức ngày càng lớn về sự thiếu hụt lãnh đạo toàn cầu. Mỹ, một thời được xem là trụ cột của trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, giờ đây sẽ thoái thác việc gánh vác trách nhiệm quốc tế trong khi đó, các quốc gia lớn như Trung Quốc và Nga sẽ tích cực tận dụng khoảng trống này để mở rộng ảnh hưởng theo các cách khác nhau. Các thể chế quốc tế như Liên Hiệp Quốc, WTO hay WHO sẽ ngày càng trở nên yếu kém hơn, thiếu hiệu quả trong việc giải quyết các cuộc khủng hoảng toàn cầu. Các liên minh, liên kết, tập hợp lực lượng cũng theo đó biến động linh hoạt, đa chiều, đa tầng nấc. Một thế giới mới của chủ nghĩa hiện thực trần trụi, chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa bảo hộ sẽ chứng kiến bất ổn gia tăng, căng thẳng leo thang và sự phân hóa sâu sắc. Thế giới đó đầy bất ổn và rủi ro, nhưng chắc chắn có không ít những cơ hội mới. Các quốc gia vừa và nhỏ trong đó có Việt Nam cần sẵn sàng thích ứng nhanh chóng và linh hoạt, thiết kế các "mỏ neo" để sẵn sàng đối phó với sóng dữ, trong khi khéo léo tận dụng các cơ hội để bảo vệ và gia tăng lợi ích trong một trật tự quốc tế đang biến chuyển mạnh mẽ.

Bán điện cho nhà hàng xóm: Doanh nghiệp được, hộ gia đình thì không

Đến Việt Nam năm thứ ba, Tổng lãnh sự Mỹ tại TP.HCM Susan Burns cũng ba lần trải qua cái Tết truyền thống của người Việt. Tết Ất Tỵ 2025 càng thêm đặc biệt vì đây là sự khởi đầu của chuỗi hoạt động kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Mỹ.Trước gian trưng bày của Tổng lãnh sự quán Mỹ ở Đường hoa Nguyễn Huệ, bà Burns đã chia sẻ với Thanh Niên về thói quen ăn Tết cổ truyền ở Việt Nam. "Đây là lần thứ ba tôi ăn Tết ở Việt Nam. Đối với tôi, Tết là thời điểm tuyệt vời của năm. Tôi thật sự thích quan sát mọi người xúng xính trong bộ áo dài dạo phố, chụp ảnh", bà cho biết. Còn tại nhà riêng, bà có thói quen chưng quả vải, để sẵn tiền lì xì, và tất nhiên không thể thiếu việc trưng bày các chậu hoa ngày Tết trong nhà. "Hoa Tết cũng xuất hiện khắp nơi, mang đến không khí vui mừng của dịp lễ hội trên mọi góc phố. Không khí Tết sẽ là điều mà tôi nhớ nhất về thành phố", theo Tổng lãnh sự Mỹ.Bên cạnh đó, bà cho rằng chính quyền thành phố đã làm nên điều tuyệt vời khi tổ chức biểu diễn âm nhạc ngoài đường phố, tạo nên không khí vô cùng sống động cho dịp Tết đến Xuân về. "Tôi sẽ luôn nhớ đến tinh thần của thành phố này", bà Burns nói.Theo bà Tổng lãnh sự, thành phố đã hoàn thành Đường hoa Nguyễn Huệ một cách ấn tượng, thêm rằng bà rất thích đến đây để dạo bước trong những ngày Xuân và Tết năm nay cũng không ngoại lệ. Kể từ năm 2021, đường hoa bắt đầu có sự tham gia của các tổng lãnh sự quán tại TP.HCM, thể hiện qua các gian trưng bày. Và đây là năm thứ tư liên tiếp Tổng lãnh sự quán Mỹ góp mặt trong sự kiện quan trọng của TP.HCM vào những ngày Tết.Năm nay, gian trưng bày của Tổng lãnh sự quán Mỹ nổi bật với sắc màu chủ đạo là đỏ, vàng, trắng. Con số 30 khổng lồ ở phía trên đánh dấu kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Mỹ.Bà Burns giải thích: "Chúng tôi đang ăn mừng những thành tựu ấn tượng mà cả Mỹ và Việt Nam đã đạt được trong 3 thập niên, và mong chờ sẽ tiếp tục cùng nhau để giúp hai quốc gia an toàn và thịnh vượng hơn. Tôi thực sự hào hứng trước tương lai đang chờ đón hai nước ở phía trước. Và gian trưng bày là biểu tượng cho tất cả những niềm mong mỏi đó. Việc dùng hoa trang trí và sự hiện diện của Mỹ tại Đường hoa Nguyễn Huệ trong dịp Tết chính là biểu tượng về một tương lai đầy hy vọng. Tôi mong là sẽ có nhiều người đến tham quan và thưởng thức (gian trưng bày).Tổng lãnh sự Mỹ cũng tiết lộ một điều bí mật đằng sau quá trình trang trí gian trưng bày. Theo tinh thần giảm thiểu dấu ấn môi trường ở TP.HCM, đặc biệt là giảm rác nhựa sử dụng một lần, đội ngũ Tổng lãnh sự quán Mỹ cố gắng không dùng đồ nhựa. Và gian trưng bày này cũng thế. "Thông qua việc giảm rác nhựa, chúng tôi muốn thể hiện hành động quan tâm đến môi trường của Việt Nam và trở thành công dân tốt của thành phố", bà cho biết.Bà Burns cũng đánh giá cao mặt lợi ích của đường hoa đối với hoạt động thu hút du lịch, nhất là khi Tết cũng là mùa cao điểm của du lịch ở Việt Nam. Theo bà, đường hoa là một cách thức tuyệt vời để phơi bày vẻ đẹp và không khí Tết của thành phố trước du khách đến từ khắp nơi trên toàn cầu. Vì thế, bà cũng chia sẻ đường hoa như một nét xuân đặc biệt cho các đồng nghiệp Mỹ vừa đến nhận nhiệm vụ ở tổng lãnh sự quán, và khuyên họ nên sớm đến đường hoa để thưởng thức.Vào thời điểm bà Burns bắt đầu nhiệm kỳ từ năm 2022, TP.HCM cũng như những vùng miền khác của Việt Nam vừa trải qua giai đoạn dịch Covid-19. Bà cho hay điều tự hào nhất của bà trong 3 năm trên cương vị Tổng lãnh sự Mỹ tại TP.HCM chính là thành tựu phát triển kinh tế song phương. Tổng kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Mỹ đạt hơn 130 tỉ USD trong năm 2024. Hai nước cũng chứng kiến sự tăng trưởng của một số ngành công nghiệp mới ở Việt Nam, chẳng hạn như chất bán dẫn vốn là ngành công nghệ cao. Và trong những năm gần đây các công ty Mỹ chuyển đến hoặc mở rộng hoạt động ở Việt Nam. "Tôi thật sự vui mừng vì những diễn biến trên mang đến các cơ hội nghề nghiệp tuyệt vời cho giới trẻ Việt Nam, cũng như giúp tăng cường an ninh cho phía Mỹ. Đối với chúng tôi, việc xây dựng chuỗi cung ứng ổn định là điều vô cùng quan trọng, và rõ ràng đây là dấu hiệu lạc quan cho cả hai nước', theo bà Burns.Đẩy mạnh hoạt động trao đổi giáo dục song phương cũng là điểm nhấn trong nhiệm kỳ Tổng lãnh sự của bà Burns. Giờ đây, lĩnh vực giáo dục đã phản ánh sự hai chiều. Bên cạnh con số ấn tượng với hơn 30.000 du học sinh Việt Nam đang học tập tại Mỹ, Việt Nam cũng nhận được nhiều sự quan tâm của các đại học Mỹ, mở ra cơ hội đẩy mạnh quan hệ hợp tác giữa đại học hai nước. Bà sẽ tiếp tục ưu tiên cho nỗ lực này trong giai đoạn còn lại của nhiệm kỳ.Tổng lãnh sự Mỹ cũng đã tiết lộ với Thanh Niên kỷ niệm đáng nhớ nhất trong nhiệm kỳ. "Đó là những dịp gặp gỡ các bạn sinh viên của Việt Nam", bà cho biết.Ba năm qua, bà đã đi khắp nơi, từ TP.HCM đến những tỉnh thành khác trên cả nước. Ở mỗi địa phương, bà lại tiếp xúc với những sinh viên trẻ ở các giảng đường đại học, những người mà bà cảm thấy luôn hào hứng chờ đón những cơ hội phía trước. "Họ nói tiếng Anh hết sẩy", bà Burns tán thưởng, và tỏ lời khen ngợi tinh thần lạc quan, đầu óc luôn tràn trề ý tưởng và nguồn năng lượng dồi dào của giới trẻ Việt Nam."Đối với tôi, sức mạnh thật sự của Việt Nam đến từ những con người trẻ tuổi, từ sự năng động, tinh thần kinh doanh của họ. Đó sẽ là ký ức mà tôi sẽ mang theo", bà chia sẻ một cách không giấu diếm sự thưởng thức đối với giới trẻ Việt Nam. "Qua những cuộc gặp như thế, tôi lại cảm thấy vô cùng lạc quan không những cho tương lai của Việt Nam mà cả tương lai của toàn cầu", theo lời tổng lãnh sự.Bà cũng bày tỏ niềm yêu thích đối với những bãi biển tuyệt đẹp của Việt Nam. Theo bà, Việt Nam là đất nước thật may mắn với địa hình và đường bờ biển đáng kinh ngạc, và bà thật sự yêu thích những chuyến đi đến Phú Quốc, Cam Ranh trong năm ngoái."Vì vậy, thật thú vị khi quan sát Việt Nam có thể phát triển năng lực cảng biển đến mức nào, cũng như khai thác những tiềm năng khác dựa vào vị trí địa lý đầy thuận lợi được trời ban", bà nhận xét.Kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Mỹ, Tổng lãnh sự quán Mỹ đã lên kế hoạch triển khai nhiều sự kiện đặc sắc, như các lễ hội hữu nghị ở 4 thành phố lớn, bao gồm TP.HCM. Người dân các thành phố đều được mời tham gia lễ hội dành cho công chúng này.Hoạt động mở rộng hợp tác trong lĩnh vực giáo dục cũng được triển khai thông qua các chương trình YSEALI dành cho các thủ lĩnh trẻ ASEAN, chương trình Fulbright tập trung vào giáo dục STEM và khoa học. Phía Mỹ cũng tiếp tục thực hiện công tác xử lý dioxin tại khu vực Biên Hòa, vốn là dự án vô cùng quan trọng, và một số hoạt động hợp tác với Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh ở TP.HCM.Trên hết, hoạt động hoạt động kinh tế và thương mại sẽ là trọng tâm của chuỗi sự kiện ăn mừng 30 năm thiết lập quan hệ. "Nói tóm lại, 2025 sẽ là năm vô cùng bận rộn. Tôi sẽ nói với đội ngũ Tổng lãnh sự quán Mỹ hãy trong tư thế sẵn sàng để triển khai ngay sau Tết", bà cho biết.Tổng lãnh sự Mỹ cam kết không ngừng làm việc để vun bồi cho quan hệ song phương Việt Nam – Mỹ cho đến tận ngày cuối cùng lên máy bay rời khỏi. "Đó sẽ là ngày vô cùng khó khăn đối với tôi. Thế nhưng, cho đến lúc đó, tôi sẽ làm việc tận tụy mỗi ngày", bà nhấn mạnh.Gửi lời đến bạn đọc và bạn xem đài Thanh Niên, bà Burns chúc mọi người một mùa Tết thật vui vẻ. "Chúc mừng năm mới. Tôi hy vọng năm con rắn sẽ mang đến sự thịnh vượng, thành công và hòa bình. Và tôi thật sự mong đợi quan hệ Việt Nam-Mỹ tiếp tục thăng hoa", bà kết luận.