77win

APL 2023: Fans Liên Quân Mobile tặng quà độc đáo cho V Gaming và Saigon Phantom

Rác đổ bên hông cầu, tràn xuống kênh

Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.

9 trường THPT tại Đà Nẵng vào chung kết cuộc thi nhảy đồng diễn toàn thành phố

Clip trích xuất camera hành trình ghi lại tại giao lộ Nguyễn Thái Học - Trần Hưng Đạo (quận 1, TP.HCM) vào khoảng 12 giờ ngày 19.2.2025. Tại thời điểm đó, 1 xe buýt, 2 xe ô tô và nhiều xe máy đã vô tình vượt đèn vàng, rồi sau đó là vượt đèn đỏ do không để ý tín hiệu đèn chuyển đột ngột. Trong khi đó, một số người nhìn lên đèn cũng vội vàng dừng lại, dù có người đã đi qua vạch.Liên quan sự việc này, đại diện Trung tâm Quản lý hạ tầng giao thông đường bộ cho biết qua xác minh thì vào thời điểm xảy ra sự việc, đèn bị lỗi chương trình, có thể thiết bị không đồng bộ nên còn 15 giây đèn xanh đã chuyển sang vàng và đèn đỏ.Vì trụ đèn tín hiệu này kết nối trực tiếp về Trung tâm quản lý điều hành giao thông đô thị nên đơn vị này đang phối hợp khắc phục. Đồng thời, đơn vị phụ trách đang rà soát lại tất cả các trụ đèn tín hiệu để khắc phục nếu có.Lãnh đạo một đội CSGT tại TP.HCM cho hay, trong clip, đèn tín hiệu chuyển màu đột ngột do lỗi nên CSGT sẽ không thổi phạt trực tiếp hay phạt nguội sau đó.Nhiều người dùng mạng xã hội cho rằng dạo này đèn tín hiệu giao thông hay lỗi. Một số người lo ngại, nếu không để ý vượt thì sợ bị phạt nguội, còn dừng xe gấp thì sợ người phía sau không xử lý kịp sẽ tông vào đuôi xe mình.Bên cạnh đó, cũng có những ý kiến cho rằng, chưa có trường hợp nào bị CSGT phạt khi đèn bị lỗi nên người tham gia giao thông không phải sợ.Ngoài ra, những người vượt đèn trong clip đã có hình ảnh camera ghi lại sự việc, không cần quá lo lắng.Thông thường, khi trích xuất camera để xử lý vi phạm qua hình ảnh, CSGT sẽ xem hết một quá trình của hành vi để xác định người điều khiển xe có cố tình vi phạm hay không, có các yếu tố khách quan xung quanh tác động hay không... rồi mới gửi thông báo vi phạm về chủ phương tiện.Trên địa bàn TP.HCM hiện có 1.070 chốt đèn tín hiệu giao thông, gồm gần 800 chốt đèn hoạt động chế độ xanh vàng đỏ, hơn 250 chốt đèn hoạt động chế độ chớp vàng.Trong đó hơn 840 chốt đèn tín hiệu giao thông hoạt động độc lập, 227 chốt đèn hoạt động kết nối điều khiển tại Trung tâm điều khiển.Sở GTVT TP.HCM cho hay, trong quá trình hoạt động, có lúc vẫn xảy ra sự cố như: mất nguồn cung cấp điện, hư hỏng thiết bị tủ điều khiển, hư hỏng đèn... gây khó khăn cho người tham gia giao thông.

Bản tin Xem nhanh 12h ngày 21.3.2025 của Báo Thanh Niên có những thông tin đáng chú ý sau:Một chuyến đi Grab từ cước phí 71.000 đồng bỗng thành 71 triệu đồng. Chỉ một cú chạm màn hình, số tiền 71.000 đồng bỗng thành 71 triệu. Nhưng điều khiến dư luận xôn xao không chỉ là cú chuyển khoản nhầm này, mà còn là phản ứng của tài xế GrabBike, là người đã nhận số tiền.Một nữ hành khách tại Vũng Tàu đặt xe GrabBike vào ngày 15.3. Khi thanh toán, chị vô tình nhập sai số tiền. Vì thói quen quét sinh trắc học khi giao dịch số tiền lớn, chị không kịp nhận ra sai sót.Chiều 19.3, tài xế và gia đình đến làm việc với chị tại cơ quan chức năng. Nhưng thay vì hoàn tiền ngay, gia đình tài xế yêu cầu chị công khai xin lỗi vì đã đăng tải hình ảnh và thông tin của anh lên mạng xã hội, khiến anh bị ảnh hưởng danh dự."Một viên kẹo bằng cả đĩa rau", lời quảng cáo vi diệu này có lẽ quý vị đã từng nghe đến trong thời gian qua, khi lùm xùm xoay quanh sản phẩm kẹo rau củ Kera được quảng cáo lố đã gây xôn xao trong dư luận.Thông tin này từng được người nổi tiếng quảng cáo rầm rộ trên mạng xã hội, nhưng thực tế, chính những người quảng cáo sản phẩm này, Hằng Du Mục và Quang Linh Vlogs, vừa bị xử phạt tổng cộng 140 triệu đồng vì hành vi “quảng cáo sai sự thật”.Chuyện phạt nguội đang làm khổ nhiều tài xế khi nhiều người nghĩ rằng chỉ cần đăng kiểm đúng hạn là xe sẽ không có vấn đề gì. Nhưng nhiều người đang "tá hỏa" khi đi đăng kiểm bỗng phát hiện mình bị phạt nguội từ… vài năm trước. Không chỉ một, mà rất nhiều chủ xe rơi vào tình cảnh này, thậm chí có người bị truy thu đến hàng chục triệu đồng.Tất cả sẽ có trong Bản tin Xem nhanh 12h, được phát trên thanhnien.vn cùng kênh YouTube Báo Thanh Niên. Kính mời quý vị theo dõi.Xem nhanh 12h sẽ quay trở lại vào lúc 12 giờ trưa mai 22.3.2025 với những thông tin trong nước và quốc tế nóng hổi khác.

Tư vấn mùa thi ở một trong những ngôi trường có cảnh quan đẹp nhất Việt Nam

Ngày 19.3, Âm dương lộ chính thức nhập cuộc đường đua phim điện ảnh năm 2025 với sự góp mặt của dàn diễn viên thực lực như nghệ sĩ Minh Hoàng, Hạnh Thúy, Ngân Quỳnh, Bạch Công Khanh, Tuấn Dũng, Lan Thy… Phim do Hoàng Tuấn Cường (phim Nhà Không Bán và Vong Nhi) làm đạo diễn, dự kiến khởi chiếu vào ngày 28.3.Theo đạo diễn Hoàng Tuấn Cường, quá trình phát triển kịch bản cho dự án đưa nghề lái xe cứu thương lên màn ảnh rộng là đề tài khó và nhạy cảm. Tuy nhiên, quan điểm của anh là luôn muốn đưa vào bộ phim những câu chuyện thật nhất có thể. Anh nói: "Tôi chọn đề tài xe cứu thương vì nó mang nhiều yếu tố tâm linh. Câu chuyện trong phim đều được chắt lọc từ nghề lái xe cứu thương mà ê-kíp có nghiên cứu, tham khảo từ chính những người đang làm nghề này ngoài đời. Đặc biệt, bộ phim mang hơi hướng tâm linh nhiều hơn nên trong khả năng của mình tôi muốn nó phải được truyền tải thật nhất có thể".