Có chợ mới nhưng người dân vẫn ra đường buôn bán
Với những diễn biến ở Trung Đông, Tổng thống Joe Biden đã cảnh báo Mỹ sẽ ngừng cung cấp vũ khí cho Israel nếu có cuộc tấn công quy mô lớn vào Nam Gaza. Ngoài ra, sản lượng nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc tăng được kỳ vọng nhu cầu phục hồi. Nhiều dự báo tình hình thị trường có thể phục hồi trở lại mức cao nhất trong nhiều tháng.Hari Won phản ứng khi Trấn Thành bị ‘mắng vốn’ trên truyền hình
Tương tự nhiều làng cổ khác của vùng chiêm trũng Bắc bộ, làng Nôm thuộc Đại Đồng, Hưng Yên vẫn còn đó những nét đẹp cổ kính, trầm mặc, từ đình làng, ao làng, đường làng, cùng 19 nhà thờ họ biểu trưng cho con dân làng Nôm. Ở đời thường, nhắc đến Nôm là gợi ngay về nghề đặc thù của làng, ấy là buôn đồng nát. Cái nghề ấy "lẻn" cả vào thơ vè, định danh cụ thể về làng rằng: "Đồng nát thì về cầu Nôm".Ngược dòng lịch sử, tìm hiểu chuyện hình thành làng Nôm thông qua cụm di tích đình làng còn lưu lại mới biết thành hoàng làng Nôm chính là thánh Tam Giang - vị anh hùng dân tộc vẻ vang chống ngoại xâm chẳng liên quan gì đến nghề đồng nát. Ở vùng chiêm trũng Bắc bộ, thánh Tam Giang có hai hóa thân là thiên thần và nhân thần. Ở góc độ thiên thần, đây là vị thần chuyên bảo hộ vùng sông nước. Còn ở nhân thần, thánh Tam Giang là vị tướng oai dũng chống giặc ngoại xâm, sau khi hy sinh vì nước, ông được người dân tôn thờ. Thống kê có đến gần 400 đình, đền, nghè ở các làng cổ phía bắc thờ thánh Tam Giang.Trong cụm di tích đình Tam Giang ở làng Nôm, ngoài kiến trúc cổ kính của đình làng, mái ngói, cầu đá… còn nổi bật một cây đa cổ thụ. Các cụ cao niên kể rằng đấy là nơi khi xưa thánh Tam Giang và quân sĩ buộc ngựa, chiêu binh phục vụ kháng chiến chống giặc. Việc chiêu mộ binh sĩ khắp nơi, mỗi người mang mỗi họ khác nhau, khi đất nước yên bình, nhiều người trong số đó ở lại, thành cư dân làng Nôm. Nguyên cớ có đến 19 dòng họ khác nhau ở đây là vì vậy.Cũng từ câu chuyện chiêu quân của đức thánh Tam Giang, bánh tày ra đời. Với chiều dài gần 40 cm, khẩu chỉ bằng 3 ngón tay chụm lại, cầm rất vừa tay, mỗi chiếc bánh đủ cho một người bình thường ăn no. Việc người làng Nôm phát minh ra bánh tày chính là để phục vụ nhu cầu lương binh cho quân sĩ, vừa đủ dưỡng chất vừa đáp ứng tính tiện dụng, dễ dàng vận chuyển, lưu trữ thời gian dài. Nhờ vậy, bánh tày là dạng lương thực để binh sĩ bồi bổ trong những chiến trận ác liệt hoặc những cuộc hành quân xa.Tên gọi bánh tày, khi tìm hiểu ra, cũng mang lại nhiều thuyết giải thú vị. Liệu chiếc bánh có liên quan gì đến dân tộc Tày hay không? Nếu nhìn lại danh sách các dòng họ đang hiện hữu ở làng Nôm và những họ phổ biến của người Tày như Đỗ, Lê, Tạ… có thể thấy có sự tương đồng. Biết đâu trong quá trình chiêu quân, các tráng sĩ người Tày cũng tham gia công cuộc vệ quốc, gia nhập binh đoàn thánh Tam Giang và mang thứ bánh lá đặc trưng của dân tộc mình vào đời sống quân ngũ?Một lý giải khác liên quan đến bánh tày bắt nguồn từ chiều dài chiếc bánh. Nếu đo trung bình độ dài một chiếc bánh tày sẽ tương đương chiều dài cẳng tay với điểm đầu là lòng bàn tay và điểm cuối là cùi chỏ. Trong phương ngữ vùng Bắc bộ, đặc biệt là cư dân Hà Tây, chữ "tay" khi phát âm sẽ được nhấn thêm dấu huyền để thành "tày". Trong quá trình tập hợp binh về làng Nôm, có thể trong số ấy có những người lính đến từ vùng Hà Tây, việc biến âm trong phương ngữ khiến chiếc bánh tay khi xướng âm biến thành bánh tày là vậy.Trở lại với thời bình, bánh tày làng Nôm chỉ được làm vào dịp tết hoặc những sự kiện thực sự trọng đại. Cấu tạo một chiếc bánh rất đơn giản chỉ với đậu xanh đánh (đậu xanh lột vỏ, luộc chín, xào đường theo tỷ lệ 1:1) và mỡ thăn lợn cắt thỏi dài. Hai thứ này dùng làm nhân, còn lớp vỏ bánh là gạo nếp bao quanh, áo là lá dong. Bánh tày, ngoại hình giản đơn chỉ có thế. Nhưng khi ăn, bánh tày thực sự gây ấn tượng bởi sự cân bằng hài hòa giữa các nguyên liệu, hương vị. Ngọt bùi của đậu, béo ngậy của mỡ, dẻo thơm của nếp…, tất cả hòa quyện theo từng miếng cắn rất vừa nhờ kích thước khác lạ với các dòng bánh lá hiện hữu.Là đặc sản làng Nôm, ai ăn cũng khen ngon nhưng để tìm người làm ra bánh tày hôm nay lại là chuyện nan giải khi cả làng chỉ còn lại cụ Tạ Đình Hùng hằng năm vẫn gói bánh tày mùa tết đến. Tham gia cùng cụ Hùng trong một chuyến gói bánh tày, được nghe giải thích và chứng kiến các công đoạn làm bánh, mới thấy đằng sau vẻ giản đơn của chiếc bánh con con là vô số công đoạn phức tạp. Đầu tiên là phân chia tỷ lệ nguyên liệu, để ra một mẻ 100 chiếc bánh cần 10 kg gạo nếp cái hoa vàng vụ mới, 10 kg đường trắng, 10 kg đậu xanh không vỏ, 10 kg mỡ thăn. Phần chuẩn bị nguyên liệu chỉ có khoản đậu xanh đánh là nhọc sức vì phải luộc cho đậu nhừ, đánh nhuyễn không còn thấy dáng hạt rồi trộn đường đảo đều. Cái vất vả là khi đậu quết cùng đường, đảo tay không đều và nhanh sẽ làm đường chảy gây cháy khét, mẻ nhân ấy coi như hỏng. Đậu đảo đến chín nhừ, vàng ươm là hoàn thiện.So sánh làm bánh tày và bánh chưng, cụ Tạ Đình Hùng bảo: "Làm bánh tày vất hơn bánh chưng nhiều, bánh chưng có khuôn, một bánh tôi làm chậm nhất chỉ 2 phút, gói được một bánh tày bằng gói 3 - 4 cái bánh chưng". Đem câu chuyện làm bánh tày hỏi các nhà bán bánh lá ở chợ Nôm, ai cũng lắc đầu: "Không làm đâu, nhọc công lắm chú ạ". Cái sự nhọc ấy, hóa ra chẳng phải khó ở khâu chuẩn bị nguyên liệu mà ở kỹ thuật gói. Chứng kiến cụ Hùng tay thoăn thoắt từng thao tác xếp lá dong, rải 100 gram nếp cho một cái bánh, đặt phần nhân bánh lên lớp nếp, đoạn lấy tay túm hai mép lá kéo lên cao, giật xóc nhẹ, cuộn lại thật nhanh và đều, rồi thắt dây là xong một cái bánh tày. Độ khó khi làm bánh chính là ở cú giật "kinh điển" ấy. Cụ Hùng biết gói bánh tày từ năm 10 tuổi, đến nay đã hơn 70 năm tuổi nghề và cú giật điệu nghệ ấy vừa đủ lực để lớp gạo mỏng te bám đều quanh lõi nhân. Tôi làm thử mấy chiếc bánh cùng cụ nhưng cứ đến công đoạn cuối cùng với thao tác giật là gạo bay đằng gạo, nhân rời đằng nhân, không thể nào căn đều cho được.Mỗi lần chuẩn bị cho một mẻ bánh 100 cái, mất 2 ngày trời, dù tuổi cao, sức yếu, nhưng cụ Tạ Đình Hùng vẫn cố gắng làm, bởi: "Lệ làng xưa mỗi khi bày cỗ tết hoặc cúng đình, phải có giò cây, bánh tày, chả hoa, đều là các thứ người làng tôi tự làm cả, có năm cầu kỳ hơn thì thêm món cá kho ủ trấu. Giờ các món ấy thất truyền hết, còn lại mỗi bánh tày. Gói bánh mệt người lắm nhưng con cháu ở xa chúng nó cứ bảo gói để lễ thánh và mang làm quà đặc sản làng Nôm. Mấy năm nay chúng nó đem bánh tày làm quà biếu tết, ai ăn cũng khen, chiều các cháu nên cố làm".Nhờ kích thước nhỏ, gói đều tay, cộng thêm 5 giờ luộc ngập sôi trong nước, bánh tày khi hoàn thiện ngon dẻo rền ngậy đến lạ kỳ, ăn no vẫn không ngán. Đem cắt lát miếng bánh do cụ Hùng làm, thấy rõ các lớp vỏ, nhân, mỡ phân bố đều tăm tắp, mắt nhìn đã thấy thèm. Ăn bánh của cụ Hùng thật ngon, nhưng cũng có chút bâng khuâng, bởi rằng món bánh tày trứ danh của làng Nôm đang thiếu người kế tục. Trong nhiều mâm cỗ dâng lễ thánh ngày xuân của người làng, bóng dáng bánh tày đang dần được thay bằng những cao lương mỹ vị hợp thời hơn. Lo rằng một ngày không xa, món bánh tày làng Nôm chỉ còn tồn tại trong hoài niệm và chuyện kể.
‘Chạm để thanh toán-Gửi ngàn yêu thương’: Gây quỹ ủng hộ bệnh nhân ung thư vú
Nắng nóng ở khu vực Nam bộ có khả năng kéo dài trong nhiều ngày tới.
Sáng 7.1, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về đề cương giám sát của Quốc hội về thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường. Nêu ý kiến tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh đề nghị có đánh giá tổng thể vấn đề ô nhiễm không khí tại Hà Nội để tìm nguyên nhân.Ông đề nghị đoàn giám sát của Quốc hội rà soát xem nguồn phát thải công nghiệp, các khu công nghiệp lớn xung quanh Hà Nội, các cơ sở sản xuất lớn gây ô nhiễm thế nào.Kế đó, theo ông Vinh là bụi xây dựng. Ông cho rằng, đô thị phát triển đương nhiên sẽ phát sinh bụi do xây dựng, song nên có kiểm soát. Cạnh đó là ô nhiễm do đốt các loại rác thải, vật liệu nông nghiệp. "Như ở Bắc Kinh của Trung Quốc, có thời gian ô nhiễm nặng nề, nhưng sau khi giải quyết bằng chuyển hết công nghiệp ra khu vực ngoại vi, tổ chức lại cây xanh, giờ đây Bắc Kinh có ai nói ô nhiễm nữa đâu", ông Vinh dẫn chứng.Phó chủ tịch Nguyễn Khắc Định thì lưu ý hoạt động giám sát cần phải có những kết quả cụ thể, kiến nghị chính sách mạnh mẽ để tạo chuyển biến trong vấn đề bảo vệ môi trường. Để đạt mục tiêu này, ông đề nghị chú ý đặc thù của từng địa phương để có đề cương báo cáo, kế hoạch giám sát khác nhau. "Chẳng hạn như ở Hà Nội ô nhiễm không khí đang rất bức xúc thì giám sát tập trung vào lĩnh vực ô nhiễm không khí", ông Định nói.Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị đoàn giám sát phải đặt mục tiêu xử lý dứt điểm những điểm nóng về môi trường ở các địa phương."Vấn đề lần giám sát này phải chỉ cho được mặt mạnh và hạn chế, có địa chỉ cụ thể chứ không nói chung chung, và đề xuất trách nhiệm của từng cơ quan ở T.Ư trong bảo vệ môi trường. Quốc hội cần sửa gì, Chính phủ cần sửa nghị định, thông tư nào, bộ ngành, địa phương dành kinh phía xử lý vấn đề ô nhiễm môi trường thế nào…", Chủ tịch Quốc hội nêu.Dẫn chứng kinh nghiệm các quốc gia xung quanh như Trung Quốc, Thứ trưởng Bộ TN-MT Lê Công Thành nói "chắc ta phải có biện pháp mạnh mẽ hơn"."Gần đây nhất, thành phố New York của Mỹ đã đánh thêm phí và không cho ô tô đi vào khu vực ô nhiễm nghiêm trọng hay tắc nghẽn giao thông. UBND TP.Hà Nội cũng đã có kế hoạch thực hiện việc này", ông Thành thông tin và nói thêm, mong qua lần giám sát lần này sẽ có có biện pháp mạnh mẽ hơn, gồm việc sửa đổi luật, nghị định của Chính phủ cũng như hành động quyết liệt của địa phương.Giám sát về bảo vệ môi trường là chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội trong năm nay. Theo kế hoạch, đoàn giám sát sẽ tiến hành giám sát trực tiếp tại 15 địa phương, gồm: TP.Hà Nội, TP.HCM, TP.Đà Nẵng, TP.Cần Thơ, Bình Dương, Long An, Trà Vinh, TP.Hải Phòng, Thái Nguyên, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Thanh Hóa, Quảng Ngãi, Bình Thuận, Lâm Đồng.Ngoài ra, đoàn giám sát cũng sẽ tổ chức làm việc với các bộ thuộc lĩnh vực: TN - MT, NN-PTNT, Xây dựng, GTVT, Tài chính, KH-ĐT, Công thương, Y tế. Cùng đó, làm việc với Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, Tổng công ty Xi măng Việt Nam. Kết quả giám sát sẽ được báo cáo tại kỳ họp thứ 10, cuối năm nay.
50 năm vụ Watergate: từ miếng băng keo đến bê bối khiến Tổng thống Nixon từ chức
Chức vô địch AFF Cup 2024 mang đậm dấu ấn của HLV Kim Sang-sik. Không chỉ xây dựng lối chơi biến hóa và khích lệ tinh thần cầu thủ, nhà cầm quân người Hàn Quốc còn khai phá những "bông hoa nở muộn" từ V-League.Đấy là những cầu thủ dù ít tên tuổi trong màu áo tuyển (thậm chí chưa từng lên tuyển trước đây), nhưng sau đó đã chiếm được chỗ đứng và tạo nên thành công vang dội ở AFF Cup.Có thể kể đến Doãn Ngọc Tân, tiền vệ phòng ngự sinh năm 1994 ở CLB Thanh Hóa. Ngọc Tân cùng Văn Vĩ là những cái tên chưa từng lọt vào tầm ngắm của ông Kim Sang-sik trước đây. Anh được điền bổ sung vào danh sách sơ bộ dự AFF Cup 2024, rồi đón "chuyến tàu muộn" đến Hàn Quốc tập huấn. Chỉ trong 10 ngày tập luyện tại xứ kim chi, Ngọc Tân đã thuyết phục HLV Kim Sang-sik cho một suất đá chính. Anh trở thành trụ cột tuyến giữa, với khả năng pressing, tầm hoạt động rộng và sở hữu sức chiến đấu bền bỉ, giúp đội tuyển Việt Nam vượt nhiều ải khó để lên ngôi vương AFF Cup.Nhiều người đặt dấu hỏi: tại sao một cầu thủ giỏi như Ngọc Tân phải chờ đến năm 30 tuổi mới lần đầu được hít thở bầu không khí đội tuyển quốc gia? Không lẽ, những người thầy tiền nhiệm như Park Hang-seo, Philippe Troussier không nhìn thấy tiềm năng của cầu thủ này!?Câu trả lời nằm ở sự phù hợp. Mỗi HLV có một triết lý, đấu pháp riêng. Mà tương ứng với nó sẽ là những cầu thủ phù hợp nhất định, để giúp đấu pháp vận hành hiệu quả. Ngọc Tân chưa lên tuyển trước đây bởi HLV Park Hang-seo hay Troussier có những cầu thủ ưa thích theo quan điểm của riêng từng người. Còn hiện tại, Ngọc Tân được chọn bởi anh hội tụ đủ những gì mà HLV Kim Sang-sik cần ở một tiền vệ: năng nổ, nhiệt huyết, dẻo dai và đeo bám tốt. Đó là chuyện đúng người, đúng thời điểm. Những phát hiện của thầy Kim như Ngọc Quang, Đình Triệu, Văn Vĩ, Vĩ Hào cũng lên tuyển bởi lý do này. Họ giỏi, và cái giỏi ấy phù hợp với quan điểm xây dựng đội tuyển của HLV Kim Sang-sik.Khi mới tiếp quản đội tuyển Việt Nam, HLV Kim Sang-sik dùng lại bộ khung của người tiền nhiệm Park Hang-seo. Ông ưu tiên những gương mặt kinh nghiệm, sẵn đáp ứng được cường độ thi đấu quốc tế. Song, đó là khi ông Kim chưa có triết lý và chiến thuật cụ thể, mà vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, dò đường. Còn khi đã định hình xong lối chơi, nhà cầm quân người Hàn Quốc đã mạnh dạn loại bỏ những cựu binh như Hùng Dũng, Ngọc Hải, Công Phượng để chọn lựa nhân sự dù tranh cãi, nhưng phù hợp theo quan điểm của cá nhân ông."Ông Kim dùng những cầu thủ mới mẻ bất chấp tranh cãi, đó là quyết định dũng cảm và đáng trân trọng. HLV Kim Sang-sik muốn cùng đội tuyển Việt Nam đi con đường riêng, không trùng lặp với bất cứ ai", chuyên gia Đoàn Minh Xương đánh giá.Triết lý nhào nặn đội tuyển của thầy Kim đã thành hình. Tương ứng với đó, triết lý và tiêu chuẩn tìm kiếm con người đã xây dựng xong. Với bộ tiêu chuẩn đó, HLV Kim Sang-sik sẽ dễ dàng chọn được nhân tố phù hợp với lối chơi. Dù đó là cựu binh như Tiến Dũng, Duy Mạnh, Xuân Mạnh, Hoàng Đức, hay "ngọc thô" như Ngọc Tân, Đình Triệu...Dẫu còn nhiều tranh cãi về chất lượng sân bãi và chuyên môn, hay bị "đóng khung" với lối đá phòng ngự phản công phụ thuộc ngoại binh ở một số đội, nhưng không thể phủ nhận: V-League những năm qua vẫn có những cái mới. Đơn cử như thành công của CLB Thanh Hóa. Với tiềm lực con người hạn chế, nhưng HLV Velizar Popov vẫn tạo nên tập thể kỷ luật và cứng cỏi, đoạt 3 cúp trong 2 năm và hiên ngang cầm hòa BG Pathum (đội mạnh của Thái Lan) trên sân khách. Đội Thanh Hóa đã giới thiệu cho đội tuyển Việt Nam những Ngọc Tân, Thái Sơn... và sắp tới có thể tìm thêm những tân binh thú vị từ CLB này. Hay như "đóa hoa nở muộn" Đình Triệu đã vươn lên từ khó khăn, cho thấy ngay cả ở sân chơi đã cũ với nhiều người, vẫn có thể điểm xuyết những gương mặt mới mẻ. HLV Kim Sang-sik khẳng định, ông luôn ưu tiên những cầu thủ giàu khát vọng, có tinh thần chiến đấu, ý chí vươn lên cùng sự cầu thị. Tinh thần là điều quan trọng nhất mà ông Kim nhắc lại nhiều lần trong bộ tiêu chí xây dựng tập thể mạnh. Mà ở V-League, còn rất nhiều "chiến binh" chờ thầy Kim đánh thức. "Tôi sẽ đến sân bóng thật chăm chỉ để tìm kiếm người phù hợp", HLV Kim Sang-sik khẳng định. Hy vọng, đội tuyển Việt Nam sẽ còn mới mẻ hơn nữa khi V-League đã sẵn sàng.