Bằn Cá Long Vương

Tuyển dụng nhà khoa học, ĐH Quốc gia TP.HCM đưa ra mức lương bao nhiêu?

Giám sát đắp đập tạm sông Quảng Huế để 'cứu' hạn cho hạ du sông Vu Gia

Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.

Hương Ly đụng độ trang phục cùng Hoàng Thuỳ để 'xin vía' Á hậu 1?

Lee Soon Jae giành giải thưởng lớn ở hạng mục Phim truyền hình của KBS Drama Awards 2024. Sinh năm 1934, ông là diễn viên lớn tuổi nhất còn hoạt động trong làng giải trí xứ Hàn, và cũng là người lớn tuổi nhất trong lịch sử đoạt giải Daesang. Ông bước lên sân khấu nhận giải với sự hỗ trợ của các hậu bối và bày tỏ sự vui mừng xen lẫn xúc động.Lee Soon Jae đóng vai một diễn viên kỳ cựu nghe thấy giọng nói của một chú chó trong bộ phim truyền hình The Sound of Dogs. Bộ phim ghi nhận tỷ suất người xem cao nhất là 4,6%. Là diễn viên gạo cội của điện ảnh Hàn Quốc, ông vào vai khá mượt từ đóng hài qua vai hiền đến vai ác. Mỗi nhân vật ông hóa thân đều gây ấn tượng với khán giả. Đặc biệt với khán giả Việt Nam, những người yêu thích dòng phim truyền hình nhớ đến vai "ông nội" do Lee Soon Jae đóng ở bộ phim Gia đình là số 1, hay người bố đầy quyền uy của đại úy Ri Jung Hyuk trong Hạ cánh nơi anh.Sự lao động miệt mài không ngại tuổi tác của nam diễn viên được nhiều khán giả và nghệ sĩ kính phục. Đúng như lời ông phát biểu khi nhận giải: "Dù đã 60 tuổi nhưng nếu làm tốt thì sẽ được trao giải. Diễn xuất nên được đánh giá dựa trên diễn xuất chứ không phải sự nổi tiếng hay các điều kiện khác". Bài phát biểu của ông khiến nhiều người liên tưởng đến Giải thưởng Viện Hàn lâm Mỹ năm 2023 khi nữ diễn viên gốc Á Dương Tử Quỳnh giành được tượng vàng Oscar cho Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất ở tuổi 62.Cũng tại lễ trao giải KBS Drama Awards 2024, diễn viên Kim Jung Hyun đã bày tỏ lời xin lỗi đến bạn diễn Seohyun (SNSD) trên sân khấu: “Tôi không dám cầu xin sự tha thứ”.Nam diễn viên 35 tuổi bày tỏ: “Tôi muốn nhân cơ hội này gửi một lời xin lỗi chân thành”. Anh cúi đầu sau khi xin lỗi và nhận được những tràng pháo tay.Kim Jung Hyun từng khiến Seohyun khó xử khi từ chối để cô khoác tay chụp ảnh trong buổi quảng bá phim Time năm 2018. Sau sự việc đó, công chúng chỉ trích Kim Jung Hyun vì thái độ thiếu chuyên nghiệp, công tư không phân minh. Nam diễn viên sau đó đã phải lên tiếng xin lỗi và tạm dừng hoạt động nghệ thuật một thời gian dài.

lịch thi đấu asian cup 2022

Bản tin Xem nhanh 12h ngày 6.2.2025 của Báo Thanh Niên có những thông tin đáng chú ý sau:Một sự cố nghiêm trọng vừa xảy ra với đội tuyển xe đạp đường trường Việt Nam ngay trước thềm giải vô địch châu Á tại Thái Lan.Rạng sáng nay (6.2), gần 30 chiếc xe đạp chuyên dụng trị giá hàng tỷ đồng đã bị thiêu rụi trong một vụ cháy xe tải khi đang được vận chuyển đến địa điểm thi đấu. Trong số đó, có những chiếc xe đua cá nhân tính giờ trị giá hơn 250 triệu đồng mỗi chiếc, phương tiện không thể thiếu cho các vận động viên tranh tài ở đẳng cấp cao nhất. Cú sốc này không chỉ là tổn thất vật chất mà còn đe dọa khả năng thi đấu của đội tuyển Việt Nam, khi giải đấu sẽ chính thức khởi tranh vào ngày mai (7.2).Thời điểm giao mùa không chỉ mang đến không khí se lạnh mà còn đi kèm với nguy cơ bùng phát dịch bệnh. Và hiện tại, Nhật Bản đang đối mặt với một đợt cúm mùa bùng phát mạnh mẽ, khi theo công bố của Viện Truyền nhiễm quốc gia Nhật Bản, từ ngày 2.9.2024 - 26.1.2025 với gần 9,5 triệu ca mắc chỉ trong vòng vài tháng. Tokyo, Osaka, Hokkaido… là những thành phố đông đúc, điểm đến quen thuộc của du khách, nay trở thành điểm nóng của dịch bệnh.Không chỉ Nhật Bản, cúm mùa cũng đang hoành hành khắp các khu vực khác trên thế giới, từ châu Âu, châu Mỹ đến châu Á.Sau nhiều năm vắng bóng trên sân khấu, nữ ca sĩ Lynda Trang Đài, giọng ca đình đám của thập niên 90 bất ngờ trở thành tâm điểm chú ý, nhưng lần này không phải vì âm nhạc mà vì một vụ việc gây tranh cãi tại Mỹ.Mới đây, cảnh sát Orlando, bang Florida đã bắt giữ Lynda Trang Đài vì bị cáo buộc trộm một phụ kiện AirPods trong cửa hàng Gucci. Giá trị món hàng chỉ khoảng 8 triệu đồng, nhưng câu chuyện đằng sau lại khiến nhiều người không khỏi tò mò. Đáng chú ý, đây không phải lần đầu tiên nữ ca sĩ vướng vào tình huống này.Tất cả sẽ có trong Bản tin Xem nhanh 12h, được phát trên thanhnien.vn cùng kênh YouTube Báo Thanh Niên. Kính mời quý vị theo dõi.Xem nhanh 12h của Báo Thanh Niên sẽ quay trở lại vào lúc 12 giờ trưa mai 7.2.2025 với những thông tin trong nước và quốc tế nóng hổi khác tại địa chỉ thanhnien.vn và kênh YouTube Báo Thanh Niên.

quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư