Nissan X-Trail có bản nâng cấp, sẵn sàng đấu Honda CR-V
Ý kiến khácChạy vào đường cấm để né trạm thu phí xa lộ Hà Nội
Vào ngày cuối cùng của năm Giáp Thìn, đa số người dân buôn bán bận rộn suốt những ngày qua mới có thời gian để đi chợ để chọn hoa, chọn vật phẩm trang trí và đồ dự trữ cho những ngày Tết. Các shipper cũng tranh thủ chạy nốt vài chuyến cuối giao bưu phẩm kịp cho khách hàng trước Tết.Không khí bận rộn, nhộn nhịp vẫn thường thấy vào những ngày cận Tết. Đường sá tại những khu chợ, đường hoa luôn tấp nập người qua lại, ai cũng chất đầy những sắc màu của Tết như chậu hoa, đồ trang trí, thực phẩm...
Khi Ý chọn lối đi riêng
Trong báo cáo khoa học được công bố trên tạp chí Japanese Journal of Applied Physics (Vật lý Ứng dụng Nhật Bản) hồi cuối tháng 2, nhóm nghiên cứu do Giáo sư Takayuki Hoshino thuộc Đại học Nagoya dẫn đầu đã phát triển một dự án được đặt tên là "game bắn súng nhỏ nhất thế giới".Theo các nhà khoa học, ngoài giải trí công nghệ này còn có thể được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực nano, in 3D và phân phối thuốc có chủ đích. Nhóm nghiên cứu đã tìm ra cách để thao tác trên các hạt nano có kích thước khoảng một phần tỉ mét theo thời gian thực. Đây là bước tiến quan trọng trong việc tạo ra thực thể hỗn hợp nano (MR), cho phép kết hợp môi trường ảo với vật liệu nano vật lý. Trong nghiên cứu của mình, các nhà khoa học đã dùng chùm tia điện tử tốc độ cao để tạo ra trường điện và hình ảnh quang học, cho phép người chơi game kiểm soát các hạt nano theo thời gian thực. Nghiên cứu lấy cảm hứng từ các trò chơi bắn súng cổ điển với thao tác khá đơn giản. Người chơi dùng bộ điều khiển thông thường để điều chỉnh một chùm tia điện tử xuất hiện dưới dạng một phi thuyền hình tam giác trên màn hình. Chùm tia này tương tác với các quả cầu polystyrene nano ngoài đời thực, đẩy chúng ra xa như thể chúng là kẻ thù. Sự kết hợp giữa công nghệ nano vật lý với hình ảnh trên màn hình đã cho phép các nhà nghiên cứu tạo ra một trò chơi bắn súng tương tác thời gian thực. Trong video trình diễn, các kỹ sư cho thấy chính xác cách tương tác giữa các yếu tố kỹ thuật số và vật lý hoạt động như thế nào. Họ mô tả bước đột phá này là bằng chứng sống động nhất về khả năng điều khiển các vật thể cực nhỏ một cách hiệu quả nhất. "Hệ thống phản chiếu trong game trên không gian nano vật lý thực như một hình ảnh quang học và trường lực. Nó cho phép tạo ra MR nơi các hạt nano và các thành phần kỹ thuật số tương tác", Hoshino giải thích. "Người chơi điều khiển một con tàu và bắn đạn vào các hạt nano thực để đẩy lùi chúng, thể hiện sự tương tác thời gian thực giữa dữ liệu kỹ thuật số và các vật thể nano vật lý".Theo Giáo sư Takayuki Hoshino, người đứng đầu nghiên cứu, công nghệ đằng sau game bắn súng hạt nano có thể có nhiều ứng dụng vượt xa mục đích giải trí. Ví dụ, phương pháp dẫn hướng hạt nano tương tự này có thể được dùng để kiểm soát vật liệu chính xác hơn ở cấp độ vi mô, ứng dụng trực tiếp vào công nghệ in 3D.Thú vị hơn nữa, kỹ thuật này có thể được áp dụng trong khoa học y tế, giúp nhắm mục tiêu vào các tác nhân gây hại bên trong cơ thể, chẳng hạn như dẫn hướng độc tố trực tiếp đến tế bào virus để điều trị. "Chúng tôi có thể in 3D các vật thể nano theo thời gian thực. Điều này đồng nghĩa việc thay đổi cách vật liệu được chế tạo ở quy mô nhỏ nhất", Hoshino nói. Kỹ thuật tương tự này cũng có thể được dùng để dẫn các tác nhân đến tế bào virus trong các sinh vật sống, mang đến một phương pháp tiếp cận mới để điều trị bệnh.Theo chuyên trang Gamerant, dù trò chơi bắn súng siêu nhỏ này không giành được bất kỳ giải thưởng "Game of the Year" (trò chơi của năm) nào, nhưng nó vẫn là một minh chứng hấp dẫn về cách game có thể giao thoa với nghiên cứu quan trọng để cải thiện khoa học. Hình ảnh có thể nhiễu hạt và tốc độ khung hình không ổn định, nhưng kết quả tiềm năng của nó thật sự vượt xa trí tưởng tượng của chúng ta.
"Tôi không theo dõi quỹ đạo cuộc đời của Mark Zuckerberg, một phần vì không muốn nghĩ mình có liên quan đến một người như vậy. Giống như một gã đang làm những việc có vấn đề, tước đi việc kiểm tra thông tin, khiến những người vốn đã bị đe dọa trên thế giới này càng bị đe dọa hơn", Eisenberg nói với BBC hôm 4.2.Jesse Eisenberg nhắc đến quyết định của Mark Zuckerberg về việc điều chỉnh chính sách đánh giá nội dung của Meta trên Facebook và Instagram. Mark Zuckerberg công bố những thay đổi ngay trước khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bước vào nhiệm kỳ thứ 2. Ông Trump cùng những người thuộc đảng Cộng hòa đã chỉ trích Zuckerberg và Meta vì những gì họ coi là "kiểm duyệt tiếng nói cánh hữu". Tuyên bố của Mark Zuckerberg về việc Meta thay đổi chính sách kiểm duyệt trên các nền tảng như Facebook được xem là dấu hiệu nhằm xoa dịu Tổng thống Donald Trump. Theo quy định mới, cơ chế về kiểm tra độ xác thực của thông tin do bên thứ 3 thực hiện trên Facebook và Instagram sẽ được thay bằng "ghi chú cộng đồng", tương tự quy định trên mạng xã hội X của tỉ phú Elon Musk. Eisenberg nhấn mạnh rằng "chỉ quan tâm như một người đọc báo" chứ không phải như một diễn viên từng đóng vai Zuckerberg trong một bộ phim."Những người này có hàng tỉ USD, nhiều hơn bất kỳ người nào từng tích lũy được và họ làm gì với số tiền đó?", anh nói.Việc vào vai Mark Zuckerberg trong The Social Network, bộ phim kịch tính về sự ra đời của Facebook, đã đưa Eisenberg trở nên nổi tiếng toàn thế giới.Nam diễn viên cho biết anh đang ôn lại những kỷ niệm từ vai diễn đó trong chuyến lưu diễn quảng bá cho bộ phim A Real Pain do anh viết kịch bản, đạo diễn và đóng vai chính, được đề cử Oscar năm nay.Tháng trước, Eisenberg chia sẻ với podcast Awards Chatter rằng anh chưa từng gặp Mark Zuckerberg trước khi vào vai này. Anh kể khi đang lái xe đến gặp CEO của Meta thì nhận được cuộc gọi từ một trong những nhà sản xuất phim yêu cầu anh không được đến đó "vì nhiều lý do pháp lý".
Giá gạo Việt đảo chiều, tăng liên tục
Tỉ mẩn tạo hình con voi bên căn nhà dài truyền thống, nghệ nhân H'Huyên BHôk (49 tuổi) dừng tay mời chúng tôi vào nhà để tìm hiểu về nghề gốm cổ Yang Tao. Dưới chân nhà dài, những tạo hình như: con voi, con lợn, lọ hoa… đang được bà phơi dưới ánh nắng của ngày đông. "Trong làng tôi chỉ còn vài nghệ nhân làm gốm Yang Tao, họ cũng đã già hết rồi, nếu tính nghệ nhân làm được gốm Yang Tao thì tôi là người trẻ nhất", bà H'Huyên BHôk nói.Bà H'Huyên BHôk cho hay, qua lời kể của bà cố, ngày xưa trong buôn người dân sinh sống không có các vật dụng sinh hoạt như chén, bát…, chỉ dùng lá chuối để đựng cơm. Từ đó, người xưa đã suy nghĩ và sáng tạo, tìm kiếm nguồn đất để nặn ra cái chén đầu tiên, đem đi nung thành công, rồi tiếp tục làm các vật dụng lớn hơn như sành đựng nước, chóe đựng gạo. Thời điểm đó, người dân trong buôn học hỏi lẫn nhau và tự tạo ra các vật dụng riêng để sử dụng trong gia đình."Để thể hiện lòng biết ơn và tôn kính với bề trên, người sáng kiến đã đặt ra rất nhiều quy tắc khi làm gốm Yang Tao, người vi phạm quy tắc sẽ bị bề trên khiển trách", bà H'Huyên BHôk kể và tiếp lời: "Ngày trước, chỉ có phụ nữ làm gốm, đàn ông trong buôn không được làm vì chế độ mẫu hệ. Độ tuổi mà con gái được làm gốm phải từ 17,18 tuổi, chưa có chồng. Trước khi đi lấy đất, con gái không được tiếp xúc với con trai, không trùng ngày 'đèn đỏ', nếu vi phạm sẽ bị run tay chân, không tìm thấy đường về nhà".Nghệ nhân H'Lưm Uông (63 tuổi), nhà ở bên cạnh và là người chỉ dạy cho bà H'Huyên BHôk làm gốm, vừa nằm viện về, tay chân vẫn còn yếu do bị tai biến (hồi tháng 6.2024), nhưng nỗi nhớ nghề vẫn hằn sâu trong đôi mắt của bà. "Bị thế này, mẹ (tôi) cũng nhớ nghề lắm, tay chân cứ khó chịu. Hằng ngày, chỉ có thể ngồi trong nhà dài nhìn H'Huyên BHôk làm gốm, mong mau khỏi bệnh để lại tiếp tục làm gốm như ngày xưa. Từ những năm 1990, chén bát hiện đại từ nơi khác về nên buôn này chỉ còn vài người làm gốm…", bà H'Lưm Uông chia sẻ.Giọng trầm buồn, nghệ nhân H'Huyên BHôk và H'Lưm Uông kể lại khoảng hơn chục năm trước, trong một lần đi bán gốm Yang Tao ở H.Cư Mgar (Đắk Lắk), chiếc xe chở mọi người không may bị lật ở giữa đèo, bà H'Huyên BHôk bị chấn thương ở vùng đầu, rất may không ảnh hưởng đến tính mạng. Nhưng cũng từ đây, người dân trong buôn không còn đi bán gốm ở xa nữa (vì sợ gặp tai nạn) mà chỉ làm các vật dụng phục vụ sinh hoạt trong gia đình. Rồi theo xu hướng phát triển, gốm thủ công không cạnh tranh được với gốm công nghiệp, nên người làm gốm trong buôn ít dần, chỉ còn 5 – 6 người giữ nghề đến ngày nay.Năm 2008, bà Lương Thanh Sơn (nguyên Giám đốc Bảo tàng Đắk Lắk) đã đến buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk) để động viên, hỗ trợ cho bà con giữ lấy nghề gốm cổ lâu đời trong vùng. Các nghệ nhân và người làm gốm cổ ở Yang Tao luôn ghi nhớ rằng, nếu không có TS Lương Thanh Sơn thì nghề gốm đã mất đi.Bà Sơn cho hay những năm trước 2008, bà đã nghiên cứu và đề xuất các dự án phục hồi các làng nghề truyền thống của người Ê Đê, người M'nông tại địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Trong đó, bà xin được nguồn vốn cho dự án phục dựng nghề làm gốm của người M'nông tại buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk). Thời điểm này, tại buôn có mở một lớp dạy nghề làm gốm cổ khoảng 15 – 20 người, trong đó có 3 nghệ nhân được mệnh danh là "bàn tay vàng" của địa phương."Qua thời gian làm văn hóa, gắn bó với người dân tại các buôn làng, điều mà tôi đau đáu đến bây giờ là làm sao tạo được nguồn thu, đầu ra cho các sản phẩm gốm Yang Tao của bà con. H.Lắk là vùng du lịch nổi tiếng của tỉnh Đắk Lắk, đặc biệt là khu du lịch hồ Lắk, đây là cơ sở để phát triển các sản phẩm gốm cổ Yang Tao gửi đến tay du khách thập phương", bà Sơn nói.Bà Sơn cho biết thêm, theo thông tin từ một người nghiên cứu (Bỉ) do bà hướng dẫn, sản phẩm gốm cổ Yang Tao đã hiện diện tại Bảo tàng Anh. Trong lần trở lại Dơng Bắk cách đây không lâu, các nghệ nhân (nay già yếu nhưng bàn tay của họ chưa bao giờ biết mỏi) cũng khoe với bà, gốm Yang Tao đã được du khách từ các công ty du lịch lữ hành đến tham quan và tìm mua. Từ đó, cũng tạo nguồn thu nhập đáng kể cho bà con duy trì với nghề.Trao đổi với Thanh Niên, Sở VH-TT-DL Đắk Lắk cho biết, Bộ VH-TT-DL vừa có Quyết định về việc công bố danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với nghề làm gốm của người M'nông ở xã Yang Tao (H.Lắk, Đắk Lắk). Đây sẽ là cơ sở quan trọng để gốm cổ Yang Tao được hồi sinh.
