so ket qua

Xe Toyota Fortuner vượt ẩu trên cầu, gây tai nạn rồi bỏ chạy: Dân mạng bức xúc

Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.

Cúp truyền hình gay cấn: Lê Nguyệt Minh khiến Petr Rikunov lỡ cơ hội chiếm áo vàng

Hơn 12 giờ ngày 13.1, Công an Q.Phú Nhuận đang phối hợp Đội CSGT Tân Sân Nhất (PC08) Công an TP.HCM giải quyết hiện trường vụ tai nạn trên đường Hoàng Văn Thụ (Q.Tân Bình) khiến nhiều ô tô và xe máy hư hỏng, người bị thương.Theo thông tin ban đầu, hơn 9 giờ cùng ngày, ô tô biển số 51G - 757.71 do nam tài xế điều khiển, chạy trên đường Hoàng Văn Thụ, hướng ra đường Phan Đăng Lưu.Khi xe qua giao Hoàng Văn Thụ - Nguyễn Văn Trỗi (Q.Phú Nhuận) một đoạn thì xe ô tô trên bất ngờ đâm va nhiều phương tiện trên đường. Chiếc ô tô chỉ dừng lại khi băng lên vỉa hè, lao vào khu vực khoảng sân của tòa nhà cao tầng và gây ra tai nạn liên hoàn với 3 ô tô tại đây."Tôi đang chạy thì nghe phía sau mọi người la ó. Tôi chưa kịp quay người lại nhìn thì ô tô lao đến. Tôi ngã ra đường, bạn đi cùng xe cũng té ngã. Tôi hoảng hồn ngồi dậy, chạy lên vỉa hè, trầy hết chân tay. Nhiều người khác cũng bị thương như tôi", một người dân bị xe ô tô tông cho biết.Tại hiện trường, có khoảng 7 xe máy hư hỏng và 6 xe ô tô (tính luôn xe gây tai nạn) khác bị hư hỏng và nhiều người bị thương nhẹ. Vụ tai nạn khiến giao thông qua khu vực gặp khó khăn. Tài xế lái xe ô tô gây tai nạn sau đó được công an đưa về trụ sở công an làm rõ.

Xây nhà từ nóc, bóng đá Philippines sẽ thành công tại AFF Cup?

Chính quyền Hàn Quốc ngày 3.1 đã không thực hiện được lệnh bắt giữ đối với tổng thống bị luận tội Yoon Suk-yeol. Đó là kết quả sau một cuộc đối đầu kịch tính diễn ra suốt nhiều giờ tại Dinh Tổng thống.Các nhà điều tra do Văn phòng điều tra tham nhũng dành cho các quan chức cấp cao (CIO) đứng đầu đã vấp phải sự ngăn chặn của các thành viên của Cơ quan an ninh tổng thống và các binh sĩ được điều động đến.Đến 13 giờ 30 phút (giờ địa phương), CIO đã hủy bỏ nỗ lực bắt giữ ông Yoon vì lo ngại về sự an toàn của nhân viên.Trong một tuyên bố, CIO cho biết “phán đoán rằng hầu như không thể thực hiện lệnh bắt giữ vì cuộc đối đầu đang diễn ra” và văn phòng “rất lấy làm tiếc” về thái độ không hợp tác của ông Yoon.Truyền thông Hàn Quốc đưa tin giám đốc và phó giám đốc cơ quan an ninh tổng thống đang bị điều tra vì tội cản trở công lý.Ông Yoon đã bị điều tra vì tội nổi loạn sau khi ban hành thiết quân luật tháng 12.2024, gây sửng sốt cho đông đảo người dân Hàn Quốc.Lệnh bắt giữ hiện tại có hiệu lực đến ngày 6.1 và chỉ cho các nhà điều tra 48 giờ để giam giữ ông Yoon sau khi tổng thống bị bắt. Sau đó, CIO phải quyết định có nên yêu cầu lệnh bắt giữ ông hay phải thả ra.Luật sư của ông Yoon trong một tuyên bố ngày 3.1 cho biết việc thi hành lệnh bắt giữ không hợp lệ đối với tổng thống là bất hợp pháp.Ông cho biết sẽ có hành động pháp lý, nhưng không giải thích thêm.Đây là diễn biến mới nhất trong cuộc khủng hoảng chính trị, bùng phát khi Tổng thống Yoon Suk-yeol ban bố thiết quân luật vào ngày 3.12, với lý do ông đang tiêu diệt “các thế lực chống nhà nước” trong số những đối thủ chính trị của mình.Trong vòng vài giờ sau đó, ông đã thu hồi lệnh vì quốc hội đã bỏ phiếu chống lại lệnh này.Ngoài cuộc điều tra hình sự, vụ luận tội ông Yoon hiện đang được Tòa án Hiến pháp xem xét để quyết định nên phục chức hay cách chức ông vĩnh viễn.

nắng gay gắt cứ như cáu gắt

Từ vụ phim của Trấn Thành vi phạm luật Quảng cáo, khi kinh doanh cần lưu ý...

Đầu năm 2025, trang Box Office Vietnam công bố tổng doanh thu phòng vé Việt Nam từ ngày 1.1- 31.12.2024 đạt gần 4.700 tỉ đồng. Đây là con số cao nhất từ trước đến nay trong lịch sử điện ảnh Việt. Trong đó, có tất cả 28 bộ phim Việt Nam được phát hành tại rạp và tổng doanh thu đạt khoảng 1.900 tỉ đồng, chiếm 40% tổng doanh thu phòng vé cả nước. Thành công phòng vé của các tác phẩm Việt Nam trong năm 2024 tập trung nghiêng về những câu chuyện gia đình, khai thác mâu thuẫn giữa các thế hệ và chủ yếu là thể loại chính kịch, tâm lý dành cho người lớn. Sự thất bại của các thể loại khác như phim thanh xuân, phim phiêu lưu tuổi thiếu niên... đã cho thấy thiếu sự đa dạng trong thị hiếu. Do xu hướng ưa chuộng mâu thuẫn thế hệ gia đình của khán giả Việt, nên các phim Việt nằm ngoài chủ đề này đều không đạt được kết quả doanh thu phòng vé tốt.“Trong năm 2024, phim về một nhóm người trẻ, hay chuyến đi phiêu lưu và trải nghiệm những điều mới mẻ đã không được nhiều khán giả đón nhận. Đó là câu chuyện xảy ra với phim B4S - Trước giờ yêu, Móng vuốt, Mùa hè đẹp nhất, hay mới nhất là Kính vạn hoa...", trang Box Office Vietnam nhận định.Trong đó, bộ phim điện ảnh Kính vạn hoa: Bắt đền con ma vừa được phát hành vào dịp Noel 2024 do đạo diễn Võ Thanh Hòa thực hiện có thể xem là tác phẩm gây nhiều tranh cãi nhất trong năm 2024. Đằng sau các ý kiến trái chiều quanh bộ phim này, cùng với sự thất bại doanh thu, là những thực tế và bài học đáng giá cần được ngẫm và nghĩ.Liệu việc một bộ phim trong sáng dành cho tuổi thiếu niên được chuyển thể từ tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh như Kính vạn hoa, và cả việc đạo diễn Võ Thanh Hòa mạo hiểm làm phim cho tuổi thiếu niên có xứng đáng bị lên án gay gắt và bị “tẩy chay”, công kích như nhiều bình luận của khán giả trên mạng xã hội? Trong bối cảnh điện ảnh Việt vẫn còn hạn chế về mặt tư duy làm phim, đặc biệt là với các bộ phim chuyển thể từ tác phẩm văn học, việc Võ Thanh Hòa táo bạo để chuyển thể một tác phẩm nổi tiếng dành cho tuổi thiếu niên - vốn chưa được khai thác nhiều trên thị trường, và thổi vào đó một làn gió mới mẻ hơn có thể coi là một bước đi cần thiết nhằm đa dạng nội dung phim chiếu rạp ở thị trường. Từ trước đến nay, đạo diễn Võ Thanh Hòa đã thể hiện được góc nhìn và gu làm phim nhạy bén trong việc nắm bắt thị hiếu khán giả, với những tác phẩm thành công như Chìa khóa trăm tỉ (2021), Nghề siêu dễ (2022), Siêu lầy gặp siêu lừa (2022)... hay vô cùng "mát tay" trong việc đảm nhận vai trò nhà sản xuất của 2 phim kinh dị ăn khách Quỷ cẩu, Linh miêu. Tuy nhiên, đến với Kính vạn hoa, Võ Thanh Hòa quyết định bước ra vùng an toàn, chuyển sang thể loại mới mẻ hơn nhưng cũng nhiều thách thức hơn.Việc Kính vạn hoa nhận được những phản hồi trái chiều cũng là minh chứng cho việc vô cùng mạo hiểm khi sản xuất phim thuần Việt với dòng phim phiêu lưu trong trẻo dành cho tuổi thiếu niên - một phân khúc khán giả gần như bị bỏ quên trên thị trường. Mặc dù hứng chịu làn sóng phê bình khen chê hỗn loạn trên mạng xã hội, vẫn có một bộ phận khán giả đánh giá tích cực việc đạo diễn Võ Thanh Hòa đã nỗ lực đem lại sự thay đổi nội dung cho thị trường điện ảnh Việt, khi anh chấp nhận thử thách và dám mạo hiểm tái hiện một tác phẩm kinh điển của tuổi thiếu niên, thổi vào đó một góc nhìn tươi mới cho thế hệ trẻ là fan của truyện Nguyễn Nhật Ánh cũng như bản truyền hình cùng tên 20 năm trước.Thất bại phòng vé của Kính vạn hoa chính là động lực để các nhà làm phim Việt trẻ đã sớm có được thành công như Võ Thanh Hòa cần phải cẩn trọng hơn và phải liên tục vận động tư duy để tiếp tục tìm kiếm những cách tiếp cận mới, sáng tạo hơn để góp phần làm đa dạng thị trường, chứ không thể đi mãi đường cũ.Thực tế, thị trường điện ảnh nào cũng phải có những nhà làm phim dám "dấn thân" - đi một con đường mới. Có như vậy thì mới mang đến nhiều sự lựa chọn đa dạng cho khán giả, thay vì chỉ được xem những câu chuyện quen thuộc về mâu thuẫn gia đình, bố mẹ, hay hài - lãng mạn, tình yêu tay ba tay tư..."Dù các bộ phim thuần Việt chiếu rạp đang ngày càng được khán giả đón nhận và đánh giá cao, nhưng việc tự sản xuất phim không hề dễ dàng. Thị trường điện ảnh Việt đang theo chiều hướng phát triển, nhưng vẫn còn ẩn chứa nhiều thách thức về vốn đầu tư, công nghệ, nhân sự, cũng như sự đón nhận khó lường từ thị hiếu khán giả", đạo diễn Võ Thanh Hòa chia sẻ. Biên kịch Phương Linh nói thêm: "Những nhà làm phim Việt hiện tại không chỉ phải đối mặt với áp lực từ sự kỳ vọng của khán giả, mà còn phải tìm cách vượt qua những khó khăn bủa vây về tài chính, nhân lực và công nghệ để đưa sản phẩm của mình đến với công chúng. Thị trường điện ảnh Việt ngày nay đòi hỏi những sản phẩm vừa phải có yếu tố giải trí, vừa phải có những nội dung ý nghĩa phù hợp với thị hiếu. Đây là một thử thách không hề đơn giản". Quả thật, cú 'ngã ngựa' của Kính vạn hoa được xem như một bài học giá trị, khi giới làm phim thông qua đó nhìn nhận thấu đáo hơn về thị trường điện ảnh, cũng như thị hiếu vốn rất khó đoán của khán giả để thay đổi tư duy trong việc chinh phục người xem - vốn ngày càng khó tính hơn.Dù vậy, thị trường phim Việt vẫn sẽ luôn cần những đạo diễn "tiên phong" làm những đề tài mới như Võ Thanh Hòa hay bất cứ ai dám dấn thân như thế. Mặc dù phim Kính vạn hoa được cho là một thất bại của Võ Thanh Hòa, nhưng không thể phủ nhận những bài học đáng nhớ đi cùng chính là "bước đệm" cần thiết để góp phần thúc đẩy sự phát triển đa dạng hơn cho thị trường điện ảnh Việt hiện tại.