alo hôm nay

Nuôi cá tai tượng trong bể bạt, thu lãi trăm triệu mỗi năm

Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.

Reviewer Duy Thẩm cùng CEO Tim Cook đi dạo Hồ Gươm: 'Tôi rất tự hào'

Khu vực Nam Trung bộ - Tây nguyên có 6 đội bóng tham gia tranh tài tại TNSV THACO cup 2025 gồm: Trường ĐH Nha Trang, Trường ĐH Đà Lạt, Trường ĐH Khánh Hòa, Trường ĐH Quy Nhơn, Trường ĐH Thái Bình Dương, Trường CĐ Du lịch Nha Trang. Trong số các đội tham dự năm nay có sự góp mặt của 2 tân binh là Trường ĐH Quy Nhơn và Trường ĐH Thái Bình Dương. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi bước vào giải đấu, 2 tân binh hứa hẹn sẽ là nhân tố "bí ẩn" khiến vòng loại trở nên hấp dẫn và kịch tính.Tại cuộc họp kỹ thuật hôm qua 9.1, ông Trần Quang Tuyến, Ủy viên BTC TNSV THACO cup 2025, nhấn mạnh các đội bóng tham gia phải có tinh thần trung thực, lấy điều lệ là "kim chỉ nam" khi tham gia giải đấu."Trước những thắc mắc về sự công bằng, minh bạch hồ sơ cầu thủ trong giải đấu, BTC đã xác minh, công khai với các đội bóng tham gia giải lần này. Đối với hành vi thiếu trung thực, chúng tôi sẽ xử lý nhanh chóng, đảm bảo tính khách quan trong giải đấu", ông Tuyến nói.Trong lần thứ 2 đăng cai tổ chức vòng loại TNSV, khu vực Nam Trung bộ - Tây nguyên, TS Trần Doãn Hùng, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Nha Trang, cho biết các cầu thủ thi đấu dựa trên tinh thần máu lửa và fair-play. Đặc biệt, các đội bóng phải cống hiến hết mình, lan tỏa thông điệp "Chơi đẹp - Thắng đẹp - Cổ vũ đẹp" của giải đấu."Trường ĐH Nha Trang với vai trò đội chủ nhà sẽ cống hiến những pha bóng đẹp và hỗ trợ hết mình đối với các đội bóng ở xa đến như Trường ĐH Đà Lạt và Trường ĐH Quy Nhơn…", TS Trần Doãn Hùng cho hay.

Hoàng Anh Gia Lai của bầu Đức chào bán thành công 130 triệu cổ phiếu riêng lẻ

Gan nhiễm mỡ là tình trạng mà mỡ tích tụ quá nhiều trong tế bào gan, vượt quá 5-10% trọng lượng gan. Đây là một bệnh lý phổ biến, xuất hiện ở cả những người không uống và có uống rượu bia, theo chuyên trang sức khỏe Medical News Today (Mỹ).Gan nhiễm mỡ giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ ràng. Khi đến các giai đoạn sau, bệnh sẽ có các triệu chứng như mệt mỏi, đau âm ỉ hoặc khó chịu ở vùng bụng trên bên phải, sưng bụng, phù chân, vàng da hoặc mắt.Ngoài ra, bệnh gan nhiễm mỡ có thể xuất hiện những dấu hiệu sau trên mặt:Quầng thâm dưới mắt xuất hiện một cách dai dẳng dù đã ngủ đủ giấc thì có thể là do bất ổn về gan. Đây là dấu hiệu cho thấy khả năng giải độc cho cơ thể của gan đang ở mức kém. Chức năng gan đã suy yếu, dẫn đến tích tụ độc tố, cơ thể mệt mỏi, máu lưu thông kém.Đỏ bất thường trên da gò má do vấn đề về gan không phải chỉ là đỏ mặt thông thường. Tình trạng này là do chức năng gan bất ổn, làm tăng nồng độ hoóc môn estrogen trong máu. Đây là biểu hiện khá phổ biến ở người mắc bệnh gan nhiễm mỡ do rượu.Tình trạng này là do muối mật lắng đọng dưới da hoặc do gan tiết không đủ dưỡng chất cần thiết. Nguyên nhân là do rối loạn chức năng gan. Người mắc cần phải sớm đến bác sĩ kiểm tra.Sưng phù mặt là một dấu hiệu khác cảnh báo vấn đề về gan. Khi chức năng gan suy yếu thì gan sẽ phải làm việc vất vả để điều chỉnh cân bằng chất lỏng trong cơ thể. Hệ quả là khiến cơ thể tích trữ nước, gây sưng phù một số bộ phận trên cơ thể, đặc biệt là mặt.Gan nhiễm mỡ cũng có thể gây mụn trứng cá, nhất là mụn trứng cá xuất hiện theo đường viền hàm. Nguyên nhân là chức năng gan suy yếu đã dẫn đến mất cân bằng nội tiết, gây tích tụ độc tố trong máu và gây mụn.Nếu các dấu hiệu trên mặt này xuất hiện kèm theo mệt mỏi, yếu sức, cảm giác khó chịu ở bụng thì người bệnh cần đến bệnh viện kiểm tra ngay. Tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ và thay đổi lối sống, chẳng hạn như ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên, có thể ngăn ngừa biến chứng, theo Medical News Today.

Bộ Công an cho biết, trong ngày 30.1 (tức mùng 2 tết Nguyên đán 2025), lực lượng công an toàn quốc đã tiếp nhận, xử lý 67 vụ và 64 đối tượng vi phạm pháp luật.Trong đó, tội phạm về trật tự xã hội 37 vụ và 38 đối tượng; 11 tội phạm về kinh tế, tham nhũng, chức vụ với 10 đối tượng; 6 vụ phạm tội về ma túy với 11 đối tượng; 4 vụ tội phạm sử dụng công nghệ cao; 13 vụ vi phạm các quy định về an toàn giao thông với 5 đối tượng…Trong ngày, toàn quốc xảy ra 53 vụ cháy tại 20 địa phương, làm 3 người bị ngạt khói.Công an các địa phương cũng khởi tố 48 vụ, 64 bị can. Trong đó 26 vụ phạm tội về trật tự xã hội với 36 bị can; 9 vụ phạm tội về kinh tế, tham nhũng, chức vụ với 8 bị can; 6 vụ phạm tội về ma túy với 16 bị can; 1 vụ tội phạm sử dụng công nghệ cao; 6 vụ vi phạm các quy định về an toàn giao thông với 4 bị can; bắt 46 vụ đánh bạc với 173 đối tượng; bắt 3 đối tượng truy nã; vận động thu hồi 4 khẩu súng.Lực lượng công an cấp xã các địa phương cũng phát hiện, xử lý 22 vụ với 119 đối tượng vi phạm pháp luật.Theo Bộ Công an, trong ngày 30.1, toàn quốc xảy ra 50 vụ tai nạn giao thông, làm 25 người chết và 50 người bị thương.Công an tỉnh Nam Định cũng đang điều tra nguyên nhân vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng xảy ra vào khoảng 15 giờ cùng ngày khiến 7 người chết, 2 người bị thương tại Km153+500 thuộc cầu Nam Vân (TP.Nam Định, tỉnh Nam Định).

Quán bún riêu của ông chủ 'gà trống nuôi con', bỏ nghề tài xế vì gia đình

Trong đoạn clip được Hòa Minzy đăng tải để quảng bá cho MV mới, sự xuất hiện của Văn Toàn khiến nhiều người chú ý. Nam cầu thủ diện trang phục truyền thống, có khoảnh khắc ghé sát mặt, đưa mắt nhìn giọng ca Rời bỏ đầy trìu mến. Dù từng lên tiếng phủ nhận chuyện hẹn hò song cặp đôi vẫn được dân mạng “đẩy thuyền”. Trong các cầu thủ, Văn Toàn là người Hòa Minzy quen biết đầu tiên. Tình bạn cả hai kéo dài trong suốt 10 năm nhờ sự trân trọng, thấu hiểu. Trong một bài viết, nữ ca sĩ 9X cho biết Văn Toàn luôn bên cạnh ủng hộ mình về công việc lẫn cuộc sống. Với Hòa Minzy, anh là chàng trai tốt bụng, hiền lành. “Tôi thực sự mong cậu được hạnh phúc, mong cậu luôn tỏa sáng và mong chúng ta mãi như thế này”, cô từng nhắn nhủ. Mới đây, Hòa Minzy gây chú ý khi trình làng dự án âm nhạc mới, đón tin vui khi nhận bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh. Cô chia sẻ: “Được lắng nghe những chia sẻ của lãnh đạo khiến tôi có thêm nhiều động lực cho con đường nghệ thuật sắp tới. Tôi đã có hơn 10 năm hoạt động nghệ thuật nhưng ngày hôm nay, ngay khi đứng phát biểu và nhận được sự ghi nhận của các lãnh đạo, tôi thật sự rất hạnh phúc”. Thông qua trang cá nhân, Hương Ly đăng tải khoảnh khắc được bạn trai cầu hôn bằng nhẫn kim cương “khủng” tại Nhật Bản. Kèm theo đó, Á hậu 1 Miss Universe Vietnam viết: “Bắt đầu một chương mới, mong rằng núi Phú Sĩ sẽ làm chứng cho chúng mình". Tuy nhiên, khi chia sẻ bức ảnh chụp cùng người yêu, nàng hậu khéo léo che mặt anh, khiến nhiều người tò mò. Nhiều đồng nghiệp như Á hậu Mâu Thủy, Hoa hậu Ngọc Châu… gửi lời chúc mừng đến Hương Ly khi cô tìm được bến đỗ cho đời mình. Trong khi đó, một số khán giả vẫn bày tỏ mong muốn được thấy người đẹp quê Gia Lai ở một đấu trường nhan sắc quốc tế. Trước đó, Hương Ly có cuộc sống kín tiếng, chỉ tập trung chia sẻ các dự án nghệ thuật. Nàng hậu từng vướng tin đồn với chủ tịch Miss Universe Vietnam song lên tiếng phủ nhận. Trong cuộc trò chuyện với Thanh Niên, Hương Ly quan niệm “năng lượng phát ra thế nào thì sẽ gặp người có nguồn năng lượng tương tự”. Cô khẳng định bản thân không ngại chờ đợi và cũng không đặt nặng chuyện tài chính khi yêu. NSƯT Nguyệt Hằng có bài viết dài về Nhà hát Tuổi Trẻ, mở đầu bằng dòng chia sẻ: “Tạm biệt nhé tình yêu lớn của tôi”. Nữ diễn viên khẳng định thêm dù có đi đâu hay ở nơi nào, những kỷ niệm vui buồn ở đơn vị sẽ không bao giờ phai nhạt đối với cô. Vợ diễn viên Anh Tuấn bày tỏ: “Vì tuổi trẻ tôi đã gắn bó với bạn, giờ cũng đã ngót nghét 35 năm, biết bao kỷ niệm”. Nói lời chia tay, NSƯT Nguyệt Hằng không giấu được sự xúc động. Cô bộc bạch: “Giờ phút ấy trước sau cũng sẽ đến, tôi buồn chứ, bâng khuâng, lưu luyến nữa. Bởi vì chưa bao giờ tôi nghĩ đến điều này, rằng chúng ta phải xa nhau, rằng tôi không bị 'trói buộc' nữa. Có lẽ đó cũng là duyên số được sắp đặt rồi”. NSƯT Nguyệt Hằng nói trong tương lai, cô sẽ có một vai trò mới. Song nữ nghệ sĩ khẳng định: “Tình yêu tôi có được từ bạn không bao giờ mất đi. Nó sẽ càng được vun đắp thêm và hãy cùng tôi lan tỏa tình yêu ấy để thực hiện những ước mơ mà chúng ta đã và đang theo đuổi”. Cách đây không lâu, diễn viên Quỳnh Lương gây chú ý khi chia sẻ chuyện đang mang thai. Nói về cuộc sống hiện tại, người đẹp nói cô không gặp vấn đề gì khi mang bầu, thậm chí ăn uống ngon miệng hơn so với trước. Diễn viên Đừng làm mẹ cáu chia sẻ: “Tối thì tôi ngủ ngon giấc, ngày thì vui vẻ thoải mái, không nổi quạu với chồng nhiều như hồi đầu nữa”. Quỳnh Lương chia sẻ thêm từ khi cô tiết lộ chuyện sắp có thêm thành viên mới đã được nhiều người chia sẻ bí quyết để giữ sức khỏe trong quãng thời gian mang thai. “Có thể do tôi chuẩn bị kỹ lưỡng nên không bị nghén, cơ thể lúc nào cũng đầy đủ chất, tâm trạng vui vẻ thoải mái. Trong ngày tôi luôn tìm việc này, việc kia để làm, hoặc đi chơi cho thoải mái”, Quỳnh Lương cho hay.