Cân bằng thế nào khi học sinh lớp 12 chỉ ngủ 3, 4 giờ mỗi ngày?
Thái Lan hòa Việt NamTrương Thế Vinh vấp tranh cãi vì dùng từ thiếu tế nhị với Lan Ngọc
Tết Nguyên đán là thời điểm đầu của chu kỳ năm mới. Khi căn cứ vào các sử liệu và văn hóa dân gian, chúng ta khó xác định người Việt bắt đầu ăn tết vào dịp lập xuân từ khi nào; tuy nhiên, nhắc về nguồn gốc tết chúng ta lại có nhiều thông tin thú vị.PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ, Giảng viên cao cấp Viện Phát triển năng lực lãnh đạo, Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết, người Việt cổ sớm hiểu và xác định Tết Nguyên đán là mở đầu cho một năm nông lịch nhờ vào khả năng nhận thức sự tuần hoàn của thời tiết và sự thích ứng của vụ mùa ngoài đồng. Từ thời cổ đại, khi tổ tiên người Việt nhận thức được sự chuyển giao của thời tiết và chu kỳ thời gian trong năm đã có một số hình thức sơ khai về việc xác lập chu kỳ tuần hoàn và tổ chức đón tết. Khảo cứu về phong tục của người Bách Việt cổ, trong đó có tổ tiên Lạc Việt, cho thấy ngày tết đầu năm trước đây rơi vào đầu tháng 11 âm lịch (ứng với tháng Tý), chứ không phải đầu tháng giêng (tháng Dần). Cụ thể, người Việt xưa không dùng số đếm để gọi ngày, tháng mà dùng Thiên can – Địa chi để gọi tên, chẳng hạn hết tháng Tý thì tới tháng Sửu, rồi đến Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi là hết một năm. Giờ Tý là giờ chuyển giao giữa hai ngày trong đêm, tháng Tý là tháng lạnh nhất trong năm - tháng 11, ứng với thời điểm Đông chí, thời điểm để bắt đầu một chu kỳ đếm mới. Lúc này mùa màng cũng đã kết thúc, người Việt xưa nghỉ ngơi để chờ đến khi thời tiết ấm lên mới tính tới việc gieo cấy mùa sau. Vì vậy, họ đã chọn đầu tháng Tý (tức tháng 11 âm lịch) để ăn tết. Tính từ đầu tháng 11 cho tới đầu tháng 5 năm sau là trọn 6 tháng; do đó, người Việt gọi Tết Đoan ngọ ngày mùng 5.5 âm lịch là Tết nửa năm. "Có giả thuyết cho rằng, tháng 11 ở Việt Nam trời chưa quá lạnh, người Việt cổ có thể tổ chức các hoạt động đón tết. Trong khi đó, ở Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản… tháng 11 là bắt đầu vào chính đông, quá lạnh không ăn tết được nên họ phải tính toán lựa chọn thời điểm tiết lập xuân để ăn tết, chính vì thế họ xác định tết âm lịch vào tháng Dần (tức tháng giêng, ngay trước hoặc sau tiết lập xuân). Họ xác định tháng Dần là tháng đầu năm, gọi là "Chính nguyệt" (tức tháng chính trong năm). Quá trình này diễn ra rất sớm trong lịch sử, dưới nhãn quan "di phong định tục" . Trong quá trình tiếp xúc văn hóa và hội nhập, người Việt cổ đã dần chuyển đổi tổ chức đón tết từ đầu tháng Tý (tháng 11) sang đầu tháng Dần (tháng giêng) như ngày nay vậy", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ chia sẻ.Trước đây không lâu, một số làng quê ở Vĩnh Phúc, Phú Thọ - nơi được cho là vùng đất kinh đô xưa của nhà nước Văn Lang xưa của các vị vua Hùng còn lưu lại một số tập tục cổ (như tục ăn đất khoán hun khói, tục làm lễ mở cửa rừng...) gợi về ký ức của ngày tết cổ xưa vào đầu tháng 11 của người Việt cổ. Một số gia đình người Việt gốc Hoa ở Đồng bằng sông Cửu Long vốn có nền tảng Bách Việt cổ cũng tổ chức cúng tết Đông chí bằng chè trôi nước, bánh ngọt và trái cây, coi tết Đông chí là ngưỡng thêm tuổi mới của mọi người. Như đã nói, trên đây là một giả thuyết cần có nhiều khảo cứu hơn nữa để làm rõ hơn vấn đề.Theo PGS.TS. Nguyễn Ngọc Thơ, khó có thể biết rõ người Việt xưa ăn tết thế nào nhưng cơ bản tết không thay đổi về ý nghĩa. Tết xưa còn lưu lại trong ký ức người Việt Nam hôm nay chỉ có thể là ký ức tết từ thời bao cấp hay ở giai đoạn đầu của cải cách – mở cửa mà thôi. Phong tục ngày tết xưa về cơ bản thể hiện sinh động các ý nghĩa tạ ơn đất trời, thần linh và tổ tiên, củng cố mối quan hệ vốn có của gia đình - dòng tộc, thực hiện các nghi lễ cổ truyền để chào đón năm mới và truyền dạy văn hóa cho các thế hệ con cháu, củng cố và mở rộng giao tiếp với láng giềng xung quanh, tổng kết – đúc kết kinh nghiệm của năm cũ và gửi gắm mong ước cho năm mới, chuẩn bị tâm thế mới cho năm làm việc tiếp theo. Nhìn chung, dù là tết xưa hay tết nay gì đi nữa thì ngày tết vẫn là dịp để chúng ta nhìn lại những thành quả của năm cũ và rút ra bài học cho năm mới (đối với cá nhân) và củng cố truyền thống gia đình và các mối quan hệ (đối với xã hội). Ông Thơ cho rằng, trước đây, cuộc sống hằng ngày chưa thật đủ đầy nên người ta mong đến tết để được nghỉ ngơi, ăn ngon, mặc đẹp. Vậy nên mới có câu:Cu kêu 3 tiếng cu kêuMong mau tới tết dựng nêu ăn chè.Còn ngày nay, cuộc sống no ấm hơn nên việc ăn mặc không là vấn đề nữa. Thay vào đó, sau một năm làm việc vất vả, dịp tết được nghỉ dài ngày, nhiều người quay về gia đình đoàn tụ và đón tết với gia đình trong khi không ít người muốn được nghỉ ngơi, giải trí, giao tiếp (không muốn các nghi lễ theo họ là "rườm rà"), hoặc đi du lịch..., nên dường như có sự chuyển dịch từ "ăn tết" sang "chơi tết". Dù vậy, dù là "ăn tết", "chơi tết" hay gì đi nữa thì các nghi lễ truyền thống trong dịp tết như cúng ông Táo, cúng tất niên và đ1n ông bà tổ tiên về ăn tết, cúng giao thừa, mừng tuổi ông bà cha mẹ, lì xì trẻ thơ, chúc tết dòng họ, láng giềng, thăm viếng thầy cô cũ thưở thiếu thời, tạ ơn những quý nhân đã giúp đỡ trong đời... vẫn được ưu tiên gìn giữ. Nói cách khác, các ý nghĩa cơ bản của ngày tết vẫn được giữ nguyên trạng qua phong tục và nghi lễ, việc tổ chức "ăn tết" hay "chơi tết" chỉ là hình thức thích ứng của cuộc sống đương đại. Cũng cần nhấn mạnh rằng, các phong tục, nghi lễ quan trọng trong mấy ngày tết chỉ đẹp khi chúng ta không tạo gánh nặng các thành viên gia đình, nhất là phụ nữ (chẳng hạn bắt buộc phải mâm cao cỗ đầy, nấu nướng phải tươm tất nhiều món, gánh nặng con cháu làm ăn xa quay về phải "lễ nghĩa" đầy đủ với cả họ, cả làng...). Tết là dịp sum vầy để củng cố hay xây đắp truyền thống gia đình, chúng ta cần chú ý đến nhu cầu được nghỉ ngơi, chơi tết của phụ nữ trong nhà và những người trẻ vốn đã vất vả ngược xuôi mưu sinh trong suốt năm qua. Theo nhà nghiên cứu văn hóa, dù là ăn tết hay chơi tết chúng ta cũng cần chú ý yếu tố về sự ấm cúng của gia đình, đặc biệt là những người có tuổi, ông bà cao tuổi vì ngày tết là khoảng thời gian thiêng liêng để các bậc cao niên được sống trong không gian thiêng liêng của gia đình, được tương tác, đối thoại và thể hiện lòng tôn kính, kính nhớ với tổ tiên. Đối với nhiều gia đình Việt Nam, bàn thờ tổ tiên những ngày tết phải đầy đủ lễ phẩm và nhang khói, có như vậy họ mới cảm thấy ấm cúng, an lòng. Vậy nên người trẻ mong muốn tổ chức chơi tết (như mời bố mẹ đi du lịch xa nhà chẳng hạn) phải lưu ý việc này."Do đó, nếu người trẻ mong muốn mời ba mẹ rời quê lên thành phố ăn tết hay cùng nhau đi du lịch đó đây mà ba mẹ từ chối thì không nên buồn, bởi ba mẹ và những người lớn trong nhà còn có những nhiệm vụ phải làm để giữ lửa, giữ phong tục, giao tiếp với người tổ tiên đã khuất", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ lưu ý.Thêm vào đó, những ai đang làm bố làm mẹ cần chú ý tạo điều kiện để con trẻ được trải nghiệm không khí tết qua những tập tục cổ truyền như cùng bố mẹ tảo mộ ông bà, bài trí bàn thờ, dán liễn xuân, quây quần bên nồi bánh chưng/bánh tét và sum họp đêm giao thừa, được mặc trang phục đẹp nhất chúc tết ông bà cha mẹ, mừng tuổi dòng họ, láng giềng, khuyến khích các con biết thể hiện lòng biết ơn đối với gia đình, thầy cô, láng giềng. Tất cả những hình ảnh ấy sẽ kết thành ký ức tuổi thơ thật đẹp về ngày tết, sẽ theo các con suốt cuộc đời, và sẽ thôi thúc chúng thực hiện những điều tương tự đối với thế hệ sau nữa khi chúng trưởng thành.
Lo thủy điện thiếu nước, EVN chỉ đạo 'nóng' có biện pháp phòng chống hạn hán...
Chia sẻ với Thanh Niên, bà Nguyễn Thị Hoa, Phó chủ tịch UBND TX.Mộc Châu, cho biết ngành du lịch địa phương này bội thu trong 2 tháng đầu năm, khi lượng khách tăng đột biến so với mùa du lịch cùng kỳ những năm trước.Theo thống kê từ các cơ quan chức năng TX.Mộc Châu, từ ngày 1.1 - 28.2, đã có hơn 1 triệu lượt khách đến Mộc Châu tham quan, du lịch. Ước tính doanh thu từ các hoạt động du lịch đạt trên 1.300 tỉ đồng."Lượng khách đến Mộc Châu tăng gấp 2 lần, là kỷ lục về doanh thu du lịch trong 2 tháng đầu năm", bà Hoa nói.Điểm hấp dẫn, thu hút khách đến Mộc Châu năm nay chính là mùa hoa mận nở đồng loạt, đây cũng là mùa hoa mận đẹp nhất trong nhiều năm trở lại đây và đúng dịp nghỉ tết, nên rất nhiều người, công ty, đơn vị... chọn Mộc Châu để du xuân.TX.Mộc Châu có khoảng 300 khách sạn, nhà nghỉ, từ sau tết Nguyên đán Ất Tỵ đến nay, nhiều cơ sở luôn kín phòng, những ngày cuối tuần lượng khách đến Mộc Châu tăng đột biến khiến địa phương phải huy động nhà dân để khách lưu trú.Khách du lịch đến TX.Mộc Châu đã giúp nhiều hộ kinh doanh, các nhà vườn tăng thu nhập. Các vườn mận mở cửa đón khách tham quan, thu vé check-in phổ biến 30.000 đồng/người. Các nhà hàng luôn đông khách, những người hành nghề chụp ảnh, xe ôm, taxi... có thêm nhiều việc làm, thu nhập cao.Cũng theo UBND TX.Mộc Châu, dù lượng khách đến địa phương này tăng đột biến nhưng không có tình trạng tự ý nâng giá dịch vụ, "chặt chém" du khách.
Tối 2.3, 2 trận đấu muộn nhất vòng 15 V-League mùa giải 2024-2025 đã được diễn ra. Trên sân nhà Hàng Đẫy, CLB Hà Nội suýt nhận trái đắng trước Đà Nẵng, đội bóng đang đứng ở cuối bảng xếp hạng. Thầy trò HLV Lê Đức Tuấn có những khoảnh khắc bùng nổ để vươn lên dẫn trước 2-1 đầu hiệp 2. Tuy nhiên, nhà vô địch AFF Cup 2024 là Nguyễn Hai Long đã tỏa sáng đúng lúc để ghi bàn gỡ hòa 2-2. Nhờ đó, CLB Hà Nội chơi khởi sắc hơn để giành chiến thắng chung cuộc 3-2.Nhờ kết quả này, CLB Hà Nội trở lại mạnh mẽ trên bảng xếp hạng. Họ có được 26 điểm, chỉ còn kém đội đầu bảng Nam Định chỉ 4 điểm. Cuộc đua vô địch đang trở nên cực kỳ nóng bỏng khi khoảng cách giữa các đội trong nhóm dẫn đầu là không nhiều. Đứng sau CLB Hà Nội, Nam Định đang là các đội Thanh Hóa, Thể Công Viettel (cùng 25 điểm) và CLB Bình Dương (24 điểm). Trong bối cảnh V-League còn đến 11 vòng đấu nữa mới kết thúc, cơ hội cho các đội bóng này vẫn còn rất nhiều. CLB Đà Nẵng đánh rơi những điểm số cực kỳ đáng tiếc trên sân Hàng Đẫy. Tuy nhiên, thầy trò HLV Lê Đức Tuấn cho thấy những sự chuyển biến tích cực trong lối chơi. Họ vẫn đứng cuối bảng với 9 điểm, kém SLNA và CLB Bình Định 4 điểm. Nếu cứ tiếp tục duy trì đà tiến bộ, đội bóng sông Hàn hoàn toàn có thể vượt lên trên. Trong khi đó, ở trận gặp CLB TP.HCM trên sân Thống Nhất vào tối 2.3, HAGL nhận thất bại 0-1. Họ có chuỗi trận tương đối đáng thất vọng khi chỉ thắng 1 trong 5 trận gần nhất và đang đứng thứ 10 trên bảng xếp hạng với 17 điểm. Khoảng cách giữa HAGL và các đội bóng có nguy cơ xuống hạng cũng là không nhiều. Trong trường hợp đội bóng phố núi không khắc phục sớm tình trạng này, họ hoàn toàn có thể bị đẩy xuống nhóm "cầm đèn đỏ", nhất là khi các đội ngụp lặn dưới đáy từ đầu mùa như CLB Đà Nẵng, Hải Phòng, SLNA đều đang thi đấu cực kỳ tiến bộ. FPT Play - Đơn vị duy nhất phát sóng trọn vẹn LPBank V.League 1-2024/25, tại https://fptplay.vn
Du lịch 'trốn nóng' lên ngôi
Tập 104 The Khang Show chào đón sự xuất hiện của MC Phương Mai. Vì cùng làm trong lĩnh vực dẫn chương trình nên Phương Mai và Nguyên Khang tìm được khá nhiều điểm tương đồng.Trong buổi trò chuyện, Phương Mai tự nhận mình thích hợp làm người mẫu hơn vì có chiều cao vượt trội và vẻ ngoài cá tính. Dẫu vậy, cô quyết định chuyển hướng sang làm MC chỉ vì sự ghen tị với bạn thân. MC Phương Mai kể: "Ngày xưa, những bạn trong trường chuyên Hà Nội Amsterdam thường được VTV6 chọn đi làm người dẫn chương trình, riêng cô bạn của tôi còn được lên hẳn VTV3 luôn. Mới có 16, 17 tuổi đã nổi tiếng nên tôi ngưỡng mộ lắm. Trong khi mình còn ăn mặc lùm xùm đi chơi bóng rổ như một đứa con trai thì bạn ấy lúc nào cũng lộng lẫy. Khi đó, tôi nhờ bạn chỉ cho cách làm MC thì cô ấy bảo giọng tôi không ăn micro đâu, không làm MC được đâu. Thế là tôi ghim bạn đó tới lúc tôi làm được MC thì thôi". Phương Mai thừa nhận cô sẽ nỗ lực để thực hiện những điều người khác nghĩ cô không thể làm được. Trước khi trở thành MC nổi tiếng, Phương Mai từng tham gia nhiều cuộc thi sắc đẹp. Cô thẳng thắn thừa nhận rằng sự nổi tiếng là một phần động lực lớn khi bước vào showbiz. "Ai tham gia showbiz mà không thích nổi tiếng thì có phải dở hơi không?" cô chia sẻ. Giải thích thêm về điều này, nữ MC song ngữ nói: "Làm nghệ thuật khác làm showbiz, ngay trong chữ "showbiz" đã hàm ý muốn thể hiện để mọi người thấy. Nên tôi nhận luôn là tôi làm showbiz chứ không làm nghệ thuật vì mình biết gì mà làm nghệ thuật". Bên cạnh đó, cô cho biết ngày xưa khi "chinh chiến" ở những cuộc thi, cô chỉ lờ mờ cảm thấy thích thú vì bản thân được chú ý. Nhưng sau này cô hiểu rõ được khát khao của mình nên không ngừng học tập và cố gắng làm nghề. Nhắc về bạn đời, Phương Mai tâm sự cả hai gặp nhau lần đầu tiên tại một buổi tiệc do bạn bè tổ chức. Chính sự duyên dáng và cách nói chuyện cởi mở của Marcin Miller đã nhanh chóng thu hút sự chú ý của cô. Ban đầu, Phương Mai vẫn giữ khoảng cách vì không nghĩ mình yêu và kết hôn với một người nước ngoài. Tuy nhiên, sau thời gian tìm hiểu, cô nhận ra Marcin là người đàn ông lý tưởng.Phương Mai và Marcin Miller giữ kín việc hẹn hò đến năm 2019 thì quyết định kết hôn. Đứng trước sự lựa chọn tiếp tục phát triển sự nghiệp hay lui về chăm sóc tổ ấm thì nữ MC 9X quyết định chọn gia đình. "Tôi có nhiều đắn đo chứ bởi thời điểm đó mình có nhiều cơ hội thăng tiến trong công việc, có nhiều thứ mở ra và chờ đợi mình. Nhưng việc có em bé với một người đàn ông chẳng có gì để chê cả, anh ấy tử tế và phù hợp với mình thì tại sao mình không kết hôn. Tôi nhận thấy cuộc sống độc thân rất vui nhưng khi đồng hành với Marcin, niềm vui của tôi được nhân lên nhiều lần", cô bộc bạch. Bên cạnh đó, cô cho biết mình cũng là người truyền cảm hứng và giúp ông xã chăm chỉ tập luyện thể thao hơn so với trước đây.
