Bẫy hố ga dưới gầm cầu
Có dịp tác nghiệp tại huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế), tôi thường được anh em người bản địa nhắn gửi tết này về với bản làng để họ đãi những thức ngon, món lạ chỉ có trong dịp tết. "Anh sẽ không thất vọng đâu! Nhiều người khi ăn Tết Nguyên đán cùng đồng bào đã ví von tết ở thung lũng A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực với rất nhiều món đặc sản của các dân tộc mà không phải ai cũng có dịp thưởng thức một lần trong đời", anh Lê Văn Hôi (33 tuổi, người dân tộc Pa Kôh, trú tại xã Hồng Thượng) mời gọi.Anh Hôi dẫn chứng không phải người địa phương nào cũng một lần được nếm món sâu tre (loài sâu sống trong ống tre - NV) xào lá kiệu, gọi là P'reng. Bởi, trước tháng 9 và sau khoảng tháng 2 - 3 hằng năm, sâu đã chui khỏi thân tre, hóa bướm. Hay món chuột rừng ướp với gừng, ớt hiểm thêm chút muối rồi cho vào ống tre để nướng. Rồi món A choor (một loài cá suối) gói trong mấy lớp lá chuối đem vùi trong than hồng… Đây là những món ăn "có tiền cũng không mua được" bởi nguyên liệu, gia vị đều là những loài đặc hữu chỉ xuất hiện theo mùa và chỉ có ở dãy Trường Sơn. Ngày thường, muốn ăn những món này cũng không có nhưng đến Tết Nguyên đán là rất nhiều gia đình Pa Kôh sửa soạn để mời khách."Trước tết khoảng 1 tháng, trai tráng trong làng hú gọi nhau cắt rừng đi tìm sản vật, dĩ nhiên không phải là động vật hoang dã cấm đánh bắt mà là những con cá suối, ốc, ếch nhái, nòng nọc… Chúng tôi cũng đi hái, đào các loại gia vị như tiêu rừng (mắc khén), gừng, riềng… mang về tích trữ. Đến ngày tết, khách đến chơi nhà, tùy theo món mà chỉ cần mang ra nướng, xào với lá kiệu, nấu với môn thục… là đã có ngay món ăn ngon lành, nóng hổi", anh Hôi cho biết. Trước tết 1 tháng, cộng đồng người Tà Ôi cũng tất bật chuẩn bị những món ăn đậm vị vùng cao. Có những món được làm trước tết cả chục ngày, đặc biệt là các loại bánh làm từ nếp. Cụ bà Căn Hoan (80 tuổi, người Tà Ôi, trú tại xã Hồng Thái) bảo đàn ông đi kiếm mồi nhắm, làm rượu còn đàn bà thì giã gạo, chọn nếp, tìm lá gói bánh. Người Tà Ôi thường chọn các loại gạo nếp bản địa thơm ngon như ra dư, cu cha, trưi… để làm bánh, xôi ống. "Mẹ thường làm để dâng Yàng (Trời - NV) vào dịp tết. Trong đó, bánh a quát khó gói nhất vì phải làm nhọn 2 đầu bằng lá đót tươi rồi cho nếp vào. Khi làm xong, bánh nhìn như 2 chiếc sừng trâu nên còn gọi là bánh sừng trâu. Ăn bánh kèm thịt nướng, rất ngon", cụ Căn Hoan nói. Cụ vẫn làm bánh nếp giã nhuyễn cùng mè đen (adeep man), món bánh đặc biệt đang có nguy cơ thất truyền.Gắn bó nhiều năm với đại ngàn Trường Sơn, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong nhận định vào ngày tết người Tà Ôi thể hiện nét truyền thống qua văn hóa ẩm thực với những món ăn độc đáo, chuẩn bị công phu. "Vì sinh sống ở vùng núi rừng lạnh buốt, di chuyển nhiều nên người Tà Ôi thích ăn khô, mặn, cay. Bởi vậy, hầu hết các món ăn của đồng bào đều được chế biến theo cách nướng, thui, luộc hoặc tái", ông Phong cho hay. Một số món ăn độc đáo vùng cao vào dịp tết có thể kể đến gồm cá và thịt thui ống (cho thịt vào ống tre rồi lấy cùi bắp đậy lại, đặt nướng lăn tròn đều trên than hồng), môn thục cắt thành từng khúc trộn chung với thịt đã ướp sẵn rồi đổ vào ống để thui… Lạ lùng hơn, theo ông Trần Nguyễn Khánh Phong, những món thoạt nghe qua có vẻ sẽ kén người ăn như món thui chim, chuột, cua ủ thối lại là những đặc sản cao cấp. Nguyên liệu sau khi được làm sạch, ướp gia vị cho vào từng ống tre, nứa hoặc quả bầu khô rồi chỉ cần thui trên lửa một vòng cho có hơi nóng, sau đó cất vào gùi hoặc để lên giàn bếp, sau vài ngày mở ra ngửi thấy có mùi là ăn được. Người Tà Ôi cho rằng dịp lễ tết mang những món này ra đãi khách xem như thể hiện tấm lòng quý mến của gia chủ đối với khách.Nghệ nhân ưu tú Hồ Văn Hạnh (77 tuổi, trú tại xã Trung Sơn), người được mệnh danh là "cuốn từ điển sống của đại ngàn Trường Sơn", cho biết lịch nông vụ của cộng đồng các dân tộc ở A Lưới thường kết thúc vào tháng 10 âm lịch, sau đó người dân sẽ ăn tết mừng lúa mới Aza (chọn một ngày từ 6.11 - 24 tháng chạp). Đón Tết Nguyên đán của đất nước, người dân xem như đã gộp 2 cái tết vào chung vui một lần. Vì vậy, các gia đình không tiếc công sức đi tìm sản vật về đãi khách. Những đặc sản của mỗi dân tộc đều được soạn sửa kỳ công, dâng lễ Aza thế nào thì họ dọn tết cũng như thế đó. "Bố thì quan tâm đến "ẩm" hơn "thực". Tết mà! Đàn ông phải có chi nhâm nhi cùng bạn bè mới vui. Bố thích nhất là rượu tr'đin, tức "rượu trời" vì được cất ngay trên đọt cây", già Hạnh khề khà. Là người Pa Kôh nhưng già Hạnh lại thích thứ rượu truyền thống của người Cơ Tu. Theo già, đây là loại rượu thơm ngon nhất ở đại ngàn Trường Sơn, được chiết từ cây tr'đin mọc trong rừng sâu. Người thợ chỉ cần rạch một đường trên thân cây rồi lấy can hứng nước. Bỏ thêm ít vỏ cây chuồn phơi khô, nước sẽ tự lên men cho ra thứ hương vị có một không hai. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam (79 tuổi, người dân tộc Cơ Tu, trú tại xã Hồng Hạ) tự hào vì rượu tr'đin được các dân tộc anh em, kể cả người Kinh ở A Lưới, yêu thích và "không có mà bán" vào mỗi dịp tết. Già Nam cho biết người Pa Kôh, Tà Ôi cùng người Cơ Tu còn có một loại rượu tương tự tr'đin là rượu tà vạt được cất từ cây đoác. Cây đoác dễ tìm hơn, nhưng khai thác thì nguy hiểm hơn vì phải trèo cao hơn cây tr'đin. "Đây chắc là những loại rượu duy nhất trên thế giới được lấy trên cây mang về uống mà không cần phải chưng cất", già Nam cười. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà đến tết, đồng bào các dân tộc thiểu số còn nấu rượu nếp (xiêu), ủ rượu cần (a riêu), rượu mía vỏ chuồn (a véc), rượu mây rừng vỏ chuồn (tà via)…Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới, nhận định mỗi dân tộc đều có phong tục tết cổ truyền mang màu sắc riêng. Nhưng thật đáng quý khi đồng bào mang "tết riêng" hòa vào "tết chung" của đất nước và các dân tộc vẫn giữ được nét ẩm thực độc đáo, đậm dư vị núi rừng. "Tết đến, nhà nhà lại sửa soạn những món ngon để mời khách. Cảm tưởng tết quê hương A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực của các dân tộc với cơ man là món ăn, thức uống độc lạ… Thú vị hơn, giữa các gia đình còn giao lưu ẩm thực bằng cách trao đổi ống thịt, gùi bánh, chum rượu… để có thể thưởng thức những món mà nhà mình không có. Tết đoàn kết, đầm ấm", bà Thêm chia sẻ.Ba màu tóc nhuộm sáng da sẽ lên ngôi trong những tháng cuối năm bạn nên thử
DeepSeek R1 được cho là mạnh mẽ không kém gì o1 của OpenAI, tuy nhiên mô hình của DeepSeek lại chỉ tốn 5,6 triệu USD cho việc đào tạo - một con số khiêm tốn so với hơn 100 triệu USD mà OpenAI đã đầu tư cho GPT-4.Mặc dù vậy, không phải ai cũng tin tưởng vào tuyên bố đột phá của DeepSeek, bao gồm người vừa đoạt giải Nobel Hóa học năm 2024 Demis Hassabis - người đã cùng với John Jumper được trao giải nhờ sử dụng thành công AI để dự đoán cấu trúc của hầu hết các loại protein.Tại Hội nghị thượng đỉnh về hành động AI ở Paris (Pháp), Demis Hassabis, người đang giữ chức CEO kiêm đồng sáng lập Google DeepMind, đã có những phát biểu gây chú ý về DeepSeek. Trong tuyên bố của mình, ông Hassabis thừa nhận mô hình này rất ấn tượng và cho rằng nhóm phát triển của DeepSeek là một trong những đội ngũ tốt nhất từ Trung Quốc.Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng nhiều tuyên bố của DeepSeek có thể bị phóng đại và gây hiểu lầm. Hassabis giải thích chi phí mà DeepSeek công bố chỉ là cho "lần chạy đào tạo cuối cùng", không phản ánh toàn bộ chi phí để phát triển một mô hình AI từ đầu đến cuối. Ông cũng cho rằng DeepSeek đã "dựa vào các mô hình phương Tây để chắt lọc", một quan điểm mà OpenAI đã nhấn mạnh ngay sau khi DeepSeek ra mắt.Cuối cùng, Hassabis khẳng định mặc dù DeepSeek rất ấn tượng, Google không coi đây là "giải pháp tối ưu" về mặt công nghệ. Ông cho biết mô hình Gemini của Google hiệu quả hơn DeepSeek về cả chi phí và hiệu suất. Chủ nhân giải Nobel Hóa học 2024 nhấn mạnh: "Chúng tôi chỉ không nói nhiều về điều đó".Sự ra đời của DeepSeek có thể là một bước tiến trong ngành AI, nhưng liệu nó có thực sự là một cuộc cách mạng hay chỉ là một chiêu trò quảng cáo như tuyên bố của Hassabis? Chỉ có thời gian mới có thể đưa ra câu trả lời.
Bùng nổ quy hoạch sân golf
Bitcoin (BTC) đã giảm 15% một tuần sau khi thiết lập mức cao kỷ lục khoảng 108.365 USD, theo dữ liệu từ Bitstamp. chiều 28.12, mỗi BTC giao dịch quanh mức 94.000 USD. Tuy nhiên, nhiều chỉ số cho thấy một kịch bản tồi tệ hơn vẫn có thể xảy ra, Bitcoin có thể giảm sâu dưới mức 80.000 USD.Trong bài đăng trên X ngày 26.12, nhà phân tích Aksel Kibar dự báo giá Bitcoin có thể dao động trong khoảng từ 60.000 USD đến 90.000 USD. Dựa trên phân tích chu kỳ giá, Kibar cho rằng mức trung bình khoảng 80.000 USD có thể là đích đến tiếp theo của Bitcoin. Một bài phân tích khác về biểu đồ giá cho thấy Bitcoin có thể giảm đến mức thấp nhất là 73.700 USD. Andre Dragosch, Giám đốc bộ phận nghiên cứu của Bitwise châu Âu, dự đoán thị trường có thể chứng kiến "nhiều đau đớn hơn" trong tuần tới khi Fed (Cục Dự trữ Liên bang Mỹ) rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan. "Bức tranh vĩ mô cho thấy Fed đang trong tình thế khó khăn vì các điều kiện tài chính tiếp tục thắt chặt dù đã cắt giảm lãi suất ba lần liên tiếp từ tháng 9. Trong khi đó, chỉ số về lạm phát tiêu dùng tiếp tục tăng tốc trở lại", Dragosch nói với CoinDesk.Khi Fed thông báo cắt giảm lãi suất hôm 19.12, Bitcoin đã rơi thẳng đứng từ đỉnh 108.000 USD xuống 100.000 USD rồi tiếp tục giảm còn 95.000 USD trong 48 giờ sau đó. Một tuần sau thông báo của Fed, Bitcoin vẫn chưa lấy lại được ngưỡng kháng cự 100.000 USD. Việc Fed cắt giảm lãi suất có thể khiến đồng USD mạnh hơn, đồng nghĩa nhà đầu tư sẽ tìm cách thoái vốn khỏi những tài sản có tính rủi ro cao như Bitcoin.Theo ForexX Mindset, thị trường có thể sắp chứng kiến một đợt bán tháo lớn Bitcoin do mối tương quan tiêu cực với chỉ số thống trị của USDT (tiền kỹ thuật số ổn định giá - stablecoin - được neo giá 1:1 vào USD). Các chỉ số cho thấy USDT đang phục hồi đáng kể sau khi chạm mức hỗ trợ. Điều này đồng nghĩa một cuộc tháo chạy đang diễn ra. Các nhà đầu tư đang có xu hướng tìm đến những lựa chọn an toàn hơn là rút tài sản về USDT. "Chúng ta có thể chứng kiến một đợt tăng giá mạnh của Bitcoin. Nhưng mọi người đừng nhầm tưởng thị trường đang khởi sắc. Đừng tin vào nó. Đó là một cái bẫy. Ngay sau đà tăng đột biến đó, một cú sập khổng lồ sẽ ập đến. Bất kỳ ai không tỉnh táo đều có thể bị xóa sổ khỏi cuộc chơi", ForexX Mindset cảnh báo.Nhà phân tích này cho rằng các cá voi có thể đang cố tình đẩy giá Bitcoin lên cao để thu hút các giao dịch lẻ. Mục đích của họ là bán tháo lượng Bitcoin đang nắm giữ với mức giá cao, đẩy khoản lỗ về cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Dựa trên phân tích đường trung bình động lũy thừa EMA (Exponential Moving Average) 20 tuần, Bitcoin có thể điều chỉnh về mức 81.500 USD. Một đợt giảm giá lớn tiếp theo có thể khiến Bitcoin kiểm tra lại đường EMA 50 tuần với mức giảm sâu hơn là 67.700 USD. Chỉ số này tương ứng với dự đoán giảm giá của Fibonacci 1.0. Trong khi đó, các nhà phân tích cho rằng những điều chỉnh này là cần thiết để Bitcoin hướng đến mục tiêu giá lớn hơn là 150.000 USD vào nửa đầu năm 2025. Tuy nhiên, đây là kịch bản lạc quan, thị trường vẫn còn quá nhiều biến động khó lường, do đó người chơi cần cẩn trọng trong giai đoạn nhiều biến động này.
Các nhà khoa học người Đức đã tìm ra phương pháp điều trị có thể ngăn ngừa ngay từ đầu các dấu hiệu lão hóa phổ biến như nếp nhăn và tóc bạc, có thể cách mạng hóa các phương pháp điều trị chống lão hóa, theo chuyên trang khoa học ScitechDaily.Các nhà nghiên cứu cho biết một số loại hoóc môn có tác dụng "đáng kinh ngạc và bất ngờ" đối với da và tóc, mở ra những hướng điều trị mới tiềm năng.Để hiểu rõ hơn về vai trò của hoóc môn trong việc kiểm soát quá trình lão hóa da, các nhà khoa học từ Đại học Munster (Đức) đã nghiên cứu các hoóc môn mà họ tin là "chìa khóa" trong việc kiểm soát quá trình lão hóa da, bao gồm yếu tố tăng trưởng giống insulin 1, estrogen, retinoid và melatonin.Đặc biệt, melatonin là loại hoóc môn tự nhiên giúp điều hòa giấc ngủ, đã cho thấy triển vọng đặc biệt.Melatonin đặc biệt thú vị như một chất chống lão hóa da tiềm năng vì nó là một phân tử nhỏ được dung nạp tốt, là chất chống oxy hóa, cũng như chất điều hòa quá trình trao đổi chất của ty thể. Hóa ra ngoài tác dụng giúp ngủ ngon, hoóc môn này cũng có thể có các đặc tính chống lão hóa quan trọng. Vì khi melatonin đi vào máu, tác dụng chống oxy hóa của nó giúp bảo vệ các tế bào khỏi bị tổn hại, về cơ bản là chống lại quá trình lão hóa, theo ScitechDaily.Ngoài ra, một số hoóc môn được nghiên cứu - bao gồm cả hoóc môn chịu trách nhiệm về sắc tố, có tác dụng sinh học đáng kinh ngạc và bất ngờ đối với chức năng của da và quá trình lão hóa của tóc. Tác giả chính, giáo sư - tiến sĩ Markus Bohm, Trưởng khoa Da liễu tổng quát, Bệnh viện Đại học Munster, cho biết: Nghiên cứu của chúng tôi nêu bật các yếu tố chính của hoóc môn điều phối các con đường lão hóa da như sự thoái hóa của mô liên kết (dẫn đến nếp nhăn), sự sống sót của tế bào gốc và mất sắc tố (dẫn đến tóc bạc).Một số hoóc môn mà chúng tôi nghiên cứu có đặc tính chống lão hóa. Nghiên cứu sâu hơn về các hoóc môn này có thể mang lại cơ hội phát triển các liệu pháp mới để điều trị và ngăn ngừa lão hóa da, tóc bạc.
Bình Phước: Chém 2 người bị thương nặng vì mâu thuẫn trong quán nhậu
Trong năm 2024, Tùng Dương gây chú ý với ca khúc Tái sinh. Không chỉ "công phá" thị trường nhạc Việt, ca khúc này còn "làm mưa làm gió" ở Trung Quốc. Tuy nhiên, bên cạnh những lời khen ngợi về giai điệu hay đánh giá cao cách hát nội lực của Tùng Dương, cũng có ý kiến cho rằng ca khúc đang cổ súy cho việc ngoại tình.Trong chương trình HOT THÌ HỎI của Báo Thanh Niên (phát trên kênh YouTube, TikTok iHay và YouTube, TikTok, Fanpage Báo Thanh Niên), Tùng Dương thẳng thắn lên tiếng về những ý kiến trái chiều này. Anh cũng không ngại chia sẻ quan điểm về việc "say nắng" một ai đó trong cuộc sống.Bản hit Tái sinh và ca sĩ Tùng Dương sẽ là chủ đề chính cho chương trình số 1 HOT THÌ HỎI - talkshow giải trí hoàn toàn mới bám sát những vấn đề nóng hổi của các nghệ sĩ nổi tiếng đang được quan tâm do Báo Thanh Niên sản xuất, phát trên kênh YouTube, TikTok iHay TV và YouTube, Fanpage Báo Thanh Niên.Khán giả sẽ có cơ hội khám phá những góc khuất đằng sau bản hit Tái sinh và hiểu rõ hơn về quá trình sáng tạo cũng như ý nghĩa sâu sắc của ca khúc này trong chương trình HOT THÌ HỎI số đầu tiên.Chương trình số 1 HOT THÌ HỎI - talkshow giải trí hoàn toàn mới bám sát những vấn đề nóng hổi của các nghệ sĩ nổi tiếng đang được quan tâm do Báo Thanh Niên sản xuất, phát trên kênh YouTube, TikTok iHay TV và YouTube, Fanpage Báo Thanh Niên.
