Tử vi hằng ngày - Xem tử vi vui 12 con giáp ngày 12.3.2024
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.Mỹ thâm hụt ngân sách gần 1.700 tỉ USD, tăng 23%
Ban tổ chức thông báo chương trình truyền hình trực tiếp lễ trao giải Oscar vào ngày 2.3 sẽ "ghi nhận những người đã chiến đấu dũng cảm chống lại nạn cháy rừng".Bộ phim nhạc kịch Emilia Pérez, kể về một trùm ma túy trải qua phẫu thuật chuyển đổi giới tính, đã dẫn đầu danh sách với 13 đề cử. Theo sát phía sau là The Brutalist - một phim sử thi khám phá trải nghiệm của người nhập cư và Wicked - phiên bản điện ảnh ăn khách của một tác phẩm gây sốt trên sân khấu Broadway - đều nhận được mỗi phim 10 đề cử. Tác phẩm kinh dị Conclave về cuộc bầu cử Đức giáo hoàng mới cùng với A Complete Unknown mô tả những năm đầu vào nghề của Bob Dylan đều nhận 8 đề cử. 5 bộ phim kể trên đều được đề cử hạng mục Phim hay nhất, giải thưởng cao nhất của buổi lễ, cùng với các phim độc lập như Anora, Nickel Boys, I'm Still Here, The Substance và bom tấn Dune: Part Two. Trong đó được đánh giá cao là Emilia Pérez.Timothée Chalamet – ngôi sao từng chứng minh sức hút phòng vé với Dune và Wonka được đề cử Nam diễn viên chính xuất sắc cho màn trình diễn biến hóa khôn lường qua vai Bob Dylan trong A Complete Unknown. Anh đối đầu với ngôi sao của The Brutalist là Adrien Brody, từng là nghệ sĩ trẻ nhất giành giải Nam diễn viên chính xuất sắc trong lịch sử giải Oscar ở tuổi 29 qua The Pianist năm 2003.Ở hạng mục Nữ diễn viên chính xuất sắc, mọi chú ý đổ dồn về Demi Moore, một trong những ngôi sao sáng nhất của Hollywood vào những năm 1990, tiếp tục sự nghiệp trở lại của mình qua phim kinh dị The Substance. Ứng cử viên còn lại là ngôi sao phim Emilia Pérez, Karla Sofía Gascón, khi làm nên lịch sử: trở thành diễn viên chuyển giới đầu tiên được đề cử giải Oscar kèm theo là hàng loạt scandal khi đăng tải những bình luận khiếm nhã về bạn diễn trên mạng xã hội. Zoe Saldaña, nổi tiếng với vai chính trong các bộ phim bom tấn như Avatar, đã thể hiện tài năng ca hát và nhảy múa trong vai một luật sư phim Emilia Pérez. Cô nhận đề cử giải nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất. Các đối thủ của cô bao gồm Ariana Grande (Wicked), Felicity Jones (The Brutalist), Monica Barbaro (A Complete Unknown) và Isabella Rossellini (Conclave). Nhiều dự đoán Saldaña sẽ nhận giải.Brady Corbet đạo diễn The Brutalist nhận đề cử Đạo diễn xuất sắc nhất, cạnh tranh với nhà làm phim Pháp Jacques Audiard (Emilia Pérez), Coralie Fargeat (The Substance), Sean Baker (Anora) và James Mangold (A Complete Unknown). Giải Oscar lần đầu tiên được trao cách đây gần một thế kỷ, như một cách để thúc đẩy ngành công nghiệp điện ảnh Mỹ. Trong 97 năm qua, ngành công nghiệp này đã trải qua những thay đổi lớn về kỹ thuật, công nghệ lẫn nghệ thuật.
Đội TP.HCM bị nhấn chìm ở sân Lạch Tray của Hải Phòng, Việt Hưng và Lucas tỏa sáng
Ở đợt hội quân lần này, đội tuyển U.22 Việt Nam sẽ tham dự giải bóng đá quốc tế CFA Team China 2025, diễn ra tại Trung Quốc. Đây là lần thứ hai liên tiếp đội tuyển U.22 Việt Nam nhận lời mời tham dự giải đấu chất lượng tại Trung Quốc. Giải đấu lần trước diễn ra vào tháng 9.2024, khi đó đội tuyển U.22 Việt Nam dưới sự dẫn dắt của quyền HLV trưởng Đinh Hồng Vinh đã có 3 trận "thử lửa" rất hữu ích, lần lượt trước U.22 Trung Quốc (thua 1-2), U.22 Uzbekistan (thua 1-2) và U.22 Malaysia (thắng 2-1).Tại giải năm nay, Liên đoàn Bóng đá Trung Quốc (CFA) tiếp tục duy trì thành phần khách mời rất chất lượng từ những khu vực khác nhau của châu Á nhằm tăng tính cọ xát, nâng cao trình độ cho các cầu thủ trẻ. Bên cạnh khách mời quen thuộc là U.22 Việt Nam (Đông Nam Á) và U.22 Uzbekistan (Trung Á), giải còn có sự tham gia của một đội tuyển rất mạnh của Đông Á là U.22 Hàn Quốc.U.22 Việt Nam đá trận ra quân gặp U.22 Hàn Quốc vào ngày 20.3. Sau đó, các chàng trai của Việt Nam gặp U.22 Trung Quốc vào ngày 23.3, rồi chạm trán U.22 Uzbekistan vào ngày 25.3.Theo kế hoạch, đội tuyển U.22 Việt Nam sẽ tập trung trở lại vào ngày 10.3, tại Trung tâm đào tạo bóng đá trẻ Việt Nam. Do cùng thời điểm với đợt tập trung FIFA Days tháng 3.2025 của đội tuyển Việt Nam, nên HLV Kim Sang-sik tiếp tục trao quyền HLV trưởng đội tuyển U.22 Việt Nam tham dự giải bóng đá quốc tế CFA Team China 2025 cho trợ lý HLV Đinh Hồng Vinh.
Theo đó, Thủ tướng bổ nhiệm trung tướng Nguyễn Ngọc Toàn, Cục trưởng Cục Công tác Đảng và công tác chính trị, Bộ Công an, giữ chức Trợ lý đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an.Theo Quy định 30-QĐ/TW của Ban Chấp hành T.Ư, Ủy viên Bộ Chính trị không có quá 2 trợ lý. Chức danh trợ lý có trách nhiệm tham mưu, đề xuất xây dựng và triển khai thực hiện chương trình, kế hoạch hoạt động của lãnh đạo. Chủ động nắm tình hình, nghiên cứu, cập nhật thông tin, phân tích, tham mưu, đề xuất những nội dung liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của lãnh đạo. Trực tiếp hoặc phối hợp với cơ quan, cá nhân có liên quan tham mưu, chuẩn bị văn bản, bài viết, bài phát biểu… theo yêu cầu của lãnh đạo...Lãnh đạo Bộ Công an hiện gồm đại tướng, Bộ trưởng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị; các thứ trưởng: thượng tướng Trần Quốc Tỏ, Ủy viên T.Ư Đảng; thượng tướng Lê Quốc Hùng, Ủy viên T.Ư Đảng và các trung tướng Lê Văn Tuyến, Nguyễn Văn Long, Phạm Thế Tùng, Nguyễn Ngọc Lâm, cùng thiếu tướng Đặng Hồng Đức.
Nhóm nhạc nữ K-pop TWICE đặt mục tiêu đạt vị trí cao trên bảng xếp hạng Billboard
Theo kế hoạch, thời gian diễn ra giải từ ngày 4 – 7.5, với sự tham gia của hàng chục VĐV đến từ 7 tỉnh, thành phố trên cả nước.
