Thơm lừng gánh cháo sườn trên phố Hàng Bồ
Tương tự nhiều làng cổ khác của vùng chiêm trũng Bắc bộ, làng Nôm thuộc Đại Đồng, Hưng Yên vẫn còn đó những nét đẹp cổ kính, trầm mặc, từ đình làng, ao làng, đường làng, cùng 19 nhà thờ họ biểu trưng cho con dân làng Nôm. Ở đời thường, nhắc đến Nôm là gợi ngay về nghề đặc thù của làng, ấy là buôn đồng nát. Cái nghề ấy "lẻn" cả vào thơ vè, định danh cụ thể về làng rằng: "Đồng nát thì về cầu Nôm".Ngược dòng lịch sử, tìm hiểu chuyện hình thành làng Nôm thông qua cụm di tích đình làng còn lưu lại mới biết thành hoàng làng Nôm chính là thánh Tam Giang - vị anh hùng dân tộc vẻ vang chống ngoại xâm chẳng liên quan gì đến nghề đồng nát. Ở vùng chiêm trũng Bắc bộ, thánh Tam Giang có hai hóa thân là thiên thần và nhân thần. Ở góc độ thiên thần, đây là vị thần chuyên bảo hộ vùng sông nước. Còn ở nhân thần, thánh Tam Giang là vị tướng oai dũng chống giặc ngoại xâm, sau khi hy sinh vì nước, ông được người dân tôn thờ. Thống kê có đến gần 400 đình, đền, nghè ở các làng cổ phía bắc thờ thánh Tam Giang.Trong cụm di tích đình Tam Giang ở làng Nôm, ngoài kiến trúc cổ kính của đình làng, mái ngói, cầu đá… còn nổi bật một cây đa cổ thụ. Các cụ cao niên kể rằng đấy là nơi khi xưa thánh Tam Giang và quân sĩ buộc ngựa, chiêu binh phục vụ kháng chiến chống giặc. Việc chiêu mộ binh sĩ khắp nơi, mỗi người mang mỗi họ khác nhau, khi đất nước yên bình, nhiều người trong số đó ở lại, thành cư dân làng Nôm. Nguyên cớ có đến 19 dòng họ khác nhau ở đây là vì vậy.Cũng từ câu chuyện chiêu quân của đức thánh Tam Giang, bánh tày ra đời. Với chiều dài gần 40 cm, khẩu chỉ bằng 3 ngón tay chụm lại, cầm rất vừa tay, mỗi chiếc bánh đủ cho một người bình thường ăn no. Việc người làng Nôm phát minh ra bánh tày chính là để phục vụ nhu cầu lương binh cho quân sĩ, vừa đủ dưỡng chất vừa đáp ứng tính tiện dụng, dễ dàng vận chuyển, lưu trữ thời gian dài. Nhờ vậy, bánh tày là dạng lương thực để binh sĩ bồi bổ trong những chiến trận ác liệt hoặc những cuộc hành quân xa.Tên gọi bánh tày, khi tìm hiểu ra, cũng mang lại nhiều thuyết giải thú vị. Liệu chiếc bánh có liên quan gì đến dân tộc Tày hay không? Nếu nhìn lại danh sách các dòng họ đang hiện hữu ở làng Nôm và những họ phổ biến của người Tày như Đỗ, Lê, Tạ… có thể thấy có sự tương đồng. Biết đâu trong quá trình chiêu quân, các tráng sĩ người Tày cũng tham gia công cuộc vệ quốc, gia nhập binh đoàn thánh Tam Giang và mang thứ bánh lá đặc trưng của dân tộc mình vào đời sống quân ngũ?Một lý giải khác liên quan đến bánh tày bắt nguồn từ chiều dài chiếc bánh. Nếu đo trung bình độ dài một chiếc bánh tày sẽ tương đương chiều dài cẳng tay với điểm đầu là lòng bàn tay và điểm cuối là cùi chỏ. Trong phương ngữ vùng Bắc bộ, đặc biệt là cư dân Hà Tây, chữ "tay" khi phát âm sẽ được nhấn thêm dấu huyền để thành "tày". Trong quá trình tập hợp binh về làng Nôm, có thể trong số ấy có những người lính đến từ vùng Hà Tây, việc biến âm trong phương ngữ khiến chiếc bánh tay khi xướng âm biến thành bánh tày là vậy.Trở lại với thời bình, bánh tày làng Nôm chỉ được làm vào dịp tết hoặc những sự kiện thực sự trọng đại. Cấu tạo một chiếc bánh rất đơn giản chỉ với đậu xanh đánh (đậu xanh lột vỏ, luộc chín, xào đường theo tỷ lệ 1:1) và mỡ thăn lợn cắt thỏi dài. Hai thứ này dùng làm nhân, còn lớp vỏ bánh là gạo nếp bao quanh, áo là lá dong. Bánh tày, ngoại hình giản đơn chỉ có thế. Nhưng khi ăn, bánh tày thực sự gây ấn tượng bởi sự cân bằng hài hòa giữa các nguyên liệu, hương vị. Ngọt bùi của đậu, béo ngậy của mỡ, dẻo thơm của nếp…, tất cả hòa quyện theo từng miếng cắn rất vừa nhờ kích thước khác lạ với các dòng bánh lá hiện hữu.Là đặc sản làng Nôm, ai ăn cũng khen ngon nhưng để tìm người làm ra bánh tày hôm nay lại là chuyện nan giải khi cả làng chỉ còn lại cụ Tạ Đình Hùng hằng năm vẫn gói bánh tày mùa tết đến. Tham gia cùng cụ Hùng trong một chuyến gói bánh tày, được nghe giải thích và chứng kiến các công đoạn làm bánh, mới thấy đằng sau vẻ giản đơn của chiếc bánh con con là vô số công đoạn phức tạp. Đầu tiên là phân chia tỷ lệ nguyên liệu, để ra một mẻ 100 chiếc bánh cần 10 kg gạo nếp cái hoa vàng vụ mới, 10 kg đường trắng, 10 kg đậu xanh không vỏ, 10 kg mỡ thăn. Phần chuẩn bị nguyên liệu chỉ có khoản đậu xanh đánh là nhọc sức vì phải luộc cho đậu nhừ, đánh nhuyễn không còn thấy dáng hạt rồi trộn đường đảo đều. Cái vất vả là khi đậu quết cùng đường, đảo tay không đều và nhanh sẽ làm đường chảy gây cháy khét, mẻ nhân ấy coi như hỏng. Đậu đảo đến chín nhừ, vàng ươm là hoàn thiện.So sánh làm bánh tày và bánh chưng, cụ Tạ Đình Hùng bảo: "Làm bánh tày vất hơn bánh chưng nhiều, bánh chưng có khuôn, một bánh tôi làm chậm nhất chỉ 2 phút, gói được một bánh tày bằng gói 3 - 4 cái bánh chưng". Đem câu chuyện làm bánh tày hỏi các nhà bán bánh lá ở chợ Nôm, ai cũng lắc đầu: "Không làm đâu, nhọc công lắm chú ạ". Cái sự nhọc ấy, hóa ra chẳng phải khó ở khâu chuẩn bị nguyên liệu mà ở kỹ thuật gói. Chứng kiến cụ Hùng tay thoăn thoắt từng thao tác xếp lá dong, rải 100 gram nếp cho một cái bánh, đặt phần nhân bánh lên lớp nếp, đoạn lấy tay túm hai mép lá kéo lên cao, giật xóc nhẹ, cuộn lại thật nhanh và đều, rồi thắt dây là xong một cái bánh tày. Độ khó khi làm bánh chính là ở cú giật "kinh điển" ấy. Cụ Hùng biết gói bánh tày từ năm 10 tuổi, đến nay đã hơn 70 năm tuổi nghề và cú giật điệu nghệ ấy vừa đủ lực để lớp gạo mỏng te bám đều quanh lõi nhân. Tôi làm thử mấy chiếc bánh cùng cụ nhưng cứ đến công đoạn cuối cùng với thao tác giật là gạo bay đằng gạo, nhân rời đằng nhân, không thể nào căn đều cho được.Mỗi lần chuẩn bị cho một mẻ bánh 100 cái, mất 2 ngày trời, dù tuổi cao, sức yếu, nhưng cụ Tạ Đình Hùng vẫn cố gắng làm, bởi: "Lệ làng xưa mỗi khi bày cỗ tết hoặc cúng đình, phải có giò cây, bánh tày, chả hoa, đều là các thứ người làng tôi tự làm cả, có năm cầu kỳ hơn thì thêm món cá kho ủ trấu. Giờ các món ấy thất truyền hết, còn lại mỗi bánh tày. Gói bánh mệt người lắm nhưng con cháu ở xa chúng nó cứ bảo gói để lễ thánh và mang làm quà đặc sản làng Nôm. Mấy năm nay chúng nó đem bánh tày làm quà biếu tết, ai ăn cũng khen, chiều các cháu nên cố làm".Nhờ kích thước nhỏ, gói đều tay, cộng thêm 5 giờ luộc ngập sôi trong nước, bánh tày khi hoàn thiện ngon dẻo rền ngậy đến lạ kỳ, ăn no vẫn không ngán. Đem cắt lát miếng bánh do cụ Hùng làm, thấy rõ các lớp vỏ, nhân, mỡ phân bố đều tăm tắp, mắt nhìn đã thấy thèm. Ăn bánh của cụ Hùng thật ngon, nhưng cũng có chút bâng khuâng, bởi rằng món bánh tày trứ danh của làng Nôm đang thiếu người kế tục. Trong nhiều mâm cỗ dâng lễ thánh ngày xuân của người làng, bóng dáng bánh tày đang dần được thay bằng những cao lương mỹ vị hợp thời hơn. Lo rằng một ngày không xa, món bánh tày làng Nôm chỉ còn tồn tại trong hoài niệm và chuyện kể.Sức hút của bánh đồng xu khiến giới trẻ đứng xếp hàng cả tiếng để mua bánh
Hành quân đến sân Tam Kỳ chiều 28.2 tại vòng 14 V-League 2024 - 2025, CLB Hải Phòng của Đình Triệu đặt ra mục tiêu cố gắng có điểm. Thực tế, mọi thứ đã diễn ra rất thuận lợi theo tính toán của thầy trò HLV Chu Đình Nghiêm.Sau hiệp 1 chơi chặt chẽ và hòa 0-0, CLB Hải Phòng bất ngờ tăng tốc ở đầu hiệp 2 và được tưởng thưởng bởi pha lập công của hậu vệ Đặng Văn Tới ở phút 58.Chỉ 8 phút sau đó, cách biệt đã được nhân đôi thành 2-0 cho đội khách khi Nguyễn Tuấn Anh sút tung lưới thủ môn Văn Công. Kịch tính của trận đấu tăng cao sau tình huống Samson rút ngắn tỷ số còn 1-2.Đây là bàn thắng thứ 3 từ đầu mùa của lão tướng 37 tuổi này, giúp anh tạm thời dẫn đầu danh sách ghi bàn của CLB Quảng Nam. Hy vọng đã thắp sáng khi ngay sau đó tiền vệ Bissainthe nhận thẻ đỏ trực tiếp khiến đội khách chỉ còn 10 người trên sân.Trong phần còn lại của trận đấu, bóng hầu như chỉ lăn trên phần sân của đội khách. Nhưng sự tập trung của hàng thủ đội bóng áo đỏ đã giúp họ bảo toàn chiến thắng sít sao 2-1, rời sân Tam Kỳ với 3 điểm quý như vàng.Với 3 điểm quý giá ở vòng 14 này, CLB Hải Phòng đã có được 17 điểm để tạm thời vươn lên thứ 8 ở bảng xếp hạng. Thầy trò HLV Chu Đình Nghiêm xem như đã trải qua được giai đoạn khó khăn để tăng tốc ấn tượng ở đầu giai đoạn lượt về.Điểm lại, các học trò của HLV Chu Đình Nghiêm đã có 2 chiến thắng liên tiếp, giành 7 điểm trong 4 trận gần nhất để tạm thoát khu vực "cầm đèn đỏ" để tiến đến giữa bảng xếp hạng.Thủ môn Đình Triệu cho biết: "Trận đấu diễn ra chặt chẽ vì 2 đội rất hiểu nhau. Mục tiêu của chúng tôi là chắt chiu từng điểm số. Trận đấu rất quan trọng, rất may mắn CLB Hải Phòng đã có được 3 điểm.Tình huống khi đội bạn gỡ 1-2, Bissainthe muốn ôm bóng để làm chậm trận đấu lại một chút. Tôi không quan sát rõ lắm tình huống đó, nhưng phản ứng của bạn ấy là không nên vì tấm thẻ đỏ khiến đội rất khó khăn khi thiếu người.CLB Hải Phòng đang trải qua thời điểm khó khăn. Chúng tôi đặt mục tiêu có điểm để có thể đặt mục tiêu chiến thắng. Từ đó anh em trong đội sẽ tự tin và thăng hoa. CLB Hải Phòng sẽ chắt chiu từng điểm số".FPT Play - Đơn vị duy nhất phát sóng trọn vẹn LPBank V.League 1-2024/25, tại https://fptplay.vn
Nhớ hương vị bánh tét gia truyền
Ngày 28.1 (29 tết), Công an Q.12 (TP.HCM) đang điều tra làm rõ vụ cháy xưởng sản xuất nón bảo hiểm ở hẻm 80A đường TX38 (P.Thạnh Xuân).Theo thông tin ban đầu, khoảng 13 giờ cùng ngày, người dân thấy cháy bên trong xưởng sản xuất nón bảo hiểm. Nhiều người huy động bình chữa cháy nhỏ để dập lửa nhưng bất thành.Bên trong xưởng có nhiều vật dụng dễ cháy nên ngọn lửa nhanh chóng bùng lên dữ dội. Khói đen bốc cao bao trùm cả một khu vực. Sợ cháy lan, các nhà dân kế bên vụ cháy đã di dời tài sản ra ngoài. Nhiều người cũng di tản ra xa khu vực cháy để tránh bị ngạt khói.Nhận tin báo, Đội Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ Công an Q.12 điều phương tiện cùng cán bộ, chiến sĩ đến hiện trường. Lính cứu hỏa chia ra nhiều hướng để tiếp cận đám cháy dập lửa, chống cháy lan, bảo vệ các nhà dân xung quanh.Hơn 1 giờ sau, đám cháy được kiểm soát, dập tắt. Vụ cháy không gây thương vong về người, tuy nhiên làm thiệt hại nhiều tài sản.Hiện nguyên nhân cũng như thiệt hại từ vụ cháy xưởng sản xuất nón bảo hiểm ở hẻm 80A đường TX38 (Q.12) đang được công an làm rõ.
Ngày 24.2, UBND tỉnh Cà Mau tổ chức hội nghị công bố các quyết định về sắp xếp bộ máy sau sáp nhập và công tác cán bộ.Theo đó, tỉnh Cà Mau hợp nhất và thành lập các sở mới. Sở Tài chính được thành lập trên cơ sở hợp nhất Sở KH-ĐT với Sở Tài chính, do ông Nguyễn Đức Thánh, nguyên Giám đốc Sở KH-ĐT, giữ chức giám đốc. Sở Xây dựng được thành lập từ việc sáp nhập Sở Xây dựng và Sở GTVT, ông Dư Minh Hùng, nguyên Giám đốc Sở GTVT, làm giám đốc. Sở KH-CN mới được thành lập từ việc hợp nhất Sở KH-CN với Sở TT-TT, do ông Trần Văn Trung, nguyên Giám đốc Sở TT-TT, giữ chức giám đốc.Sở Nội vụ được thành lập từ việc hợp nhất Sở Nội vụ với Sở LĐ-TB-XH, do ông Phạm Chí Hải làm giám đốc.Sở Nông nghiệp - Môi trường được thành lập từ sự hợp nhất Sở NN-PTNT với Sở TN-MT, hiện chưa có giám đốc.UBND tỉnh Cà Mau cũng công bố quyết định điều động, bổ nhiệm nhân sự tại một số sở, ngành. Bà Nguyễn Thu Tư, nguyên Phó giám đốc Sở LĐ-TB-XH, được bổ nhiệm làm Giám đốc Sở Dân tộc - Tôn giáo. Ông Nguyễn Quốc Thanh, nguyên Giám đốc Sở LĐ-TB-XH, giữ chức Giám đốc Sở VH-TT-DL. Ông Nguyễn Văn Đen, nguyên Phó giám đốc Sở TT-TT, được điều động làm Phó giám đốc Sở VH-TT-DL. Hội nghị cũng công bố quyết định của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về công tác nhân sự trong Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra Đảng ủy UBND tỉnh nhiệm kỳ 2020 - 2025. Đồng thời, UBND tỉnh chính thức thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh - UBND tỉnh Cà Mau, do bà Quách Thị Thu Thảo giữ chức Bí thư Đoàn.Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Hồ Hải, Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau, ghi nhận và biểu dương những cán bộ đã chủ động viết đơn nghỉ hưu trước tuổi hoặc tự nguyện nhận nhiệm vụ cấp phó khi đang giữ vị trí cấp trưởng, giúp công tác sắp xếp tổ chức bộ máy diễn ra thuận lợi."Việc thông qua các nghị quyết và công bố các quyết định hôm nay là một dấu mốc lịch sử, mở ra trang mới trong công tác lãnh đạo, quản trị của tỉnh. Các cơ quan, đơn vị giải thể hoặc chuyển chức năng đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình, trong khi các đơn vị mới được thành lập sẽ gánh vác trách nhiệm đổi mới, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng trong tình hình mới. Việc sắp xếp bộ máy lần này không chỉ thể hiện quyết tâm tinh gọn, nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển bền vững của Cà Mau", ông Hải nhấn mạnh.
Toyota Vios ‘hụt hơi’ trước Hyundai Accent: Nguyên nhân vì đâu?
Các trận đấu cuối cùng ở vòng 13 V-League 2024 - 2025 sẽ khép lại vào hôm nay (16.2), với cuộc so tài giữa HAGL và Bình Định trên sân Pleiku lúc 17 giờ, cùng màn đọ sức giữa CLB Bình Dương và CLB Hà Tĩnh trên sân Gò Đậu lúc 18 giờ.Thất bại trước Thể Công Viettel khiến HAGL tụt xuống vị trí thứ 8. Tuy nhiên với 16 điểm, chỉ kém đội hạng 5 (Hà Tĩnh) 2 điểm, đội bóng của bộ đôi HLV Lê Quang Trãi và giám đốc kỹ thuật (GĐKT) Vũ Tiến Thành sẽ trở lại nhóm đầu nếu thắng Bình Định, còn Hà Tĩnh thua trên sân Bình Dương.Về điều kiện cần, HAGL có thể làm được. CLB Bình Định đang khủng hoảng khi chỉ giành 1 điểm trong 4 trận gần nhất. Sau giai đoạn đầu mùa thăng hoa, đội bóng đất Võ đã trở lại mặt đất. Đội bóng của HLV Bùi Đoàn Quang Huy không còn nhuệ khí từng giúp đội bóng này về nhì mùa trước. Lực lượng khiêm tốn, cùng dàn ngoại binh kém xa những gì Alan Grafite và Leo Artur làm được mùa trước đang khiến CLB Bình Định chỉ có thể tính toán từng trận.Phong độ sân khách của CLB Bình Định cũng không ấn tượng khi chỉ thắng 1 trong 5 chuyến xa nhà gần nhất (giành 4 trong 15 điểm tối đa). Ngược lại, HAGL lại chơi tốt trên sân nhà Pleiku. 2 chiến thắng và 3 trận hòa, trong đó có điểm số trước những đội mạnh như CLB Công an Hà Nội, Thanh Hóa và Nam Định cho thấy khi được đá ở Pleiku, HAGL luôn rất khó bị đánh bại.Tuy nhiên, HAGL không thể chủ quản. Châu Ngọc Quang cùng đồng đội bị CLB TP.HCM cầm hòa 2-2 ở vòng 11, dù dẫn trước 2 bàn trên sân nhà. Dàn cầu thủ non trẻ khiến HAGL thường mất tập trung ở thời điểm then chốt. Làm công tác tâm lý cho học trò là nhiệm vụ trọng tâm của HLV Lê Quang Trãi. Nếu giữ tập trung và tận dụng tốt cơ hội, HAGL sẽ có 3 điểm.CLB Hà Tĩnh đã bất bại 12 trận ở V-League mùa này, chỉ còn kém kỷ lục không thua cả lượt đi của CLB Hà Nội (2018) 1 trận đấu nữa.Dù vậy, đó là cuộc so tài đầy thách thức, khi thầy trò HLV Nguyễn Thành Công phải làm khách trên sân Gò Đậu của chủ nhà Bình Dương. CLB Bình Dương đã trở lại dưới thời tân HLV Nguyễn Công Mạnh, khi thắng 2 trong 3 trận gần nhất. Đội bóng đất thủ đã thắng CLB Bình Định và CLB Quảng Nam với cùng tỷ số 2-1. Điểm chung của 2 trận là dù không áp đảo đối thủ, nhưng Tiến Linh cùng đồng đội dứt điểm cực "bén".Sau cuộc khủng hoảng cuối thời HLV Hoàng Anh Tuấn, CLB Bình Dương đang lầm lũi trở lại. Còn quá sớm để nói đội chủ sân Gò Đậu sẽ trở lại cuộc đua vô địch, nhưng nếu tích lũy tốt từng điểm, thầy trò ông Nguyễn Công Mạnh sẽ sớm lọt vào nhóm đầu bởi vốn dĩ các đội đua vô địch như Thanh Hóa, Nam Định hay Hà Nội cũng chưa có phong độ ổn định.Thử thách mang tên CLB Hà Tĩnh với 12 trận bất bại là thuốc thử liều cao cho CLB Bình Dương. Đội khách phòng ngự phản công rất chắc chắn, khi mới lọt lưới 7 bàn sau 12 trận. CLB Hà Tĩnh cực hay khi chơi ở thế cửa dưới, với hàng thủ kỷ luật cùng đấu pháp phản đòn nhanh, gọn và chắc chắn. Đội Hà Tĩnh cũng chỉ thua 1 trong 16 trận gần nhất, với thất bại gần nhất ở V-League đã diễn ra từ 8 tháng trước. Rất khó để thắng Hà Tĩnh, liệu Tiến Linh cùng đồng đội có làm được không?