dự đoán xổ số miền bắc hôm nay

Cú ngã ngựa bất ngờ của tỉ phú giàu nhất Ấn Độ

Đề xuất Việt Nam miễn visa cho du khách Úc

Báo cáo công bố tháng 4.2024 đề cập đến một hành tinh đang xoay quanh sao Barnard, hệ sao đơn gần thứ hai so với trái đất. Tuy nhiên, sự phối hợp sau đó của một loạt các đài thiên văn trên khắp thế giới đã xác nhận sự tồn tại không phải một mà đến 4 hành tinh nhỏ, theo báo cáo đăng trên chuyên san The Astrophysical Journal Letters số tháng 3.Các nhà thiên văn học cho biết họ đã sử dụng Đài Thiên văn Gemini ở bang Hawaii (Mỹ) và Kính Viễn vọng Cực lớn (VLT) ở Chile để phát hiện những hành tinh mới."Phát hiện trên phản ánh sự đột phá trong việc sử dụng chính xác những công cụ này so với thời các thế hệ các nhà nghiên cứu trước đó", Đài ABC News hôm nay 19.3 dẫn lời tác giả báo cáo là nghiên cứu sinh Ritvik Basant của Đại học Chicago (Mỹ).Sao Barnard là sao khổng lồ đỏ được phát hiện năm 1916. Kể từ đó, giới thiên văn học thống kê được ít nhất 70% số sao của Dải Ngân hà thuộc dạng sao này. Đó là lý do tại sao các nhà nghiên cứu muốn biết thêm về các hành tinh xoay quanh chúng, theo Đại học Chicago."Đó là phát hiện vô cùng phấn khích, sao Barnard là láng giềng của chúng ta, nhưng con người lại biết quá ít về nó", tác giả báo cáo Basant cho biết.Các hành tinh của sao Barnard có khối lượng dao động từ 20% đến 30% so với trái đất, và nhiệt độ bề mặt quá nóng để có thể cho phép sự sống tồn tại. Chúng nhiều khả năng là các hành tinh đá chứ không phải hành tinh khí.

Khởi tố bị can dọa giết nhiều người thân

* NHẬN ĐỊNH TRƯỚC TRẬN ĐẤUTân binh Trường ĐH Thái Bình Dương là một trong hai đội bóng lần đầu tiên tham gia vòng loại giải bóng đá Thanh niên sinh viên Việt Nam lần III – 2025 cúp THACO (TNSV THACO cup 2025). Là nhân tố mới, Trường ĐH Thái Bình Dương đã có sự chuẩn bị kỹ càng trước khi bước vào giải đấu, trong khi tân binh Trường ĐH Thái Bình Dương hiện là một "ẩn số" đối với các đội bóng tham dự vòng loại khu vực Nam Trung bộ - Tây nguyên.Các cầu thủ chưa từng đá trên sân 11 và chỉ quen với sân 7, điều này sẽ là trở ngại lớn đối với đội bóng của HLV Nguyễn Xuân Huy (Trường ĐH Thái Bình Dương), người có 10 năm kinh nghiệm dẫn dắt CLB futsal Sanna Khánh Hòa. Những "bài" ban bật, phối hợp nhỏ của Trường ĐH Thái Bình Dương sẽ mang lại cho đối thủ những bất ngờ. Đăc biệt, các cầu thủ tân binh của trường này có tinh thần nhiệt huyết, yêu thể thao, khát khao thể hiện trong trận đầu ra quân, thầy trò HLV Nguyễn Xuân Huy tự tin sẽ gây bất ngờ trước "già gân" Trường CĐ Du lịch Nha Trang.Trường CĐ Du lịch Nha Trang đã có 2 năm kinh nghiệm tham gia giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam. Quyết tâm không trở thành đội "lót đường", thầy trò HLV Phan Ngọc Hậu của Trường CĐ Du lịch Nha Trang sẽ quyết tâm cao để giành vé vào vòng chung kết trong lần thứ 3 tham gia giải đấu.Với lực lượng nòng cốt là các cầu thủ tham gia giải đấu 2 lần trước, Trường CĐ Du lịch Nha Trang nhất định sẽ gây khó cho đội bóng Trường ĐH Thái Bình Dương. Nhiều cầu thủ năm nay thi đấu lần cuối dưới màu cờ sắc áo của trường nên quyết giành vé vào vòng chung kết. Lối chơi của Trường CĐ Du lịch Nha Trang sẽ mạch lạc hơn khi các cầu thủ đã hiểu nhau, có thể sẽ có những đột biến trong chiến thuật của HLV Phan Ngọc Hậu. Trong trận đầu ra quân tại vòng loại khu vực Nam Trung bộ - Tây nguyên, 2 đội bóng sẽ nhập cuộc cẩn trọng, một bên là tân binh ẩn số và một bên là "già gân" kinh nghiệm, nhất định sẽ tạo nên một trận đấu hấp dẫn và đầy kịch tính dành cho khán giả tại SVĐ Trường ĐH Nha Trang chiều nay. Vòng loại giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam lần III - 2025 cúp THACO có 66 đội sẽ chia vào 6 bảng thi đấu theo khu vực địa lý từ ngày 28.12.2024 đến 18.1.2025. Cụ thể gồm khu vực phía bắc (từ ngày 30.12.2024 - 10.1.2025 tại sân Trường ĐH Thủy Lợi); khu vực Duyên hải miền Trung (từ ngày 6.1 - 12.1.2025 tại sân Quân khu 5 - Đà Nẵng); khu vực Nam Trung bộ và Tây nguyên (10.1 - 18.1.2025 tại sân Trường ĐH Nha Trang); khu vực Đông Nam bộ (4.1 - 12.1.2025 tại SVĐ Bàu Thành, Bà Rịa - Vũng Tàu); khu vực Tây Nam bộ (8.1 - 17.1.2025 tại SVĐ Cần Thơ) và khu vực TP.HCM (28.12.2024 - 15.1.2025 sân Trường ĐH Tôn Đức Thắng) để chọn ra 11 đội cùng với đội chủ nhà Trường ĐH Tôn Đức Thắng tranh vòng chung kết giải từ 1.3 - 16.3.2025. 

Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.

'Mình yêu nhau, bình yên thôi' tập 25: Vì sao Hân thấy có lỗi với chồng?

Ngày 3.2, Công an TP.Đà Nẵng cho biết trong dịp Tết Nguyên đán, công an các địa phương, đơn vị nghiệp vụ đã huy động tối đa lực lượng, triển khai kế hoạch bảo đảm an ninh trật tự, an toàn giao thông, phòng chống cháy nổ; đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật, phục vụ người dân vui xuân, đón tết. Trên lĩnh vực giao thông, trong những ngày tết, không có vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng, không có tình trạng đua xe trái phép; tình trạng mất an ninh trật tự cũng được kiểm soát chặt chẽ.Trong đó, Công an Q.Hải Châu đã khởi tố nhóm thanh thiếu niên điều khiển xe máy gây rối, mang theo hung khí chém người trong đêm giao thừa.Đối với việc thực hiện nghiêm Nghị định 168 của Chính phủ, các quy định mới của luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ, lực lượng CSGT luôn bố trí nhiều tổ công tác khép kín địa bàn, bảo đảm kịp thời phát hiện, phòng ngừa, ngăn chặn.Với mục tiêu kéo giảm số vụ, số người chết, số người bị thương do tai nạn giao thông, đồng thời kiên quyết xử lý những hành vi phạm an toàn giao thông đường bộ ngay từ đầu năm mới, ngay từ sáng mùng 1 tết, lực lượng CSGT toàn thành phố đã triển khai thực hiện chuyên đề xử lý nồng độ cồn, xử lý lỗi trực quan vi phạm giao thông thường gặp nhằm tuyên truyền, nhắc nhở người dân chấp hành nghiêm.Qua triển khai đồng bộ các biện pháp và tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý nghiêm vi phạm, tình hình giao thông trên địa bàn dịp Tết Ất Tỵ 2025 được duy trì ổn định, tai nạn giảm so với cùng kỳ năm trước.Theo Công an TP.Đà Nẵng, từ ngày 25.1 đến ngày 2.2, toàn thành phố xảy ra 5 vụ tai nạn giao thông đường bộ làm 8 người bị thương (giảm 5 vụ so với năm 2024).Công an các đơn vị, địa phương phát hiện, lập biên bản 1.015 trường hợp vi phạm giao thông đường bộ, gồm 30 xe khách, 78 xe tải, 129 ô tô, 6 xe container, 770 xe máy, 2 xe điện. Trong đó, tạm giữ 189 phương tiện; tước giấy phép lái xe 46 trường hợp; trừ điểm giấy phép lái xe 91 trường hợp; 144 trường hợp vi phạm nồng độ cồn.So với cùng kỳ năm 2024, số vụ vi phạm có tăng khoảng 20%, nhưng vi phạm về nồng độ cồn giảm mạnh (giảm khoảng 33%). Điều này cho thấy ý thức của người tham gia giao thông về việc không sử dụng rượu bia khi lái xe có cải thiện rõ rệt.Ngoài ra, các đơn vị bố trí điểm hỗ trợ, giúp đỡ người dân về quê đón tết với hơn 600 suất ăn miễn phí (bánh mì, nước suối, khăn lạnh). Trong đó, Trạm CSGT Hòa Nhơn bố trí điểm hỗ trợ người dân trên đường QL14B (xã Hòa Nhơn, H.Hòa Vang) với 300 suất ăn, từ nguồn kinh phí do cán bộ chiến sĩ và nhà hảo tâm đóng góp.