Phế tích Châu Thành có dấu ấn của 3 nền văn hóa: Champa, Ấn Độ, Trung Hoa
Tết đó, tôi được ăn… thịt heo rừng tại cơ quan Tiểu ban tuyên truyền Binh vận (B6) của tôi. Số là trước tết, anh Chín Thế, người quản lý rất giỏi săn bắn và bẫy heo rừng, vẫn nhiều đêm không đi săn thì gài bẫy. Có một đêm, anh Chín Thế đi kiểm tra mấy cái bẫy loại lớn chuyên gài heo rừng, và phát hiện một chú heo rừng to bự mắc bẫy. Bẫy dính vào chân, làm sao gỡ? Con heo rừng này rất can đảm, nó đã cắn vào chân mắc bẫy, sẵn sàng chịu mất một chân để thoát thân, nhưng chưa kịp thì bị anh Chín Thế phát hiện. Thế là xong!Cơ quan tôi hồ hởi vô cùng vì "chiến lợi phẩm" này. Những anh chuyên làm thịt heo nhanh chóng vào cuộc, và chẳng mấy chốc, con heo rừng đã thịt ra thịt, xương ra xương. Đúng 29 tết, nồi chảo của cơ quan được huy động để nấu các món ngon lành, và chú lính trẻ ít kinh nghiệm làm đầu bếp là tôi chỉ chờ vào cuộc… nhậu.Mùng 3 tết, tôi đạp xe sang "cứ" văn nghệ thăm anh Diệp Minh Tuyền và các bạn. Tình cờ lại gặp nhà văn Nguyễn Đình Thi vừa từ Hà Nội vượt Trường Sơn vô. Chuyện trò vui vẻ một lúc, thấy ban văn nghệ hơi… nghèo, tôi rủ anh Diệp Minh Tuyền cùng vài anh bạn đạp xe sang cơ quan tôi chơi. Nghĩ tới nồi thịt heo rừng còn đầy ắp ở cơ quan mình, tôi rủ mấy anh sang ăn. Lại lên xe đạp, phải 3 tiếng đồng hồ mới về tới cơ quan tôi. Anh Chín Thế rất vui khi tôi đón mấy nhà văn, nhà thơ về "xóm Binh vận", nên hô chị nuôi sửa soạn mâm chén cùng rượu đế chúc mừng năm mới. Nồi cháo đầu heo rừng thật tuyệt, húp tới đâu biết tới đó. Nhà thơ Diệp Minh Tuyền vui quá, không hề khách khí.Rồi tôi nhớ…Tháng 5.1975 tại Sài Gòn. Thành phố vừa qua khỏi cảnh binh đao còn vui hơn tết. Tôi thấy những cuộc diễu hành tự phát có kèm văn nghệ múa hát, kể cả múa lân, của thanh niên, học sinh sinh viên Sài Gòn trong những ngày hòa bình đầu tiên. Sự hồn nhiên, trong sáng của những "đám rước hòa bình" trên đường phố ấy khiến tôi ngạc nhiên không dứt. Tháng 5.1975, Sài Gòn tưng bừng lên đủ thứ, tùm lum lên đủ thứ. Và tôi, suốt ngày rong ruổi trên đường phố, làm không ra làm (vì công việc cơ quan đã hoàn thành), chơi không ra chơi, mà ăn lại càng… ngẫu hứng, nghĩa là tới bữa đâu ăn đó, đâu cũng gặp bạn bè, đâu cũng được bà con Sài Gòn hồ hởi cho... nhậu. Tết là như thế, chứ còn gì!Và tôi nhớ…Món vịt quay chợ Cũ mà "Tết Hòa bình" tháng 5.1975 tôi được ăn.Hồi ấy, nếu hỏi chợ Cũ ở đâu, có chết tôi cũng không biết. Nhưng bạn tôi, Tám Nhân, thì biết. Vì anh là sinh viên Sài Gòn tham gia hoạt động nội thành rồi lên chiến khu, ở đó chúng tôi quen và chơi thân với nhau. Một bữa chiều, Tám Nhân rủ tôi và nhà thơ Ngô Thế Oanh tới nhà Chú Hỏa chơi. Tôi cứ tưởng "chú Hỏa" là chú của… Tám Nhân, chứ đâu biết chú Hỏa là một trong những người giàu nhất Sài Gòn từ hồi Pháp thuộc qua thời Mỹ chiếm. Nghe Tám Nhân kể trên đường đi ông "chú Hỏa" này là người Tiều, từng sở hữu tới 20% địa ốc ở Sài Gòn. Giàu cỡ đó thì quá cỡ thợ mộc rồi. Tôi với Ngô Thế Oanh cứ hớn hở theo Tám Nhân tới nhà chú Hỏa. Tới nơi mới biết đây không phải là nhà, mà là… lâu đài. Một lâu đài đúng nghĩa, to và sang trọng hết cỡ. Không được gặp chú Hỏa, vì hóa ra, ông đã mất lâu rồi. Con cháu ông cũng không còn ở lâu đài này nữa. Chỉ có mấy anh vệ binh giải phóng đang canh gác. Thấy chúng tôi tới chơi, anh em rất mừng. Chúng tôi nói muốn gặp vệ binh Lương Minh Cừ, là nhà thơ trẻ của quân Giải phóng mà chúng tôi quen, nhưng anh em nói Cừ đi… nhậu đâu đó, chưa về. Anh em mời chúng tôi vào thăm lâu đài, và… nhậu chơi. Gì chứ đề nghị thứ hai này thì chúng tôi quá hưởng ứng, nên vui vẻ theo anh em vào thăm lâu đài. Rồi anh em lấy từ hầm rượu nhà chú Hỏa mấy chai rượu Tây. Thoạt Tám Nhân nói chợ Cũ gần đây có món vịt quay kiểu Tàu là nổi tiếng nhất và anh xung phong đi mua. Chúng tôi chọn bàn nhậu là một góc cầu thang nhà chú Hỏa. Nói là góc cầu thang nhưng thú thật, đời tôi chưa bao giờ ngồi ở một chỗ "sạch sẽ và sáng sủa" (chữ dùng của văn hào E.Hemingway) như thế. Cầu thang lát đá cẩm thạch, là loại vật liệu tôi chỉ mới đọc trong sách chứ chưa bao giờ thấy. Với Ngô Thế Oanh chắc cũng vậy, vì chúng tôi vừa từ sình lầy Đồng Tháp hay núi rừng miền Trung bước tới Sài Gòn. Khi Tám Nhân mua vịt quay về, mâm nhậu lập tức được bày ra ngay trên góc cầu thang lát đá cẩm thạch. Chúng tôi hớn hở nâng ly, mừng hội ngộ. Nào ai ngờ được mình còn có một buổi chiều như thế, uống rượu Tây với vịt quay chợ Cũ ngay trong lâu đài chú Hỏa.Sau này, nếu ai hỏi tôi: "Trong những ngày hòa bình đầu tiên ấy, anh thích nhất món ăn nào của Sài Gòn?", tôi sẽ trả lời ngay, không do dự: "Vịt quay chợ Cũ". Tôi chỉ nhớ mỗi món đó, dù đã ăn không ít món ngon Sài Gòn trong những ngày này. Hóa ra, ẩm thực luôn gắn với "đối tượng cùng ăn", với không gian và thời điểm. Một khi nó đã thành ký ức, thì chắc chắn là nó… ngon rồi. Chưa hết đâu bạn.Sắp Tết Đinh Tỵ 1977, tôi đang ở Hà Nội, tranh thủ chạy về quê Mộ Đức thăm thầy má tôi, cũng chỉ nghĩ ở quê vài ngày rồi trở ra Hà Nội, nhưng thầy má tôi giữ thằng con lại thêm một ngày, để gọi là "ăn tết trước". Ngày đó, thầy má tôi mới từ Hà Nội về quê, nhà còn rất tạm bợ, gọi là đón tết cho vui, tình cảm là chính, chứ có gì đâu mà "ăn".Rồi tôi lại tất tả chạy ra Hà Nội để sau tết tổ chức… cưới vợ.Năm 1976 là "năm Bính" của tôi. Vậy mà có những chuyện lớn tôi tính được và hoàn thành cơ bản trong năm này. Đầu tiên là chuyện viết trường ca. Rồi tới chuyện tình yêu và cưới vợ. Cô gái tôi yêu và yêu tôi đã chấp nhận sẽ đi suốt đời với một anh lính-nhà thơ nghèo là tôi. Tôi đưa em về ra mắt thầy má vào mùa hè 1976 và được thầy má hân hoan đồng ý.Vậy là Tết Đinh Tỵ 1977, vợ chồng tôi chính thức ăn tết tại Hà Nội ở nhà bà chị tôi. Chúng tôi lo đám cưới, một đám cưới cực giản dị, tổ chức vào mùng 6 Tết Đinh Tỵ, mượn nhà bà ngoại Nguyễn Đình Chính (con trai Nguyễn Đình Thi), một căn hộ nhỏ ở khu tập thể Trung Tự, làm địa điểm tổ chức. Đám cưới của chúng tôi thật nhiều hoa, toàn hoa đẹp Ngọc Hà, và thật nhiều bạn, toàn là bạn văn chương hồn nhiên vui nổ trời, dù cỗ chỉ có lạc rang và rượu đế. Món quà cưới duy nhất vợ chồng tôi nhận được từ một anh bạn làm ở Báo Phụ nữ là một… chiếc chậu thau bằng nhôm. Hồi đó là vậy, không biết "phong bì" là cái gì. Nhưng thật vui, thật hạnh phúc. Coi như tôi đã được "ăn tết hai miền" Quảng Ngãi và Hà Nội, rồi được làm đám cưới ngay tại thủ đô. Còn gì hơn nữa! Tổng kết lại, năm 1974 ăn tết trong rừng chiến khu, tháng 5.1975 "ăn Tết Hòa bình" tại Sài Gòn, rồi đầu năm 1977 ăn Tết Đinh Tỵ kiêm… cưới vợ tại Hà Nội. Ba cái tết, vui cả ba năm luôn!Tư vấn sức khỏe: Hiểu đúng về vắc xin HPV
FPT Play - Đơn vị duy nhất phát sóng trọn vẹn LPBank V.League 1-2024/25, tại https://fptplay.vn
Cà Mau mùa khô hạn, đội xe máy vận chuyển lúa thu nhập lên tới 1 triệu/ngày
Nhà tài trợ chính cho giải đấu, ông Trần Văn Quỳnh - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Vị trí vàng thổ lộ: “Trước mắt chúng tôi tài trợ chính giải trong 3 năm sau đó xem xét để đồng hành lâu dài hơn nữa. Tôi rất thích không khí bóng đá sinh viên và cũng sẵn sàng hỗ trợ cho các sinh viên có hoàn cảnh khó khăn”. Tuy nhiên, sau lễ ra mắt, ông Quỳnh quyết định sẽ ký kết 5 năm với Báo Thanh Niên tổ chức Giải bóng đá Thanh Niên Sinh viên Việt Nam.
Bác sĩ chuyên khoa chỉnh hình bàn chân Matthew Fitzpatrick (Anh) cho biết, bệnh tiểu đường có thể ảnh hưởng đến các cơ quan hoặc bộ phận của cơ thể, theo chuyên trang Patient (Anh).“Khi bị tiểu đường, cơ thể mất khả năng kiểm soát glucose. Nồng độ glucose cao ảnh hưởng đến sự tương tác phức tạp và nhạy cảm của các hóa chất, enzyme trong thành mạch máu, dẫn đến nhiều thiệt hại trong cơ thể. Các mạch máu nhỏ dễ bị tổn thương, nghĩa là lượng máu cung cấp cho bàn chân và các khu vực khác - bao gồm cả thận và mắt - có thể bị hạn chế”, Fitzpatrick cho hay. Khi các mạch máu ở bàn chân bị tổn thương, người bệnh thường mất cảm giác, bắt đầu bằng việc ngứa ran ở ngón chân rồi lan đến bàn chân.Nguồn cung cấp máu bị tổn hại cũng khiến các vết thương ở bàn chân mất nhiều thời gian hơn để lành, tăng khả năng bị nhiễm trùng. BaDan Howarth, tổ chức về bệnh tiểu đường của Anh Diabetes UK, cho biết: “Việc nhiễm trùng bàn chân ở người bị tiểu đường là rất đáng lo ngại và quan trọng, vì nếu không thể kiểm soát được có nguy cơ cao phải cắt cụt bàn chân hoặc cả chi”.Mọi người bị bệnh tiểu đường đều có nguy cơ mắc các vấn đề về chân. Tuy nhiên, việc kiểm soát tình trạng bệnh hiệu quả có thể làm giảm nguy cơ này. Ngoài việc tuân theo các lời khuyên từ bác sĩ phụ trách và dùng thuốc theo toa, người bệnh tiểu đường cần phải chú ý đến đôi chân để có thể xử lý mọi vấn đề tiềm ẩn trước khi chúng trở nên trầm trọng hơn.Bác sĩ Fitzpatrick khuyên rằng những người mắc bệnh tiểu đường nên kiểm tra bàn chân mỗi ngày.“Quan sát cẩn thận trên, dưới chân, giữa các ngón chân, xung quanh bàn chân và sau gót chân để phát hiện bất kỳ tổn thương nhỏ nào như vết rách, vết sưng, lớp dày sừng của da, vết bầm tím hoặc chấn thương”, bác sĩ Fitzpatrick nói. Rửa và lau khô đúng cách: Rửa chân bằng xà phòng và nước ấm. Lau khô chân thật kỹ, đặc biệt là giữa các ngón chân. Việc lau khô đúng cách sẽ ngăn ngừa nhiễm trùng và các bệnh nấm da chân hình thành.Dưỡng ẩm cẩn thận: Bác sĩ Fitzpatrick chỉ ra rằng người bệnh cần giữ cho làn da mềm mại bằng cách dưỡng ẩm cho bàn chân. “Mất nguồn cung cấp máu và tổn thương thần kinh làm giảm độ ẩm, khiến bàn chân trở nên khô ráp. Điều này dẫn đến nứt nẻ và có thể trở thành điểm nhiễm trùng”, bác sĩ Fitzpatrick giải thích.Một yếu tố quan trọng khác của việc chăm sóc bàn chân là đảm bảo rằng người bệnh được đi giày, dép phù hợp. Giày không vừa chân có thể dẫn đến tổn thương móng, phồng rộp, hình thành vết chai hoặc các vấn đề khác ở chân, từ đó gây nhiễm trùng. Nên đo chân và chọn loại giày, dép vừa vặn.“Nếu bị tiểu đường và mất cảm giác ở bàn chân, có vết thương ở chân, cần đi đến bác sĩ khám ngay để ngăn chặn các vấn đề tồi tệ hơn xảy ra”, bác sĩ Fitzpatrick khuyên.
Những tấm lòng vàng 20.4.2024
Hội thảo khoa học quốc tế với chủ đề “AI for a Better World” (Trí tuệ nhân tạo cho một thế giới tốt đẹp hơn), do Trường ĐH Quốc tế Sài Gòn tổ chức sáng nay 11.1, nằm trong chuỗi sự kiện Tuần lễ SIU Prize 2025.Hội thảo quy tụ gần 500 đại biểu quốc tế và trong và ngoài nước là các nhà cố vấn hoạch định chính sách của Liên Hiệp Quốc, của Chính phủ Việt Nam và Mỹ; lãnh đạo, nhà khoa học đến từ các trường ĐH, viện nghiên cứu, bệnh viện trên thế giới. Bên cạnh đó có đại diện các tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực liên quan đến y tế, công nghệ, AI; thành viên các hội đồng giám khảo SIU Prize, các tiến sĩ ứng viên giải thưởng SIU Prize Computer Science; học viên ĐH và sinh viên ưu tú từ các trường ĐH tại Việt Nam.Tâm điểm của hội thảo xoay quanh các vấn đề thời sự toàn cầu như phát triển AI an toàn và vững bền, các hệ thống trí tuệ tăng cường kết hợp trí tuệ tự nhiên và trí tuệ nhân tạo và chính phủ sử dụng AI phục vụ tốt nhất cho công dân...Đặc biệt, hội thảo đã thu hút gần 30 bài nghiên cứu chuyên sâu của các nhà khoa học thế giới, tập trung vào những ứng dụng đột phá của công nghệ, AI trong nhiều lĩnh vực y tế, giáo dục, môi trường, công nghệ xã hội...Có mặt tại hội thảo, giáo sư Thomas P.Kehler, Trưởng nhóm khoa học, đồng sáng lập và CEO của Crowdsmart San Francisco, Mỹ đã có bài phát biểu về "khung AI lấy cảm hứng từ vật lý và thần kinh học cho một tương lai bền vững từ các mô hình biểu tượng đến trí tuệ tập thể".Nghiên cứu của ông Thomas P.Kehler mô tả sự phát triển của một kiến trúc AI thế hệ mới, không chỉ giảm thiểu rủi ro và tích hợp nhận thức con người mà còn có tiềm năng cách mạng hóa lĩnh vực này. Kiến trúc mới này dựa trên các nguyên tắc cơ bản từ lĩnh vực khoa học tự nhiên, đặc biệt là vật lý, sinh học tính toán và thần kinh học. Phiên bản đầu tiên của kiến trúc này kết hợp khoa học trí tuệ tập thể với cách tiếp cận học tập thích ứng, xây dựng các mô hình tri thức từ sự hợp tác giữa con người và các tác nhân AI. Trong khi đó, tiến sĩ Michael Cardei và tiến sĩ Thái Trà My, bộ môn khoa học và kỹ thuật máy tính, thông tin, ĐH Florida, Mỹ đã đề cập đến các cuộc tấn công xâm nhập mạng là mối đe dọa đáng kể đối với các hệ thống máy tính và an ninh mạng. Việc phát hiện và hiểu rõ các cuộc tấn công này là điều cần thiết để duy trì hệ thống an toàn.Nhóm đã nghiên cứu về việc sử dụng AI có khả năng giải thích để tăng cường tính dễ hiểu của các mô hình học trong phát hiện xâm nhập mạng ở mức độ nơ-ron, từ đó thu được những thông tin chi tiết hơn. "Trong nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng bộ dữ liệu CIC-IDS 2017, huấn luyện một mạng nơ-ron sâu để phát hiện các hoạt động mạng độc hại. Sau đó, chúng tôi phân tích các kích hoạt của các nơ-ron quan trọng để đạt được sự phân tách tinh vi hơn giữa các mô hình tấn công, dẫn đến một hệ thống phát hiện xâm nhập chi tiết hơn", đại diện nhóm nghiên cứu chia sẻ.Ở tầm vĩ mô, tiến sĩ Nguyễn Văn Tuấn (đồng sáng lập, đồng Chủ tịch, Giám đốc Diễn đàn Toàn cầu Boston, Giám đốc Viện Michael Dukakis về lãnh đạo và đổi mới, Mỹ) và tiến sĩ Michael Dukakis (Chủ tịch Viện Michael Dukakis về lãnh đạo và đổi mới; đồng sáng lập, Chủ tịch Hội đồng quản trị và Hội đồng các nhà tư tưởng, Diễn đàn Toàn cầu Boston), cho rằng phát triển nhanh chóng của AI mang lại cơ hội chưa từng có để cải biến cách thức quản lý và cung cấp dịch vụ công. Tuy nhiên, phần lớn chỉ tập trung vào một khía cạnh cụ thể của AI hoặc quản trị, bỏ qua bức tranh toàn cảnh về việc sử dụng AI để nâng cao phán đoán và năng lực của con người trong lĩnh vực này.Nghiên cứu của 2 tiến sĩ đã đề xuất mô hình Chính phủ AIWS (Artificial Intelligence World Society), là một chính phủ quốc gia hoạt động liên tục 24/7, được tăng cường bởi AI và tuân theo các nguyên tắc của AIWS. Ngoài ra, nhóm đã giới thiệu Boston Areti AI (BAI), một tác nhân AI được thiết kế để hỗ trợ các nhà lãnh đạo, học hỏi từ những cá nhân xuất chúng."Mô hình Chính phủ AIWS hướng đến một hệ thống quản trị minh bạch, có nguyên tắc và đặt trọng tâm vào công dân, hoạt động không ngừng nghỉ, đảm bảo cung cấp dịch vụ liên tục. Mô hình này không yêu cầu cắt giảm nhân sự mà thay vào đó tổ chức lại nhân viên thành các ca làm việc được hỗ trợ bởi AI, giúp chính phủ vận hành hiệu quả và liên tục", ông Tuấn cho hay.Ngoài quản trị, nhóm nghiên cứu còn đề cập đến sự ra đời của ĐH AIWS và Y tế AIWS nhằm minh họa cách mà khung nguyên tắc AIWS có thể truyền cảm hứng cho các cải cách toàn diện trong giáo dục và y tế. Các khái niệm này thúc đẩy việc chấp nhận AI một cách đạo đức và hiệu quả, tạo điều kiện cho đổi mới, xây dựng lòng tin công chúng và nâng cao chất lượng cuộc sống.
