EU- G7 cấm vận sản phẩm từ dầu mỏ Nga: Lợi hại khó đoán định
Vào lúc này, cục diện của bảng B đang tương đối rõ ràng, khi đội Trường ĐH TDTT Đà Nẵng đang dẫn đầu với 6 điểm, Trường ĐH VH-TT-DL Thanh Hóa xếp nhì bảng với 4 điểm. Đội Trường ĐH Văn Hiến có 1 điểm xếp thứ 3 và Trường ĐH Bách Khoa xếp thứ 4 do chưa có điểm nào sau 2 trận đầu tiên.Quy chế của giải sẽ lấy ở 3 bảng, mỗi bảng 2 đội bóng xếp nhất, nhì và chọn ra 2 đội xếp thứ 3 có thành tích tốt nhất. Do vậy, về mặt lý thuyết thì cả 4 đội ở bảng B đều vẫn còn cơ hội.Đội Trường ĐH Văn Hiến đã hòa đội trường ĐH VH-TT-DL Thanh Hóa 0-0 ở lượt đấu đầu tiên, đồng nghĩa nếu thắng cách biệt trước Trường ĐH Bách Khoa (ĐHQG TP.HCM) vào chiều nay, đồng thời Trường ĐH VH-TT-DL Thanh Hóa bại trận trước Trường ĐH TDTT Đà Nẵng thì ngôi nhì bảng sẽ thuộc về đại diện khu vực TP.HCM.Điều này sẽ là động lực mạnh mẽ để thầy trò HLV Hoàng Hải Dương nỗ lực dốc hết sức để kiếm trọn 3 điểm, đồng thời đặt kỳ vọng vào đội nhất bảng Trường ĐH TDTT Đà Nẵng sẽ có chiến thắng.Trong khi đó, cơ hội đi tiếp Trường ĐH Bách Khoa (ĐHQG TP.HCM) dù rất hẹp nhưng vẫn còn ở cuộc đua tranh 1 trong 2 "vé vớt" dành cho 2 đội đoạt xếp hạng 3 có thành tích tốt nhất.Thêm vào đó, thầy trò HLV Nguyễn Văn Tuấn rất muốn có 1 chiến thắng để tri ân sự ủng hộ rất lớn của nhà trường cũng như hội cựu sinh viên Bách Khoa đã.Do vậy, dù cơ hội đi tiếp rất nhỏ nhoi thì đội bóng Trường ĐH Bách Khoa vẫn sẽ dốc hết sức mình tìm kiếm những điểm số đầu tiên, để kể cả khi không thể đi tiếp cũng có thể ngẩng cao đầu rời giải. Nhưng tất nhiên, chiến thắng sẽ vẫn là mục tiêu tối thượng.Trường quốc tế song ngữ đẳng cấp quốc tế phía Tây Nam Sài Gòn
Đặng Thanh An (26 tuổi), ngụ tại TP.Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình, bảo rằng: "Cả năm đi làm xa quê. Tết về là dịp để gặp gỡ mọi người. Nếu say xỉn phải nghỉ ngơi thì sẽ vô tình rút ngắn thời gian đi chúc tết".
Bàn giao mặt bằng khu tái định cư Thành Thành Công cho thị xã Trảng Bàng
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Ghi nhận của Thanh Niên sáng nay 2.2, các tuyến đường trung tâm TP.HCM như Điện Biên Phủ, Cách Mạng Tháng Tám (Q.3), Võ Thị Sáu (Q.1)... đông xe hơn những ngày nghỉ tết trước đó, có nơi xe máy, ô tô, xe buýt dừng chờ đèn đỏ "chật kín". Tuy nhiên, giao thông vẫn khá thông thoáng.Trên đường, dòng người hối hả tiếp tục với công việc thường nhật như tài xế công nghệ, shipper, cũng có người vẫn cùng người thân đi du xuân, thăm người thân. Bên cạnh đó, nhiều người lỉnh kỉnh hành lý trên xe trong hành trình từ quê trở lại TP.HCM sau kỳ nghỉ tết dài.Anh Mạnh Duy (31 tuổi) sống ở một chung cư tại Q.8 (TP.HCM) cho biết anh vừa từ quê vợ ở Long An trở lại TP.HCM sau kỳ nghỉ tết ngày mùng 4 (tức 1.2). Trước đó, anh về quê từ ngày mùng 2."Lúc về quê, đường phố vắng vẻ, ít xe. Khi lên trở lại, đặc biệt hôm nay mùng 5 tết mình về nhà thăm ba ở Q.3 thì thấy đường đông đúc vô cùng. Nhiều người cũng đã trở lại TP.HCM để ổn định, chuẩn bị cho thứ hai đi làm lại giống mình nên đông. Ngày mai khi ai nấy đều đi làm, đường lại đông xe, nhịp sống trở về bình thường", chàng trai chia sẻ.Anh Duy cho biết đường phố hôm nay vẫn khá thông thoáng nên anh sẽ tận hưởng ngày nghỉ cuối cùng theo cách đặc biệt. Anh dự định sẽ chở vợ đi dạo phố, hóng gió cũng như vui chơi ở trung tâm TP.HCM để mai bắt đầu làm việc trở lại.Anh Thanh, làm việc tại một tiệm sửa xe ở Q.3 cho biết anh làm xuyên tết. Nhìn đường phố mùng 5, anh cho biết hôm nay đông xe hơn so với những ngày trước, nhưng đường vẫn thông thoáng."Tôi làm xong hôm nay, mai xin nghỉ về quê ít bữa vì đã làm suốt mùa tết. Lúc mọi người mang hành lý lên Sài Gòn thì mình mới về. Chúc mọi người trở lại làm năng lượng sau kỳ nghỉ tết vui vẻ", anh chia sẻ.
Hàn Quốc công bố thứ hạng các trường ĐH, du học sinh lưu ý gì?
Ngày 31.12, TAND cấp cao tại TP.HCM tổ chức hội nghị triển khai công tác năm 2025.Theo báo cáo, về công tác xét xử phúc thẩm, năm 2024, TAND cấp cao tại TP.HCM thụ lý hơn 4.400 vụ án, đã giải quyết hơn 3.800 vụ, đạt tỷ lệ hơn 86%. Trong đó, án hình sự, thụ lý hơn 1.400 vụ, giải quyết hơn 1.200 vụ (hơn 82%); án hành chính, thụ lý hơn 1.490 vụ, giải quyết hơn 1.300 vụ (hơn 91%); án dân sự chung, thụ lý hơn 1.400 vụ, giải quyết hơn 1.200 vụ (hơn 85%).Mặc dù số vụ mới thụ lý năm 2024 tăng cao so với năm 2023, nhưng tỷ lệ giải quyết, đặc biệt là án dân sự (hơn 85%) và án hành chính cao (vượt chỉ tiêu Quốc hội giao). Tòa cấp cao cũng đã xử lý nhiều vụ án trọng điểm, dư luận quan tâm như: vụ án Trương Mỹ Lan, cựu Giám đốc Bệnh viện TP.Thủ Đức Nguyễn Minh Quân, Trần Phương Bình và đồng phạm…TAND cấp cao tại TP.HCM thụ lý hơn 7.100 đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, đã giải quyết hơn 4.000 đơn, đạt tỷ lệ hơn 56%. Việc này nhằm nâng cao chất lượng kháng nghị và trả lời đơn, kịp thời phát hiện và khắc phục nhiều thiếu sót của các tòa án địa phương.Ngoài ra, tỷ lệ giải quyết án giám đốc thẩm, tái thẩm tăng so với năm 2023. Cụ thể, tòa thụ lý 532 vụ (giảm 30 vụ so với năm 2023), đã giải quyết gần 500 vụ, đạt tỷ lệ hơn 93%.Đáng chú ý, TAND cấp cao tại TP.HCM đã xét xử trực tuyến 377 phiên tòa.Triển khai nhiệm vụ năm 2025, ông Trần Thanh Hoàng, Chánh án TAND cấp cao tại TP.HCM, đặt ra yêu cầu đơn vị phải đảm bảo 100% các vụ việc được giải quyết trong thời hạn luật định và tỷ lệ giải quyết đạt chỉ tiêu Quốc hội đề ra. Trong đó, giải quyết, xét xử đạt từ 90% trở lên đối với các vụ án hình sự; đạt từ 85% trở lên đối với các vụ, việc dân sự; đạt từ 65% trở lên đối với các vụ án hành chính.Ông Hoàng yêu cầu mỗi thẩm phán tổ chức ít nhất 1 phiên tòa rút kinh nghiệm và 5 phiên tòa trực tuyến. TAND cấp cao phải tổ chức được 1 phiên tòa rút kinh nghiệm truyền hình trực tiếp đến TAND 23 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khu vực phía nam.Năm 2025, TAND cấp cao đặt mục tiêu hạn chế tỷ lệ các bản án, quyết định phúc thẩm bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan. Đồng thời khắc phục tình trạng bản án, quyết định bị hủy, sửa, tuyên không rõ ràng, khó thi hành.Đối với công tác xét xử, giải quyết các vụ án hình sự, ông Hoàng quán triệt xét xử nghiêm minh, đúng pháp luật, không để xảy ra tình trạng oan sai, bỏ lọt tội phạm.