Khách Trung Quốc tiếp tục ở nhà khiến du lịch châu Á vật vã
Vết da đỏ có thể do nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như cháy nắng, dị ứng, nổi đề đay hay vẩy nến. Do đó, dấu hiệu này nếu liên quan đến ung thư sẽ dễ bị phớt lờ vì nhiều người không nghĩ đó là vấn đề lớn, theo chuyên trang sức khỏe Healthline (Mỹ).Nếu đã loại trừ hết các nguyên nhân thường gặp, đồng thời tình trạng da đỏ vẫn không khỏi dù đã làm mọi cách thì người bệnh cần sớm đi khám. Tổ chức Skin Cancer Foundation (Mỹ) cho biết ung thư da là một trong những loại ung thư phổ biến nhất thế giới.Ung thư da có nhiều loại khác nhau. Tuy nhiên, nếu biểu hiện ra ngoài là vết da đỏ thì đó là ung thư biểu mô tế bào vảy. Bị ung thư này thì da không chỉ đỏ mà còn có cảm giác thô ráp khi chạm vào, đôi khi đóng vảy. Nguyên nhân của loại ung thư này thường là do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài.Ngoài ra, phản ứng viêm do tế bào ung thư gây ra cũng khiến da đỏ. Chẳng hạn, ung thư xương sẽ gây đau ở vùng có khối u, đồng thời làm da ở vị trí này bị viêm đỏ. Nếu không chú ý đến dấu hiệu đau nhức xương và da đỏ thì khối u xương sẽ ngày càng phát triển lớn hơn. Trong các loại ung thư xương thì u xương là loại phổ biến nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên.Các chuyên gia cảnh báo da biến đổi sang màu đỏ, tím, nâu hay bất kỳ màu nào thì cũng không được chủ quan. Ngay cả các dấu hiệu này không phải là ung thư hay bệnh nghiêm trọng nhưng cũng là lời cảnh báo bất ổn sức khỏe.Trong những trường hợp mà sự thay đổi màu sắc ở một vị trí trên da xuất hiện không rõ nguyên nhân, từ trước giờ chưa bao giờ gặp thì cần đi khám ngay. Người mắc không nên tự trấn an là vết da đổi màu bất thường đó sẽ biến mất. Trong một số trường hợp, việc trì hoãn điều trị sẽ khiến bệnh tình thêm nặng, theo Healthline (Mỹ).Cuckoo cải tiến công nghệ nồi cơm điện cơ
Theo báo cáo của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và phát triển quỹ đất Ninh Thuận, đến nay đã cơ bản hoàn thành dự thảo phương án giải phóng mặt bằng, di dân tái định cư Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, đã gửi Sở Nông nghiệp và Môi trường, UBND H.Thuận Nam và H.Ninh Hải xin ý kiến góp ý để hoàn chỉnh báo cáo trước khi chuyển cho Sở Công thương tổng hợp, gửi Bộ Công thương, EVN, PVN cập nhật điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án theo quy định.Theo đó, khu tái định cư Nhà máy điện hạt nhân 1 đóng tại thôn Từ Thiện, xã Phước Dinh, H.Thuận Nam có tổng diện tích 64,84 ha (tăng 21,17 ha so với diện tích đã phê duyệt trước đây); tổng số lô đất ở là 605 lô, diện tích mỗi lô 300 m2.Khu tái định cư Nhà máy điện hạt nhân 2 đóng tại thôn Thái An, xã Vĩnh Hải, H.Ninh Hải có tổng diện tích 45,49 ha (tăng 1,84 ha so với diện tích đã phê duyệt trước đây); tổng số lô đất ở là 629 lô, trong đó, 449 lô có diện tích mỗi lô 200 m2, 100 lô có diện tích mỗi lô 250 m2 và 80 lô có diện tích mỗi lô 300 m2.Trên cơ sở số liệu tính toán về chi phí giải phóng mặt bằng của H.Thuận Nam và H.Ninh Hải cung cấp và đã cập nhật chi phí xây dựng các dự án thành phần của 2 dự án nhà máy điện hạt nhân theo chế độ, chính sách hiện hành đã xác định sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 12.391 tỉ đồng. UBND tỉnh đã báo cáo và đề nghị Bộ Tài chính để bố trí vốn khoảng 12.000 tỉ đồng để triển khai thực hiện.Ngoài diện tích đất ở, khu tái định cư được quy hoạch các khu dịch vụ thương mại, dịch vụ du lịch, công viên... để nâng cao đời sống người dân.Tại buổi làm việc, lãnh đạo UBND H.Thuận Nam và H.Ninh Hải cho biết, người dân trong vùng dự án đồng thuận với chủ trương của nhà nước về việc xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2. Người dân mong muốn trong quá trình thu hồi đất cần có chính sách đền bù thỏa đáng trước khi bàn giao đất để đến khu định cư mới.Phát biểu chỉ đạo, ông Trần Quốc Nam nhấn mạnh: "Đây là một dự án ưu tiên với một thời gian rất ngắn để thực hiện nhiệm vụ giải phóng mặt bằng, di dân tái định canh, tái định cư, ổn định sản xuất và đời sống nhân dân trong năm 2025 theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ".Theo ông Nam, "việc chăm lo cho người dân trong vùng dự án là một quá trình xuyên suốt không chỉ trong thời gian xây dựng nhà máy mà sau khi nhà máy đi vào hoạt động, chúng ta tiếp tục chăm lo đời sống cho người dân". "Đây mới chỉ giai đoạn đầu để di dân, tái định canh, tái định cư, bước đầu ổn định đời sống người dân; còn lại chúng ta tiếp tục chăm lo đời sống người dân bằng những cơ chế chính sách đặc thù mà các cơ quan chức năng đang nghiên cứu để nâng cao đời sống người dân ngày càng tốt đẹp hơn", Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận cho biết và đề nghị các ngành liên quan, địa phương phối hợp thực hiện một cách nhịp nhàng đồng bộ để đạt được mục tiêu giải phóng mặt bằng đạt 100% trong năm 2025 như đã cam kết với Chính phủ, Quốc hội.
Cà Mau: 12 con cá sấu xổng chuồng là tin thất thiệt
Trong tập Chị đẹp đạp gió phát sóng tối 18.1, 3 đội: Tóc Tiên, Kiều Anh và Minh Tuyết cùng tranh tài ở vòng chung kết với hai vòng đấu khác nhau. Trước đó, ba đội lần lượt xếp vị trí 1, 2 và 3 ở vòng công diễn 5. Trong đó, chỉ có đội Minh Tuyết chưa giành được bông hoa đạp gió nào (mỗi bông hoa đạp gió ứng với 1 thành viên có cơ hội ra mắt trong nhóm nhạc Đạp gió).Ở vòng đấu kết hợp giọng hát cùng trình diễn, đội trưởng Minh Tuyết cùng Thảo Trang, Hoàng Yến Chibi thể hiện bản mashup Cảm ơn và xin lỗi - Cảm ơn tình yêu. Ca từ nhẹ nhàng, sâu lắng cùng giọng hát chất chứa nhiều cảm xúc kết hợp không gian lắng đọng và thông điệp cảm ơn - xin lỗi mà ba "chị đẹp" truyền tải khiến tiết mục chạm đến trái tim khán giả. Màn biểu diễn có sự hỗ trợ của dàn nhạc điện tử và dàn nhạc giao hưởng đồng thời có sự tham gia của dàn hợp xướng tạo nên một tiết mục trọn vẹn.Minh Tuyết xúc động gửi lời cảm ơn, xin lỗi đến khán giả, tất cả các "chị đẹp" và ê kíp vì đã giúp các chị có những phút giây thăng hoa với nghệ thuật. Giọng ca 7X hài hước tiết lộ nhờ tham gia chương trình, cô có thêm nhiều con gái là các "chị đẹp" kém tuổi và cảm thấy bản thân trẻ ra khi nắm bắt được nhiều xu hướng trẻ. Sau chương trình, cô có thêm những mối quan hệ tưởng chừng không thể kết nối.Trong khi đó, đội Tóc Tiên với các "chị đẹp" Bùi Lan Hương, Phạm Quỳnh Anh, Minh Hằng va Dương Hoàng Yến gây ấn tượng với sân khấu Một ngày hay trăm năm. Cùng sự hỗ trợ của dàn nhạc giao hưởng, các "chị đẹp" khiến sân khấu bừng sáng với giọng ca chan chứa tình yêu cùng phần nhìn được khán giả đánh giá đậm chất điện ảnh. Bùi Lan Hương chinh phục khán giả bằng những nốt cao liên tưởng đến opera và chắp bút cho phần X-part. Dương Hoàng Yến tiếp tục thử sức với nhạc cụ mới là sáo flute. Tiết mục lấy ý tưởng từ phim 100 ngày bên em đồng thời tri ân cố đạo diễn Vũ Ngọc Phượng.Còn Kiều Anh, Xuân Nghi, Tuimi và Thiều Bảo Trâm lại tái hiện không gian broadway trên sân khấu khi thể hiện phiên bản Thanh xuân vừa quen thuộc, vừa mới lạ. Họ hóa thân thành 4 thiếu nữ mộng mơ đưa khán giả đắm mình trong tình yêu, trong không gian thơ mộng của trời Tây cùng những điệu Jazz thu hút. Phần trình diễn được nâng tầm với sự kết hợp giữa dàn nhạc thính phòng cùng dàn nhạc điện tử. Đội trưởng Kiều Anh chia sẻ: "Chúng tôi có viết những phần lời mới giống như một lời hồi đáp cho các chàng trai về thanh xuân của những phụ nữ. Đây là ca khúc trả lời cho bài Thanh xuân của nhóm Da Lab".Kết thúc vòng đấu đầu tiên, đội Minh Tuyết dẫn đầu điểm bình chọn, theo sau là đội Tóc Tiên và Kiều Anh. Với kết quả này, chủ nhân hit Đã không yêu thì thôi và đồng đội thành công giành được bông hoa đạp gió đầu tiên. Nữ ca sĩ bật khóc với kết quả và khẳng định thắng thua không quan trọng vì cô đã có những phút giây hạnh phúc với đội của mình.Sang đến vòng đấu thứ hai là sân khấu vũ đạo, 3 đội lần lượt tôn vinh nét đẹp văn hóa Bắc - Trung - Nam qua loạt tiết mục sôi nổi, hấp dẫn và mang đậm nét đặc trưng vùng miền.Đội Kiều Anh, Phương Thanh, Ngọc Thanh Tâm, Tuimi, Xuân Nghi và Thiều Bảo Trâm mở màn bằng bản mashup Inh lả ơi - Đỉnh nóc kịch trần, tái hiện không gian mùa xuân Tây Bắc khác biệt với hình tượng những cô gái dân tộc Thái cá tính. Không chỉ kết hợp chất liệu dân gian với chất nhạc hip hop, vũ đạo ấn tượng mà trang phục của các "chị đẹp" còn được tạo điểm nhấn bằng họa tiết thổ cẩm rực rỡ sắc màu.Từ đề bài liên quan đến miền Bắc, cả đội đều mong muốn được thể hiện một phần trình diễn thật "cháy" để khép lại hành trình Đạp gió. Kiều Anh tiết lộ cả đội nghĩ đến việc kết hợp Inh lả ơi với một ca khúc để thêm phần bùng nổ, ca nương lập tức nghĩ đến NSND Tự Long từ đó cùng đồng đội tạo nên phần sáng tác mới lấy cảm hứng từ câu nói gây sốt của đàn anh.Ngay sau đó, Minh Tuyết, Thảo Trang, Mie, Ngọc Phước, Hoàng Yến Chibi mời khán giả đến với không khí lễ hội miền Trung qua màn trình diễn Giận mà thương - Hò Hụi Bình Trị Thiên. Không chỉ mang đến bản phối đậm sắc dân gian và hiện đại, các "chị đẹp" còn hát bằng giọng miền Trung, thể hiện vũ đạo với nhiều đội hình đẹp mắt. Cả đội cũng khéo léo quảng bá nét đẹp văn hóa miền Trung khi lễ hội có sự xuất hiện của vô số đạo cụ đến từ các làng nghề truyền thống: tranh làng Sình, làng hương Thủy Xuân, làng hoa giấy Thanh Tiên, làng đèn lồng Hội An và hội đua thuyền rồng.Để làm rõ chủ đề chung kết là Chuyển mình rực rỡ, Thảo Trang và Ngọc Phước đã hóa thân thành cá chép vượt vũ môn hóa rồng khi thể hiện vũ đạo, thể hiện tinh thần không bỏ cuộc của người dân miền Trung giữa sự tàn phá của thiên nhiên. "Chúng tôi muốn lấy tinh thần này để tôn vinh dân tộc, tôn vinh những người dân Việt Nam lúc nào cũng kiên cường, bất khuất", nữ nghệ sĩ chia sẻ. Họ cũng mong muốn tiếp nối, bảo tồn, giữ gìn và phát triển văn hóa dân tộc, đưa văn hóa đến gần các bạn trẻ hơn.Cuối cùng, đội Tóc Tiên, Minh Hằng, Dương Hoàng Yến, Phạm Quỳnh Anh, Bùi Lan Hương và Misthy "náo loạn" sân khấu với đám cưới đậm chất miền Tây qua tiết mục Ra giêng anh cưới em - Mùa xuân đầu tiên - Rồi cưới luôn. Tạo hình gần gũi, ấn tượng, không khí sôi động và vũ đạo hài hước, bắt xu hướng, 6 "chị đẹp" cùng nét tinh nghịch của phụ nữ miền Nam đã làm tất cả mọi người phải đứng lên nhún nhảy.Mình Hằng khẳng định tiết mục này đã phá tan hình tượng họ xây dựng suốt 4 tháng qua. Còn Bùi Lan Hương mong muốn mang lại một phần trình diễn đậm màu sắc miền Nam nên đã quyết định kết nối 5 ca khúc liên tiếp và nhờ Phạm Quỳnh Anh, Hứa Kim Tuyền hỗ trợ. Cô cũng hào hứng khi xuất thân từ miền Bắc nhưng đã thành công "xào nấu" phần nhạc đậm chất miền Nam.Vòng đấu thứ hai khép lại với chiến thắng của đội Tóc Tiên, đội Minh Tuyết giành vị trí thứ hai và đội Kiều Anh đứng chót. Hai đội giành số điểm bình chọn cao hơn đều lần lượt nhận 1 bông hoa đạp gió. Kết thúc đêm chung kết, đội Tóc Tiên có 3 bông hoa đạp gió, đội Minh Tuyết thành công "lội ngược dòng" giành trọn 2 bông hoa đạp gió nhờ màn thể hiện xuất sắc trong chung kết trong khi đội Kiều Anh "trắng tay" ở chung kết và vẫn chỉ có 1 bông hoa đạp gió.Kết quả chung cuộc cùng đội hình của nhóm nhạc Đạp gió sẽ được công bố trong tập gala trao giải dự kiến lên sóng vào tuần sau.
Sau thành tích Top 5 - Miss Universe Vietnam 2024, MLee đánh dấu màn trở lại với âm nhạc bằng ca khúc Chín tầng mây, kết hợp cùng rapper Nhật Hoàng. Theo tiết lộ của giọng ca 9X, bài hát là cách để cô kết nối với khán giả trong giai đoạn ấp ủ những dự án âm nhạc chính thức, hứa hẹn ra mắt trong thời gian tới. Dịp này, MLee cũng dành thời gian chia sẻ về những ý kiến trái chiều xoay quanh sự nghiệp của mình, đồng thời bật mí về sự thay đổi của bản thân sau những sóng gió.Tính đến hiện tại, MLee có khoảng 10 năm gắn bó trong lĩnh vực nghệ thuật. Song với nhiều người, nữ ca sĩ chưa có sự bứt phá rõ rệt, vẫn lận đận với nghề. Nhìn nhận về điều này, MLee khẳng định bản thân không áp lực trước sự thành công của những người bạn đồng trang lứa và thấy mình cần cố gắng hơn để chứng minh năng lực trước khán giả. MLee tiết lộ trong thời gian tới, cô muốn tập trung hết sức lực cho âm nhạc, không nghĩ đến việc tham gia sẽ thử sức mình ở một cuộc thi nhan sắc nào khác. Về tin đồn tham gia show thực tế Em xinh, cô không khẳng định song cũng không phủ nhận, chỉ cho biết sẽ không từ chối những cơ hội đến với mình.
Đà Nẵng: Phạt quản trị fanpage đăng thông tin không đúng sự thật về chính quyền
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
