kv999 plus

16 đội bóng tham dự giải bóng đá các cơ quan T.Ư mở rộng

Thanh Thúy kiếm tiền tỉ khi sang châu Âu thi đấu

Gan là một cơ quan thiết yếu với nhiều chức năng khác nhau, bao gồm hỗ trợ tiêu hóa, trao đổi chất, làm sạch độc tố khỏi máu và tổng hợp protein. Mặc dù gan có khả năng tái tạo đáng kinh ngạc sau khi bị tổn thương, nhưng không phải lúc nào gan cũng có thể phục hồi. Việc lựa chọn thực phẩm và đồ uống của bạn có thể có tác động lớn đến cơ quan này.Có nhiều loại thực phẩm giàu dinh dưỡng có lợi cho gan, và một nhóm thực phẩm đặc biệt quan trọng là rau. Dưới đây là bốn loại rau tốt nhất cho gan của bạn, theo Eat This Not That!Củ dền chứa rất nhiều chất dinh dưỡng hỗ trợ sức khỏe gan. Nghiên cứu cho thấy nước ép củ dền là một loại đồ uống “tốt cho sức khỏe” và có thể giúp phòng ngừa bệnh tật, đặc biệt có lợi cho gan. Một nghiên cứu cụ thể đã xem xét tác động của củ dền đối với gan và phát hiện rằng nước ép củ dền có thể giúp bảo vệ gan khỏi một số loại chất gây ung thư.Mặc dù cần nghiên cứu thêm về tác động của củ dền đối với gan, nhưng dữ liệu hiện tại cho thấy các chất chống oxy hóa có trong củ dền đỏ, gọi là betalains, có đặc tính chống ung thư và chống viêm. Các loại rau họ cải - như bông cải xanh - đều hữu ích cho gan. Một nghiên cứu trên chuột cho thấy những con chuột được cho ăn bông cải xanh có chỉ số gan tốt hơn và tỷ lệ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) cũng như khối u gan thấp hơn. Một loại rau họ cải khác, bắp cải tí hon đã trở nên phổ biến hơn trong những năm gần đây. Ngoài việc cải thiện tiêu hóa và cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất, bắp cải tí hon còn chứa các hợp chất thực vật có tác dụng hỗ trợ chức năng gan.Trong một nghiên cứu, chuột ăn bắp cải tí hon sống đã tăng mức độ enzyme giải độc trong gan và phổi. Có vẻ như các đặc tính giải độc này cao nhất khi ăn bắp cải tí hon sống; tuy nhiên, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng ngay cả khi đã nấu chín, loại rau này vẫn giữ được khả năng kích thích các enzyme giải độc. Glucosinolates là một hợp chất đặc biệt có trong rau họ cải, có vai trò trong các phản ứng enzym giúp giải độc các hợp chất gây ung thư trong cơ thể.Nhóm rau này bao gồm cải xoăn, rau bina..., giúp cải thiện sức khỏe tổng thể, bao gồm cả sức khỏe gan. Giống như các loại rau khác trong danh sách này, rau lá xanh chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do nguy hiểm.Ngoài việc giảm tác động của các gốc tự do trong cơ thể, một số loại rau lá xanh, như rau bina, còn mang lại lợi ích đặc biệt cho gan. Một nghiên cứu gần đây cho thấy ăn rau bina sống giúp giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).

Tất tần tật về chuyến tàu du lịch Huế - Đà Nẵng sắp lăn bánh

Ngày 9.2, ông Nguyễn Hùng Vỹ, Tổ trưởng làng hoa Vạn Thành, P.5 (Đà Lạt) cho biết, từ sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ đến nay, người trồng hoa ở Vạn Thành rất phấn khởi vì vừa đóng hoa đồng tiền phục vụ thị trường ngày Thần tài (10 tháng Giêng ÂL) thì nay lại hối hả đóng hoa hồng chuyển đi các tỉnh miền Bắc, miền Trung và TP.HCM phục vụ thị trường ngày tình yêu (14.2).Ông Vỹ cho biết trước ngày "thần tài" (10.2), người trồng hoa ở Vạn Thành trúng đậm vụ hoa đồng tiền khi giá hoa tăng kỷ lục 9.000đồng/cành. Hiện giá hoa hồng các loại từ 4.500-5.000đồng/cành, riêng hoa hồng đỏ Ecudo có giá 8.000-9.000đồng/cành và rất hút hàng.Ông Hoàng Xuân Hải, Trưởng phòng Nông nghiệp H.Lạc Dương (Lâm Đồng) xác nhận, từ mồng 2 Tết Ất Tỵ đến nay, những người trồng hoa hồng dưới chân núi Lang Biang trong tâm trạng phấn chấn vì giá hoa đang tăng mạnh. Toàn H.Lạc Dương hiện có khoảng 500ha canh tác hoa hồng (nhiều nhất tỉnh Lâm Đồng), vụ này dự kiến đưa ra thị trường khoảng 50 triệu cành.Còn ông Hoàng Bình Minh (50 tuổi), người trồng hoa hồng lâu năm dưới chân núi Lang Biang chia sẻ: "Từ ngày mồng 2 Tết Ất Tỵ đến nay, mỗi ngày gia đình ông thu hoạch từ 5.000- 6.000 cành hoa hồng các loại và tự đóng đi các tỉnh miền Bắc, miền Trung… giá hoa ổn định ở mức cao hoa hồng màu 5.000đồng/ cành, hoa hồng Ecudo 8.000đồng/cành". Cũng theo ông Minh, từ nay đến ngày lễ tình nhân (14.2) giá hoa hồng Đà Lạt sẽ tiếp tục tăng vì nhu cầu dịp này đang tiếp tục tăng cao.Các nhà vườn và chủ vựa cho biết hoa hồng tăng giá mạnh vì năm nay thời tiết các tỉnh miền Bắc, miền Trung hơi lạnh nên sản lượng hoa giảm so với cùng kỳ năm trước.

Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.

Nơm nớp lo mưa lũ 'nuốt' nhà dọc sông Hương

Bronny James gặp sự cố ngưng tim vào ngày 20.7, khi đang tập luyện. Con trai của LeBron James được phát hiện mắc bệnh tim bẩm sinh.