Nhân loại sau 3 năm đại dịch Covid-19
Sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky từ chối đề xuất ban đầu của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent, vấn đề Kyiv duy trì tiếp cận internet vệ tinh Starlink đã được đưa ra thảo luận giữa các quan chức hai nước. Hiện Starlink là nhà cung cấp kết nối internet quan trọng cho người dân và quân đội Ukraine.Trước đó, tỉ phú Elon Musk - ông chủ SpaceX đã chuyển hàng nghìn thiết bị đầu cuối Starlink đến Ukraine để thay thế các dịch vụ truyền thông bị phá hủy sau chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine vào tháng 2.2022.Tỉ phú Musk đã từng hạn chế quyền truy cập vào dịch vụ internet vệ tinh ít nhất một lần với Ukraine vào mùa thu năm 2022 khi ông chỉ trích cách Kyiv xử lý cuộc xung đột.M.U lập quỹ để săn bộ đôi trẻ xuất sắc Haaland và Bellingham
Các đợt trận đầu tiên của vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027 sẽ diễn ra vào tháng 3 và tháng 6 năm nay. Khả năng rất cao là trong khoảng thời gian nói trên, tiền đạo Nguyễn Xuân Son chưa kịp bình phục sau chấn thương rất nặng ở trận chung kết lượt về AFF Cup 2024, tối 5.1 tại Bangkok. Xuân Son bị gãy chân, cần vài tháng để có có thể tập luyện trở lại.Đây cũng là khoảng thời gian các đồng đội khác ở đội tuyển Việt Nam sẽ cố gắng làm thay phần việc của Xuân Son, cố gắng duy trì sức mạnh của đội bóng trong tay HLV Kim Sang-sik. Ngoài Xuân Son, đội tuyển Việt Nam vẫn còn những tiền đạo rất sáng giá, gồm Nguyễn Tiến Linh, Phạm Tuấn Hải, Nguyễn Văn Toàn và Bùi Vĩ Hào.Tất cả các cầu thủ này đều thi đấu tốt tại AFF Cup 2024. Tiến Linh ghi được 4 bàn thắng tại giải vô địch Đông Nam Á vừa kết thúc, ngang với thành tích của Patrik Gustavsson, Suphanat Mueanta (Thái Lan), Shawal Anuar (Singapore), đồng hạng nhì trong danh sách vua phá lưới AFF Cup, chỉ kém mỗi Nguyễn Xuân Son (7 bàn). Phạm Tuấn Hải có 1 bàn tại AFF Cup. Nếu tính luôn tình huống anh sút bóng khiến Pansa Hemviboon (Thái Lan) đá phản lưới nhà trong trận chung kết lượt về là 2 pha lập công. Đây lại là 2 pha lập công quan trọng nhất giải, được ghi trong trận chung kết lượt về ngay trên đất Thái Lan, mang cúp vô địch về cho đội tuyển Việt Nam.Văn Toàn và Vĩ Hào mỗi người cũng có 1 bàn thắng tại AFF Cup 2024. Tín hiệu tích cực nằm ở chỗ chấn thương hiện tại của Văn Toàn có thể bình phục trước khi đội tuyển Việt Nam tập trung trở lại vào tháng 3 tới đây. Khi đó, HLV Kim Sang-sik sẽ bớt lo về vấn đề nhân sự trên hàng tiền đạo.Ở vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027, đội tuyển Việt Nam sẽ nằm ở bảng F, cùng với các đội Malaysia, Lào và Nepal. Trong số này, ngoài Malaysia được đánh giá ở gần trình độ với đội tuyển Việt Nam, các đội Lào và Nepal khá yếu. Riêng đội Lào vừa thua đội tuyển 1-4 ở vòng bảng AFF Cup 2024.Chính vì thế, các cầu thủ Việt Nam chủ yếu tập trung giải quyết đối thủ chính Malaysia vào các ngày 10.6 (lượt đi) và 31.3.2026 (lượt về). Ở trận lượt đi ngày 10.6, có thể Nguyễn Xuân Son chưa bình phục, các cầu thủ khác sẽ cố gắng làm thay phần việc của Xuân Son, đánh bại Malaysia trên sân đối phương. Đến trận lượt về ngày 31.3.2026, Xuân Son khi đó đã trở lại đội tuyển, nên chúng ta sẽ có lực lượng tốt nhất.Tin rằng đội bóng của HLV Kim Sang-sik vẫn là đội bóng mạnh nhất bảng F vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027. Chúng ta đủ khả năng đứng đầu bảng đấu này để lấy vé lọt vào vòng chung kết (VCK) giải vô địch châu Á sau đây 2 năm. Theo điều lệ, chỉ có 6 đội đứng đầu mỗi bảng vòng loại thứ 3 Asian Cup có vé dự VCK. Những chiếc vé còn lại đã thuộc về 18 đội đang hiện diện ở vòng loại thứ 3 World Cup 2026 khu vực châu Á.
Bị phạt 7,5 triệu đồng vì đăng tin xúc phạm công an trên Facebook
Theo đó, quy tụ cùng lúc năm gương mặt "anh tài" đình đám gồm Jun Phạm, S.T Sơn Thạch, BB Trần, Kay Trần và Bùi Công Nam, tân đại sứ thương hiệu không chỉ đánh dấu bước ngoặt mới trong chiến lược nhân rộng mô hình "ẩm thực kết hợp giải trí" của ShopeeFood mà còn thể hiện sự nhạy bén của ứng dụng trong việc nắm bắt xu hướng, góp phần mang đến một làn gió trẻ trung, tươi mới và năng động cho thương hiệu, giúp ShopeeFood kết nối gần hơn với người dùng trên khắp Việt Nam.Một số thành viên của B.O.F - tân đại sứ thương hiệu - đã đồng hành cùng ShopeeFood trong một vài hoạt động nổi bật hằng tháng như Jun Phạm với vai trò trưởng chợ live ShopeeFood Mart với những màn tung hứng duyên dáng độc đáo cùng khách mời, hay Kay Trần gần đây với vai trò host chính của phiên livestream Ăn ngon cùng Idol mỗi 20 hằng tháng, luôn nhận được sự ủng hộ nhiệt tình từ người dùng với những màn "thả thính" thú vị cùng các khách mời.Những gương mặt còn lại cũng có các dấu ấn đậm nét về tài năng của mỗi người và được cộng đồng hưởng ứng nhiệt tình. Đồng hành cùng ShopeeFood, 5 gương mặt tài năng của nhóm B.O.F sẽ có một sứ mệnh đặc biệt là nhân lên 5 lần trải nghiệm ẩm thực độc đáo, mới lạ chỉ dành riêng cho người dùng 'sàn cam'. Cũng trong dịp đặc biệt này, ShopeeFood còn mang đến một bất ngờ khác dành cho người dùng khi tổ chức livestream marathon mang tên "Idol Lên Deal - Tết Siêu Thư Giãn" kéo dài 9 tiếng liên tục vào ngày 12.1, với sự tham gia của 31 thương hiệu F&B đình đám cùng nhiều ưu đãi giảm đến 50% và voucher giảm sâu đến 888.000 đồng. Ngoài ra, ShopeeFood tiếp tục tung ra chuỗi ưu đãi hấp dẫn, bao gồm mã giảm giá, voucher miễn phí vận chuyển, combo ưu đãi đặc biệt cùng nhiều phần quà giá trị chỉ dành riêng cho mùa Tết Ất Tỵ 2025. Cụ thể, duy nhất tại chương trình "15.1 Tết Sale - Kết Vạn Deal Ngon", người dùng được tận hưởng trọn gói ưu đãi "phát tài phát lộc" bao gồm miễn phí vận chuyển 88.000 đồng và đặc biệt là voucher giảm sâu 888.000 đồng.Bà Hoài Anh, đại diện ShopeeFood, cho biết: "Đây là những hoạt động sáng tạo đầu tiên của năm 2025 mà ShopeeFood dành tặng người dùng nhân dịp Tết Ất Tỵ với hy vọng mọi người sẽ có một năm sung túc đủ đầy. Chúng tôi mong muốn mở đầu một năm 2025 với nhiều trải nghiệm đặt món phong phú kết hợp với giải trí sáng tạo độc đáo, tạo nên một xu hướng ẩm thực kết hợp giải trí đặc biệt chỉ có thể tìm thấy ở trên ShopeeFood".
Các bệnh nhiệt đới bị lãng quên (NTD) là nhóm bệnh gây ra bởi nhiều tác nhân như virus, vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm và độc tố, theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Những bệnh này thường không được chú ý và có thể gây ra tác động nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng.Ngày quốc tế phòng chống NTD 30.1 năm nay, WHO kêu gọi các quốc gia tăng cường đầu tư phòng chống NTD; cần tích hợp các mục tiêu NTD vào các mục tiêu y tế; đồng thời kêu gọi ủng hộ các nguồn lực bền vững để đáp ứng các mục tiêu lộ trình NTD của WHO. Theo lộ trình, WHO hướng tới mục tiêu đến 2030 giảm 90% số người cần điều trị NTD; xóa bỏ ít nhất một NTD khỏi 100 quốc gia, xóa sổ hai căn bệnh (bệnh giun chỉ và bệnh ghẻ cóc) trên toàn cầu.WHO đánh giá, dịch tễ học của NTD rất phức tạp và thường liên quan đến các điều kiện môi trường. Nhiều bệnh thuộc NTD là do véc tơ (vật trung gian) truyền, có vật chủ là động vật và liên quan đến vòng đời phức tạp, khiến việc kiểm soát sức khỏe cộng đồng khó khăn. Các bệnh bị "bỏ quên" vì chúng hầu như không có trong chương trình nghị sự y tế toàn cầu. Tại một số nơi, ngay cả khi triển khai bảo hiểm y tế, NTD chỉ nhận được các nguồn lực hạn chế và hầu như bị các cơ quan tài trợ toàn cầu bỏ qua. Các bệnh này còn liên quan đến sự kỳ thị. Trên toàn cầu, số người cần can thiệp NTD (cả phòng ngừa và chữa bệnh) là khoảng hơn 1 tỉ người.Theo WHO, nhiễm giun sán là bệnh còn khá thường gặp trong nhóm NTD. Trong đó, bệnh sán dây nhỏ, bệnh sán lá truyền qua thực phẩm vẫn còn ghi nhận tại nhiều nơi. Sán dây nhỏ là bệnh do ấu trùng của sán dây hình thành nang, gây bệnh trong các cơ quan của cơ thể người. Người mắc bệnh do ăn phải trứng sán dây thường có trong phân của chó và động vật hoang dã. Còn sán lá gan nhỏ và sán lá gan lớn mắc phải do ăn cá, động vật giáp xác và rau bị nhiễm ấu trùng ký sinh trùng, chưa được nấu chín.Cũng theo WHO, một trong các bệnh NTD bị lãng quên là bệnh do virus dại lây truyền sang người thông qua vết cắn của động vật bị nhiễm bệnh, đặc biệt là chó. Bệnh thường gây tử vong khi đã có triệu chứng.Tại Việt Nam, Bộ Y tế cho biết, trong năm 2024, cả nước ghi nhận 84 trường hợp tử vong do bệnh dại tại 33 tỉnh, thành. Nguyên nhân tử vong do người bị động vật nghi dại cắn không tiêm vắc xin phòng dại; tiêm muộn, không đủ liều, không đúng chỉ định; do tự điều trị, dùng thuốc nam; tỷ lệ bao phủ vắc xin phòng dại trên đàn chó mèo thấp (chỉ khoảng 50% tổng đàn chó, mèo). Nguy cơ lây truyền bệnh dại từ động vật sang người vẫn rất lớn, khả năng tiếp tục ghi nhận các trường hợp tử vong do bệnh dại ở người vẫn rất cao.Đáng lưu ý, trong các bệnh bị lãng quên, hiện vẫn ghi nhận các bệnh nhiễm trùng da do ve, bọ chét hoặc chấy gây ra. Trong đó, bệnh ghẻ xảy ra khi con ve đào sâu vào lớp trên cùng của da người, nơi chúng sinh sống và đẻ trứng, gây ngứa dữ dội. Khi phát hiện ra bệnh ghẻ, cần điều trị cho bệnh nhân và cả gia đình, tập thể vì ghẻ rất dễ lây lan.
Chuyện người phụ nữ 'bảo vệ người âm', ở nghĩa trang nhiều hơn ở nhà
Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ chẩn đoán viêm ruột thừa có biến chứng được các y bác sĩ (BS) Bệnh viện (BV) Nhân dân Gia Định (TP.HCM) phát triển thành công. AI này hứa hẹn triển khai ở hầu hết các BV quận, huyện trên địa bàn TP.HCM, cũng như các cơ sở y tế ở vùng sâu, vùng xa, nơi không có đầy đủ trang thiết bị để hệ thống có thể hỗ trợ BS hiệu quả trong chẩn đoán bệnh viêm ruột thừa mà không cần đến các thiết bị y tế phức tạp khác.Ứng dụng AI hỗ trợ chẩn đoán viêm ruột thừa có biến chứng của BV Nhân dân Gia Định đã tham dự Giải thưởng thành tựu y khoa VN lần thứ 5, chuyên đề Y tế thông minh.TS-BS Mai Phan Tường Anh, Phó giám đốc BV Nhân dân Gia Định, cho biết viêm ruột thừa là tình trạng nhiễm trùng của ruột thừa, nguyên nhân thường do tắc nghẽn của ruột thừa với tỷ suất mới mắc là 11/10.000 người. Đây là tình trạng cấp cứu ngoại khoa thường gặp, chẩn đoán thường không quá khó, nhưng cũng có những trường hợp phát hiện trễ, điều trị chậm.Theo BS, hiện nay viêm ruột thừa được chia thành 2 thể: chưa biến chứng (chưa hoại tử hay vỡ) và có biến chứng (đã hoại tử, vỡ). Với tình trạng chưa biến chứng, bệnh nhân (BN) có thể được trì hoãn mổ, thậm chí theo những nghiên cứu mới nhất cho thấy có thể điều trị bảo tồn (không mổ) bằng thuốc cho những trường hợp rủi ro khi mổ quá cao. Ở thể bệnh có biến chứng gây viêm phúc mạc (nhiễm trùng trong màng bụng) hoặc áp xe ruột thừa thì cần phẫu thuật.Các cơ sở y tế có trang thiết bị hiện đại như các máy chụp cắt lớp điện toán (CT-scanner) hay cộng hưởng từ (MRI), việc đánh giá thể viêm ruột thừa có biến chứng hay chưa biến chứng sẽ dễ dàng và chính xác. Tuy nhiên, ở những đơn vị hạn chế về nguồn lực như BV vùng sâu, vùng xa hay vùng hải đảo thì việc chẩn đoán viêm ruột thừa chủ yếu thông qua kinh nghiệm thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm cơ bản. Vì vậy, phát triển ứng dụng AI để có thể hỗ trợ BS phân biệt 2 thể viêm ruột thừa, làm cơ sở quyết định điều trị tại chỗ hay chuyển lên tuyến trên...Để nghiên cứu sản phẩm ứng dụng AI hỗ trợ chẩn đoán viêm ruột thừa có biến chứng, nhóm tác giả đã thu thập dữ liệu từ khoảng 10.000 BN từng điều trị viêm ruột thừa tại BV Nhân dân Gia Định trong giai đoạn 2016 - 2021, bao gồm dữ liệu siêu âm và xét nghiệm máu để huấn luyện mô hình học máy (machine learning). Với kết quả siêu âm, nhóm xây dựng các dữ liệu về vị trí, khả năng thâm nhiễm xung quanh, hình ảnh dịch ổ bụng, đường kính... của ruột thừa. Với xét nghiệm máu, nhóm xây dựng dữ liệu các tổng số lượng bạch cầu, bạch cầu đa nhân trung tính và bạch cầu lympho. Dựa trên những chỉ số của máy sẽ cho được kết quả xác suất BN này nguy cơ bị viêm ruột thừa có biến chứng bao nhiêu phần trăm, từ đó BS có hướng điều trị phù hợp. Đó là mong ước của nhóm nghiên cứu khi thực hiện sản phẩm này."Thuật toán trong nghiên cứu đã chứng minh tỷ lệ dự đoán đúng trên 85%. Nghĩa là cứ 10 người được nhập dữ liệu vào thì 8 - 9 người được đoán đúng tỷ lệ viêm ruột thừa có biến chứng. Cứ mỗi 3 tháng, nhóm nghiên cứu sẽ lấy dữ liệu mổ viêm ruột thừa của BV Nhân dân Gia Định nhập vào máy để chạy huấn luyện thuật toán tiếp. Tôi tin rằng độ chính xác cũng như độ thông minh của nó sẽ càng ngày càng cao và sẽ dự đoán chính xác hơn", TS-BS Mai Phan Tường Anh nói."Chúng tôi mong muốn AI này sẽ được tích hợp vào trong bệnh án điện tử, rất đơn giản. Như vậy, khi BN viêm ruột thừa đến khám, làm xét nghiệm, thông số sẽ tự động ra được viêm ruột thừa có biến chứng là bao nhiêu phần trăm. Nếu các BV khác triển khai mà muốn tích hợp thì có thể liên hệ, BV Nhân dân Gia Định sẵn sàng chia sẻ code", TS-BS Tường Anh nói và khẳng định: Ứng dụng AI cảnh báo viêm ruột thừa có biến chứng giúp nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe, giảm chi phí, đặc biệt hiệu quả tại các khu vực hạn chế về nguồn lực. Mô hình đơn giản, dễ sử dụng, không yêu cầu trang thiết bị đắt tiền, có thể triển khai tại các cơ sở y tế nhỏ lẻ.Hiện sản phẩm được cụ thể hóa thành website viemruotthua.com để BS có thể thao tác và nhập các chỉ số nhằm đưa ra tiên đoán về tình trạng viêm ruột thừa biến chứng trên BN. Thuật toán AI tích hợp trên trang web này là sản phẩm của đề tài nghiên cứu cấp Sở KH-CN TP.HCM. Công trình do nhóm tác giả BV Nhân dân Gia Định và Trường ĐH Y Dược TP.HCM tiến hành trong 18 tháng. Công trình nghiên cứu này đã được nghiệm thu năm 2023 và kết quả của công trình đã công bố trên tạp chí quốc tế. (còn tiếp) BV Nhân dân Gia Định còn có sản phẩm thứ hai tham dự Giải thưởng thành tựu y khoa VN lần thứ 5, đó là phần mềm VTEShield 4.0 trong dự phòng thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch.TS-BS Giang Minh Nhật, Trưởng khoa Hồi sức tim mạch, BV Nhân dân Gia Định, cho biết thuyên tắc tĩnh mạch trên BN nội trú tại các BV tăng 5 - 10 lần so với cộng đồng. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và biến chứng ở BN nhập viện, nhất là BN đã qua phẫu thuật, bất động kéo dài hoặc có yếu tố nguy cơ cao. Nếu BV nào có tỷ lệ BN thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch cao thì chứng tỏ chất lượng điều trị tại BV có vấn đề. Điều đó đặt ra vấn đề dự phòng căn bệnh này, Bộ Y tế cũng đã có khuyến cáo. Từ tình hình trên, nhóm nghiên cứu BV Nhân dân Gia định lập phần mềm VTEShield 4.0 phòng ngừa thuyên tắc huyết khối ở người bệnh nằm viện, ứng dụng vào năm 2021.TS - dược sĩ Phạm Hồng Thắm, Phó trưởng khoa Dược, BV Nhân dân Gia Định, cho biết hướng dẫn của Bộ Y tế là tất cả BN nhập viện phải thực hiện 4 bước: đánh giá nguy cơ thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch; đánh giá nguy cơ BN có bị xuất huyết hay không; lựa chọn biện pháp phù hợp; đưa ra giải pháp."Bình thường BS sẽ làm bằng tay với mớ câu hỏi thì mất thời gian suy nghĩ, đánh giá, nhận định... Nhưng ở đây, BS đổ dữ liệu vào và phần mềm VTEShield 4.0 giúp đưa ra cả 4 bước trên, cho ra số điểm, đồng thời phân tầng yếu tố nguy cơ của BN và đưa ra giải pháp thực hiện. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng vẫn là BS cân nhắc", TS Phạm Hồng Thắm nói.BV Nhân dân Gia Định có 50.000 BN nội trú/năm, tỷ lệ BN thuyên tắc tĩnh mạch xuất viện tại BV này đã giảm đáng kể. Theo đó, năm 2021 chiếm tỷ lệ 5,1%, năm 2022 là 4,6%, năm 2023 là 2,8%. Phần mềm đã giúp nâng cao chất lượng điều trị cho BN và giảm khối lượng công việc cho nhân viên y tế. Hiện tại, phương pháp này chỉ mới ứng dụng tại khối nội và ngoại khoa. Với kết quả này, BV Nhân dân Gia Định sẽ ứng dụng rộng rãi các chuyên khoa khác như sản khoa, ung thư, đồng thời có thể áp dụng rộng rãi ra các BV khác.
