Trí thức trẻ giúp người dân chuyển đổi số
Tỉ mẩn tạo hình con voi bên căn nhà dài truyền thống, nghệ nhân H'Huyên BHôk (49 tuổi) dừng tay mời chúng tôi vào nhà để tìm hiểu về nghề gốm cổ Yang Tao. Dưới chân nhà dài, những tạo hình như: con voi, con lợn, lọ hoa… đang được bà phơi dưới ánh nắng của ngày đông. "Trong làng tôi chỉ còn vài nghệ nhân làm gốm Yang Tao, họ cũng đã già hết rồi, nếu tính nghệ nhân làm được gốm Yang Tao thì tôi là người trẻ nhất", bà H'Huyên BHôk nói.Bà H'Huyên BHôk cho hay, qua lời kể của bà cố, ngày xưa trong buôn người dân sinh sống không có các vật dụng sinh hoạt như chén, bát…, chỉ dùng lá chuối để đựng cơm. Từ đó, người xưa đã suy nghĩ và sáng tạo, tìm kiếm nguồn đất để nặn ra cái chén đầu tiên, đem đi nung thành công, rồi tiếp tục làm các vật dụng lớn hơn như sành đựng nước, chóe đựng gạo. Thời điểm đó, người dân trong buôn học hỏi lẫn nhau và tự tạo ra các vật dụng riêng để sử dụng trong gia đình."Để thể hiện lòng biết ơn và tôn kính với bề trên, người sáng kiến đã đặt ra rất nhiều quy tắc khi làm gốm Yang Tao, người vi phạm quy tắc sẽ bị bề trên khiển trách", bà H'Huyên BHôk kể và tiếp lời: "Ngày trước, chỉ có phụ nữ làm gốm, đàn ông trong buôn không được làm vì chế độ mẫu hệ. Độ tuổi mà con gái được làm gốm phải từ 17,18 tuổi, chưa có chồng. Trước khi đi lấy đất, con gái không được tiếp xúc với con trai, không trùng ngày 'đèn đỏ', nếu vi phạm sẽ bị run tay chân, không tìm thấy đường về nhà".Nghệ nhân H'Lưm Uông (63 tuổi), nhà ở bên cạnh và là người chỉ dạy cho bà H'Huyên BHôk làm gốm, vừa nằm viện về, tay chân vẫn còn yếu do bị tai biến (hồi tháng 6.2024), nhưng nỗi nhớ nghề vẫn hằn sâu trong đôi mắt của bà. "Bị thế này, mẹ (tôi) cũng nhớ nghề lắm, tay chân cứ khó chịu. Hằng ngày, chỉ có thể ngồi trong nhà dài nhìn H'Huyên BHôk làm gốm, mong mau khỏi bệnh để lại tiếp tục làm gốm như ngày xưa. Từ những năm 1990, chén bát hiện đại từ nơi khác về nên buôn này chỉ còn vài người làm gốm…", bà H'Lưm Uông chia sẻ.Giọng trầm buồn, nghệ nhân H'Huyên BHôk và H'Lưm Uông kể lại khoảng hơn chục năm trước, trong một lần đi bán gốm Yang Tao ở H.Cư Mgar (Đắk Lắk), chiếc xe chở mọi người không may bị lật ở giữa đèo, bà H'Huyên BHôk bị chấn thương ở vùng đầu, rất may không ảnh hưởng đến tính mạng. Nhưng cũng từ đây, người dân trong buôn không còn đi bán gốm ở xa nữa (vì sợ gặp tai nạn) mà chỉ làm các vật dụng phục vụ sinh hoạt trong gia đình. Rồi theo xu hướng phát triển, gốm thủ công không cạnh tranh được với gốm công nghiệp, nên người làm gốm trong buôn ít dần, chỉ còn 5 – 6 người giữ nghề đến ngày nay.Năm 2008, bà Lương Thanh Sơn (nguyên Giám đốc Bảo tàng Đắk Lắk) đã đến buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk) để động viên, hỗ trợ cho bà con giữ lấy nghề gốm cổ lâu đời trong vùng. Các nghệ nhân và người làm gốm cổ ở Yang Tao luôn ghi nhớ rằng, nếu không có TS Lương Thanh Sơn thì nghề gốm đã mất đi.Bà Sơn cho hay những năm trước 2008, bà đã nghiên cứu và đề xuất các dự án phục hồi các làng nghề truyền thống của người Ê Đê, người M'nông tại địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Trong đó, bà xin được nguồn vốn cho dự án phục dựng nghề làm gốm của người M'nông tại buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk). Thời điểm này, tại buôn có mở một lớp dạy nghề làm gốm cổ khoảng 15 – 20 người, trong đó có 3 nghệ nhân được mệnh danh là "bàn tay vàng" của địa phương."Qua thời gian làm văn hóa, gắn bó với người dân tại các buôn làng, điều mà tôi đau đáu đến bây giờ là làm sao tạo được nguồn thu, đầu ra cho các sản phẩm gốm Yang Tao của bà con. H.Lắk là vùng du lịch nổi tiếng của tỉnh Đắk Lắk, đặc biệt là khu du lịch hồ Lắk, đây là cơ sở để phát triển các sản phẩm gốm cổ Yang Tao gửi đến tay du khách thập phương", bà Sơn nói.Bà Sơn cho biết thêm, theo thông tin từ một người nghiên cứu (Bỉ) do bà hướng dẫn, sản phẩm gốm cổ Yang Tao đã hiện diện tại Bảo tàng Anh. Trong lần trở lại Dơng Bắk cách đây không lâu, các nghệ nhân (nay già yếu nhưng bàn tay của họ chưa bao giờ biết mỏi) cũng khoe với bà, gốm Yang Tao đã được du khách từ các công ty du lịch lữ hành đến tham quan và tìm mua. Từ đó, cũng tạo nguồn thu nhập đáng kể cho bà con duy trì với nghề.Trao đổi với Thanh Niên, Sở VH-TT-DL Đắk Lắk cho biết, Bộ VH-TT-DL vừa có Quyết định về việc công bố danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với nghề làm gốm của người M'nông ở xã Yang Tao (H.Lắk, Đắk Lắk). Đây sẽ là cơ sở quan trọng để gốm cổ Yang Tao được hồi sinh.Bà Cuối đi đầu làm nông nghiệp sạch
Thời gian qua vì dịch bệnh nên Minh Quang mới chỉ tham gia giải VUG - giải thể thao sinh viên Việt Nam, giải bóng đá sinh viên TP.HCM 2021. “Bây giờ biết sắp được thi đấu giải bóng đá Thanh Niên Sinh viên Việt Nam, cả đội rất háo hức, mong chờ và động viên nhau tập luyện thật tốt, mang thành tích về cho trường”, Minh Quang nói.
‘Sao’ bóng đá tiếp tục kéo nhau rời giải hàng đầu Trung Quốc
Cư dân mạng mới đây vô cùng bức xúc sau khi xem qua một đoạn video, ghi lại tình huống giao thông thiếu ý thức. Theo đó, một người đàn ông lái ô tô hạng sang Lexus nhưng không tuân thủ luật và quy tắc giao thông, cố tình dừng đỗ xe giữa đường rồi vô tư bỏ đi, không thèm để ý đến các phương tiện khác cùng lưu thông.Vụ việc được xác định xảy ra vào gần 9 giờ ngày 11.2.2025 trên đường Nguyễn Hoàng, thuộc phường Mỹ Đình, quận Nam Từ Liêm, TP.Hà Nội.Theo hình ảnh được trích xuất từ camera hành trình gắn trên một ô tô con cùng lưu thông, thời điểm nói trên, ô tô này đang di chuyển trên đường Nguyễn Hoàng. Khi vừa rẽ vào ngõ số 2 (bên cạnh tòa nhà Mỹ Đình Plaza 2), tài xế bức xúc khi phát hiện phía trước xuất hiện một ô tô khác loại crossover màu trắng, hiệu Lexus, mang biển kiểm soát 30F-902.82 do một người đàn ông điều khiển đang đi bất ngờ dừng lại và đỗ ngay giữa đường.Đáng nói, tình huống diễn ra vào thời điểm đoạn ngõ này đang có đông phương tiện lưu thông. Mặc dù vậy, người đàn ông nói trên vẫn bất chấp tất cả, cố tình "phớt lờ" các xe khác, vô tư khóa xe rồi bỏ đi. Tình huống gây cản trở giao thông khiến nhiều người chứng kiến vô cùng bức xúc.Trên mạng xã hội, đoạn video ghi lại vụ việc sau khi được đăng tải trên các diễn đàn, hội nhóm mạng xã hội về giao thông đã nhanh chóng lan truyền, thu hút sự chú ý từ cộng đồng mạng. Đa phần người xem cũng tỏ ra hết sức phẫn nộ và ngao ngán trước hành vi lái xe quá thiếu ý thức và bất chấp luật giao thông của nam tài xế nói trên.Bên cạnh đó, nhiều cư dân mạng cũng lên tiếng yêu cầu cơ quan chức năng cần nhanh chóng vào cuộc xác minh, truy tìm và xử phạt nghiêm trường hợp vi phạm này.Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định:Phạt tiền từ 4 – 6 triệu đồng đối với người điều khiển xe ô tô thực hiện hành vi dừng xe, đỗ xe, quay đầu xe trái quy định gây ùn tắc giao thông. Ngoài ra, tài xế vi phạm còn bị trừ 2 điểm Giấy phép lái xe.
Sau khi Nghị định 168 có hiệu lực từ 1.1.2025 với mức phạt cao gấp nhiều lần, ý thức của người dân khi tham gia giao thông đã tăng cao; tình trạng vượt đèn đỏ, leo lề,... đã giảm rõ rệtTuy nhiên, với lượng phương tiện lưu thông trong dịp cuối năm cùng mức phạt nặng với các trường hợp như xe máy leo lề, rẽ phải khi đèn đỏ,… đã khiến giao thông TP.HCM vốn đã ùn tắc nay lại càng nghiêm trọng hơn. Người dân có phần mệt mỏi khi di chuyển.Sau khi rà soát và được sự chấp thuận của Sở Giao thông vận tải TP.HCM, Trung tâm quản lý hạ tầng giao thông đường bộ TP.HCM đã triển khai lắp đặt 50 mũi tên màu xanh cho phép xe máy rẽ phải khi đèn đỏ tại các giao lộ trên địa bàn thành phố.Công tác lắp đặt mũi tên đã được tiến hành tại các giao lộ như Pasteur - Điện Biên Phủ (quận 3), Điện Biên Phủ - Phạm Ngọc Thạch (quận 3), Hai Bà Trưng - Điện Biên Phủ (quận 1),...Trên tuyến đường này, đèn cho phép rẽ phải đã được bổ sung nhưng tâm lý chung của người dân là chờ xanh hẳn rồi rẽ cho… chắc ăn.Trên đường Võ Thị Sáu (quận 3, TP.HCM), đèn cho phép rẽ phải đã có nhưng tâm lý chung của người dân là chờ xanh hẳn rồi rẽ cho… chắc ăn.Ông Nguyễn Văn Năm (70 tuổi), mưu sinh bằng nghề lái xe ôm chia sẻ những ngày qua, dường như trong hầu hết các khung giờ, việc đi lại cực kỳ chậm chạp. Quãng đường vẫn như vậy nhưng thời gian di chuyển kéo dài gấp đôi, có khi gấp ba.Cũng theo ông Năm, tại một số ngã tư, dù có biển cho phép rẽ đã được lắp nhưng nhiều người dân như ông vẫn "rén". "Hầu như tới đèn đỏ là người ta không dám quẹo phải. Tại quẹo rồi ai biết có cấm hay không cấm", ông Năm bày tỏ.Cũng theo chia sẻ của nhiều người, sáng cuối tuần tuy đông đúc nhưng vẫn đỡ chật vật hơn rất nhiều so với những ngày trong tuần. Một số người chia sẻ, cuối tuần chỉ khi có việc mới ra đường, một phần vì trong tuần đã quá mệt mỏi với việc di chuyển.
Ít người mua, giá nhà đất vẫn tăng
Với những người không quá rủng rỉnh về mặt tài chính, chọn mua ô tô đã qua sử dụng là một phương án để hiện thực hóa giấc mơ sở hữu xế hộp hay để đổi sang phân khúc ô tô cao hơn. Dù vậy, không phải bất cứ ai chọn mua ô tô cũ đều nắm rõ giá cả, thị trường ô tô đã qua sử dụng cũng như xem xe để lựa chọn.Chính vì vậy, để khách hàng có thêm thông tin khi chọn mua ô tô đã qua sử dụng, mới đây Công ty chuyên khảo sát thị trường, tư vấn mua xe iSeeCars, vừa tiến hành cuộc khảo sát, phân tích để tìm ra danh sách những mẫu ô tô đã qua sử dụng. được 5 năm đáng tin cậy nhất, có giá trị tương xứng nhất với số tiền bỏ ra.Theo đó, iSeeCars đã phân tích giá của hơn 700.000 xe ô tô đã qua sử dụng và số km đã đi của hơn 368 triệu xe đã qua sử dụng. Từ đó, phân tích dự báo về tuổi thọ còn lại của xe. Giá niêm yết trung bình của mỗi mẫu xe được so sánh với tuổi thọ dự kiến (tính theo năm) để tính giá trị theo năm của từng mẫu ô tô đã qua sử dụng được 5 năm.Kết quả được iSeeCars công bố cho thấy, ô tô đã qua sử dụng 5 năm có giá trung bình vào khoảng 26.206 USD và tuổi thọ trung bình còn lại là 7,6 năm tương ứng khoảng 3.426 USD cho mỗi năm sử dụng còn lại. Ông Karl Brauer, Chuyên gia phân tích kiêm Giám đốc điều hành iSeeCars cho biết: "Với mức thuế quan đang chuẩn bị được áp dụng tại Mỹ, giá ô tô mới cũng như ô tô đã qua sử dụng có thể tăng. Để giúp người mua tối đa hóa ngân sách mua xe đã qua sử dụng, chúng tôi đã xác định những mẫu xe có giá mua thấp nhất và tuổi thọ còn lại dài nhất".Theo đó, ô tô của các thương hiệu Nhật Bản tiếp tục cho thấy sự áp đảo khi có tới 7 cái tên của các thương hiệu như Toyota, Honda, Mazda… góp mặt trong top 10 ô tô đã qua sử dụng 5 năm đáng cân nhắc để lựa chọn. Trong số này, Honda Fit (còn gọi là Honda Jazz tại Việt Nam) đã qua sử dụng 5 năm là mẫu ô tô đáng cân nhắc nhất để chọn mua, khi có giá trị còn lại theo năm ở mức thấp nhất.Cụ thể, giá bán trung bình mỗi chiếc Honda Fit sau 5 năm sử dụng vào khoảng 18.336 USD, trong khi đó tuổi thọ còn lại dự kiến của mẫu xe này lên tới 11,6 năm. Như vậy, nếu mua Honda Fit đã qua sử dụng được 5 năm, trung bình mỗi năm chủ sở hữu mới của mẫu xe này mất khoảng 1.583 USD.Volkswagen Passat xếp thứ hai trong danh sách 10 ô tô đã qua sử dụng 5 năm đáng cân nhắc để lựa chọn, khi có giá bán lại trung bình 17.636 USD và tuổi thọ còn lại dự kiến 9,6 năm, bình quân mỗi năm chủ mới sẽ mất khoảng 1.845 USD.Buick Encore xếp vị trí thứ 3 khi có giá bán lại trung bình 16.633 USD và tuổi thọ còn lại dự kiến 8,8 năm, bình quân mỗi năm chủ mới sẽ mất khoảng 1.897 USD. Vị trí thứ 4 thuộc về mẫu xe Hàn Quốc - KIA Rio hatchback với giá bán lại trung bình 14.037 USD và tuổi thọ còn lại dự kiến 6,9 năm, bình quân mỗi năm chủ mới sẽ mất khoảng 2.023 USD.Các vị trí còn lại trong danh sách 10 ô tô đã qua sử dụng 5 năm đáng cân nhắc để lựa chọn đều thuộc về các mẫu xe Nhật Bản gồm: Honda Civic, Mazda3 (hatchback), Mitsubishi Outlander Sport, Toyota Yaris, Toyota Corolla và Infinity Q50 với thông tin cụ thể như sau:
