Chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 bằng thi Rung chuông vàng
Có dịp tác nghiệp tại huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế), tôi thường được anh em người bản địa nhắn gửi tết này về với bản làng để họ đãi những thức ngon, món lạ chỉ có trong dịp tết. "Anh sẽ không thất vọng đâu! Nhiều người khi ăn Tết Nguyên đán cùng đồng bào đã ví von tết ở thung lũng A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực với rất nhiều món đặc sản của các dân tộc mà không phải ai cũng có dịp thưởng thức một lần trong đời", anh Lê Văn Hôi (33 tuổi, người dân tộc Pa Kôh, trú tại xã Hồng Thượng) mời gọi.Anh Hôi dẫn chứng không phải người địa phương nào cũng một lần được nếm món sâu tre (loài sâu sống trong ống tre - NV) xào lá kiệu, gọi là P'reng. Bởi, trước tháng 9 và sau khoảng tháng 2 - 3 hằng năm, sâu đã chui khỏi thân tre, hóa bướm. Hay món chuột rừng ướp với gừng, ớt hiểm thêm chút muối rồi cho vào ống tre để nướng. Rồi món A choor (một loài cá suối) gói trong mấy lớp lá chuối đem vùi trong than hồng… Đây là những món ăn "có tiền cũng không mua được" bởi nguyên liệu, gia vị đều là những loài đặc hữu chỉ xuất hiện theo mùa và chỉ có ở dãy Trường Sơn. Ngày thường, muốn ăn những món này cũng không có nhưng đến Tết Nguyên đán là rất nhiều gia đình Pa Kôh sửa soạn để mời khách."Trước tết khoảng 1 tháng, trai tráng trong làng hú gọi nhau cắt rừng đi tìm sản vật, dĩ nhiên không phải là động vật hoang dã cấm đánh bắt mà là những con cá suối, ốc, ếch nhái, nòng nọc… Chúng tôi cũng đi hái, đào các loại gia vị như tiêu rừng (mắc khén), gừng, riềng… mang về tích trữ. Đến ngày tết, khách đến chơi nhà, tùy theo món mà chỉ cần mang ra nướng, xào với lá kiệu, nấu với môn thục… là đã có ngay món ăn ngon lành, nóng hổi", anh Hôi cho biết. Trước tết 1 tháng, cộng đồng người Tà Ôi cũng tất bật chuẩn bị những món ăn đậm vị vùng cao. Có những món được làm trước tết cả chục ngày, đặc biệt là các loại bánh làm từ nếp. Cụ bà Căn Hoan (80 tuổi, người Tà Ôi, trú tại xã Hồng Thái) bảo đàn ông đi kiếm mồi nhắm, làm rượu còn đàn bà thì giã gạo, chọn nếp, tìm lá gói bánh. Người Tà Ôi thường chọn các loại gạo nếp bản địa thơm ngon như ra dư, cu cha, trưi… để làm bánh, xôi ống. "Mẹ thường làm để dâng Yàng (Trời - NV) vào dịp tết. Trong đó, bánh a quát khó gói nhất vì phải làm nhọn 2 đầu bằng lá đót tươi rồi cho nếp vào. Khi làm xong, bánh nhìn như 2 chiếc sừng trâu nên còn gọi là bánh sừng trâu. Ăn bánh kèm thịt nướng, rất ngon", cụ Căn Hoan nói. Cụ vẫn làm bánh nếp giã nhuyễn cùng mè đen (adeep man), món bánh đặc biệt đang có nguy cơ thất truyền.Gắn bó nhiều năm với đại ngàn Trường Sơn, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong nhận định vào ngày tết người Tà Ôi thể hiện nét truyền thống qua văn hóa ẩm thực với những món ăn độc đáo, chuẩn bị công phu. "Vì sinh sống ở vùng núi rừng lạnh buốt, di chuyển nhiều nên người Tà Ôi thích ăn khô, mặn, cay. Bởi vậy, hầu hết các món ăn của đồng bào đều được chế biến theo cách nướng, thui, luộc hoặc tái", ông Phong cho hay. Một số món ăn độc đáo vùng cao vào dịp tết có thể kể đến gồm cá và thịt thui ống (cho thịt vào ống tre rồi lấy cùi bắp đậy lại, đặt nướng lăn tròn đều trên than hồng), môn thục cắt thành từng khúc trộn chung với thịt đã ướp sẵn rồi đổ vào ống để thui… Lạ lùng hơn, theo ông Trần Nguyễn Khánh Phong, những món thoạt nghe qua có vẻ sẽ kén người ăn như món thui chim, chuột, cua ủ thối lại là những đặc sản cao cấp. Nguyên liệu sau khi được làm sạch, ướp gia vị cho vào từng ống tre, nứa hoặc quả bầu khô rồi chỉ cần thui trên lửa một vòng cho có hơi nóng, sau đó cất vào gùi hoặc để lên giàn bếp, sau vài ngày mở ra ngửi thấy có mùi là ăn được. Người Tà Ôi cho rằng dịp lễ tết mang những món này ra đãi khách xem như thể hiện tấm lòng quý mến của gia chủ đối với khách.Nghệ nhân ưu tú Hồ Văn Hạnh (77 tuổi, trú tại xã Trung Sơn), người được mệnh danh là "cuốn từ điển sống của đại ngàn Trường Sơn", cho biết lịch nông vụ của cộng đồng các dân tộc ở A Lưới thường kết thúc vào tháng 10 âm lịch, sau đó người dân sẽ ăn tết mừng lúa mới Aza (chọn một ngày từ 6.11 - 24 tháng chạp). Đón Tết Nguyên đán của đất nước, người dân xem như đã gộp 2 cái tết vào chung vui một lần. Vì vậy, các gia đình không tiếc công sức đi tìm sản vật về đãi khách. Những đặc sản của mỗi dân tộc đều được soạn sửa kỳ công, dâng lễ Aza thế nào thì họ dọn tết cũng như thế đó. "Bố thì quan tâm đến "ẩm" hơn "thực". Tết mà! Đàn ông phải có chi nhâm nhi cùng bạn bè mới vui. Bố thích nhất là rượu tr'đin, tức "rượu trời" vì được cất ngay trên đọt cây", già Hạnh khề khà. Là người Pa Kôh nhưng già Hạnh lại thích thứ rượu truyền thống của người Cơ Tu. Theo già, đây là loại rượu thơm ngon nhất ở đại ngàn Trường Sơn, được chiết từ cây tr'đin mọc trong rừng sâu. Người thợ chỉ cần rạch một đường trên thân cây rồi lấy can hứng nước. Bỏ thêm ít vỏ cây chuồn phơi khô, nước sẽ tự lên men cho ra thứ hương vị có một không hai. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam (79 tuổi, người dân tộc Cơ Tu, trú tại xã Hồng Hạ) tự hào vì rượu tr'đin được các dân tộc anh em, kể cả người Kinh ở A Lưới, yêu thích và "không có mà bán" vào mỗi dịp tết. Già Nam cho biết người Pa Kôh, Tà Ôi cùng người Cơ Tu còn có một loại rượu tương tự tr'đin là rượu tà vạt được cất từ cây đoác. Cây đoác dễ tìm hơn, nhưng khai thác thì nguy hiểm hơn vì phải trèo cao hơn cây tr'đin. "Đây chắc là những loại rượu duy nhất trên thế giới được lấy trên cây mang về uống mà không cần phải chưng cất", già Nam cười. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà đến tết, đồng bào các dân tộc thiểu số còn nấu rượu nếp (xiêu), ủ rượu cần (a riêu), rượu mía vỏ chuồn (a véc), rượu mây rừng vỏ chuồn (tà via)…Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới, nhận định mỗi dân tộc đều có phong tục tết cổ truyền mang màu sắc riêng. Nhưng thật đáng quý khi đồng bào mang "tết riêng" hòa vào "tết chung" của đất nước và các dân tộc vẫn giữ được nét ẩm thực độc đáo, đậm dư vị núi rừng. "Tết đến, nhà nhà lại sửa soạn những món ngon để mời khách. Cảm tưởng tết quê hương A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực của các dân tộc với cơ man là món ăn, thức uống độc lạ… Thú vị hơn, giữa các gia đình còn giao lưu ẩm thực bằng cách trao đổi ống thịt, gùi bánh, chum rượu… để có thể thưởng thức những món mà nhà mình không có. Tết đoàn kết, đầm ấm", bà Thêm chia sẻ.Fucoidan Umi No Shizuku tổ chức hội thảo về sức khỏe
Tại các vườn cây cảnh trên đường Phạm Văn Đồng (TP.Thủ Đức) và Q.Tân Bình, cúc mâm xôi, trạng nguyên, đỗ quyên, kim ngân lượng... đã được bày bán. Những chậu hoa được sắp xếp ngay ngắn, khoe sắc rực rỡ, tạo không khí tết sớm trên khắp các tuyến đường. Nhiều người ghé đến tham khảo mẫu và giá hoa tết Ất Tỵ 2025. Mặc dù chưa bước vào giai đoạn cao điểm mua sắm hoa tết, các vườn cây cảnh đã bắt đầu nhộn nhịp với những khách hàng đầu tiên, phần lớn là các công ty, ngân hàng, nhà hàng.... Họ thường đặt sớm những chậu hoa rực rỡ để trang trí văn phòng, tạo không khí tươi mới.Bà Vũ Thị Thu Hiền, 60 tuổi, chủ vườn hoa Lâm Đại Phát (TP.Thủ Đức), cho biết năm nay bà bán hoa tết sớm hơn thường lệ. Phần lớn các loại hoa và cúc mâm xôi đã được các doanh nghiệp và ngân hàng đặt trước để trưng bày hoặc trang trí sự kiện tết. Ngoài các đơn đặt hàng lớn, bà Hiền cũng mang thêm vài chục chậu cúc mâm xôi và hoa tết dư ra để bán lẻ. Hiện tại, những chậu hoa được bày bán đều là "hàng tuyển". Theo bà, sau ngày 23 tháng chạp, nhu cầu mua lẻ của khách hàng mới bắt đầu tăng.Trong số các loại hoa tết, cúc mâm xôi đang chiếm được nhiều sự quan tâm nhờ chất lượng và hình thức bắt mắt. Anh Nguyễn Hoàng Anh (33 tuổi, TP.Thủ Đức) chia sẻ, đây là lần đầu tiên anh mua hoa tết sớm. Sau Tết Dương lịch, gia đình anh đã bắt đầu trang trí nhà cửa cho có không khí năm mới. "Tôi thấy hoa tết năm nay rất đẹp, cúc mâm xôi nở sớm nhưng bông đều và tươi. Hai ngày qua, tôi có ghé thăm một số nhà vườn và thấy giá hoa không chênh mấy. Không biết gần tết giá có thay đổi không, nhưng hiện tại mọi thứ khá ổn", anh Hoàng Anh chia sẻ.Anh Trần Vũ Trung Nam, 34 tuổi, chủ vườn hoa Nguyên Hưng (Q.Tân Bình), cho biết hoa tết ở thời điểm này có chất lượng tốt hơn với các năm trước. Riêng cúc mâm xôi, dù nở sớm nhưng lại rất dễ chăm sóc, tùy thuộc vào điều kiện môi trường. Hiện nay, giá cúc mâm xôi là 380.000 đồng/cặp, gần như không khác biệt nhiều so với năm ngoái. Bên cạnh cúc mâm xôi, nhiều loại hoa tết khác cũng được yêu thích. Trạng nguyên, với màu đỏ tươi may mắn, hiện được bán với giá 100.000 đồng/cây hoặc 200.000 đồng/cặp. Đỗ quyên có giá 180.000 đồng/cây hoặc 360.000 đồng/cặp, phù hợp để trang trí nhà và văn phòng.Kim ngân lượng cũng được ưa chuộng nhờ vẻ đẹp từ những chùm quả đỏ và ý nghĩa phong thủy, tượng trưng cho tài lộc và thịnh vượng. Loại cây này có giá khoảng 200.000 đồng/cây, là lựa chọn lý tưởng để trang trí hoặc làm quà tết."Tuy không được ưa chuộng nhiều như cúc mâm xôi, nhưng trạng nguyên, đỗ quyên hay kim ngân lượng vẫn được tìm mua mỗi dịp tết", bà Vũ Thị Thu Hiền (60 tuổi), chủ vườn hoa Lâm Đại Phát (TP.Thủ Đức) chia sẻ.
'Bó tay' xe sang Mercedes chạy ẩu, ôm cua ngược chiều trên phố
Nhiều loại thực phẩm cũng chứa nhiều phytosterol, bao gồm:
Chùa Long Bàn còn gọi là chùa làng Long Điền (xưa thuộc tổng An Phú Thượng, Q.Long Điền, nay là KP.Long Phượng, TT.Long Điền). Chùa được xây dựng cách đây gần 180 năm nhưng đến nay vẫn còn nguyên trạng, lưu giữ những nét kiến trúc văn hóa nghệ thuật đặc sắc.
Điều tra ĐH Stanford bị tố phân biệt đối xử với nam giới
Tiến sĩ Lê Trường Tùng, Chủ tịch hội đồng trường Trường ĐH FPT, cho biết từ tháng 3 đến hết tháng 12 năm 2024, có 352 cán bộ, giảng viên và nhân viên khối giáo dục FPT đã lần lượt tham gia chương trình "Lên ngàn - Làng giáo chinh phục 25 đỉnh cao" trong và ngoài nước, trong đó có "nóc nhà thế giới" Everest và được xác lập kỷ lục Việt Nam.Chương trình này đã được Hội Kỷ lục gia Việt Nam trao bằng xác lập kỷ lục dựa trên tiêu chí "Chương trình chinh phục 25 ngọn núi, đỉnh cao của Việt Nam và thế giới trong một năm có số lượng cán bộ, giảng viên và nhân viên tham gia nhiều nhất".Theo ông Tùng, trong số các hành trình chinh phục 25 đỉnh núi, có những hành trình thách thức ngay cả với dân leo núi chuyên nghiệp, như trại nền "nóc nhà thế giới" Everest Base Camp, hay đỉnh núi cao nhất châu Phi Kilimanjaro, hay ngọn núi lửa nổi tiếng và cũng là đỉnh cao thứ hai tại Indonesia – Rinjani.Ngoài những đỉnh cao nổi tiếng thế giới, cán bộ, giảng viên của đơn vị này cũng chinh phục những đỉnh núi trong nước, từ Bắc vào Nam như Fansipan, Tà Xùa, Ngũ Chỉ Sơn, Tà Năng Phan Dũng..."Từ năm 2019 đến nay, khối giáo dục FPT đã tổ chức chương trình leo núi tập trung trong cùng một khoảng thời gian nhất định, với sự tham gia của toàn bộ cán bộ, giảng viên, nhân viên. Gần đây nhất, tháng 11 năm 2024, khoảng 6.000 cán bộ, giảng viên, nhân viên toàn quốc đã tham gia leo núi trên tinh thần tự nguyện, được hướng dẫn các nguyên tắc an toàn khi và có sự đồng hành, hỗ trợ của các hướng dẫn viên bản địa, chuyên gia tổ chức hoạt động leo núi".Tiến sĩ Tùng cho rằng thông qua hoạt động này, các cán bộ, giảng viên, nhân viên có cơ hội nâng cao sức khỏe, gắn kết mối quan hệ. Ngoài ra, với những đặc trưng của leo núi, một hoạt động đòi hỏi cả về thể chất và tinh thần, người tham gia có thể tự rèn luyện tinh thần bền bỉ, vượt qua những giới hạn của bản thân.