Khách sạn Đài Loan 'chịu chơi' khi đặt máy tính cấu hình khủng cho mỗi phòng
Đây cũng là trận đấu khép lại vòng đấu nhóm của vòng loại khu vực Duyên hải miền Trung. Trước đó, đội Trường ĐH CNTT&TT Việt Hàn để thua 1-3 trước đội Trường ĐH Thể dục thể thao (TDTT) Đà Nẵng ở lượt trận đầu tiên. Đến lượt thứ 2, đội Trường ĐH Luật Huế để thua đầy đáng tiếc với tỷ số 0-2 trước đội Trường ĐH TDTT Đà Nẵng, khi để thủng lưới trong 4 phút bù giờ cuối trận.Tại nhóm 2, đội Trường ĐH TDTT Đà Nẵng có thành tích toàn thắng sau 2 trận và đã sớm giành vé đi tiếp vào vòng đấu play-off với ngôi đầu, khi sở hữu 6 điểm. Trong khi đó, đội Trường ĐH CNTT&TT Việt Hàn và đội Trường ĐH Luật Huế vẫn chưa có điểm nào. Tính đến thời điểm này, cả đội Trường ĐH CNTT&TT Việt Hàn và đội Trường ĐH Luật Huế đều đã không còn cơ hội để vào vòng trong, bất kể trận đấu có kết quả như thế nào.Vòng loại khu vực miền Trung có 3 nhóm đấu, mỗi nhóm 3 đội. Chỉ có 3 đội đứng nhất và đội đứng nhì có thành tích tốt nhất. Suất dành cho đội nhì có thành tích tốt nhất đã về tay của đội Trường CĐ FPT Polytechnic (có 4 điểm).Màn so tài đội Trường ĐH CNTT&TT Việt Hàn và đội Trường ĐH Luật Huế dù không còn ý nghĩa về kết quả, nhưng hứa hẹn sẽ rất hấp dẫn. Hai đội đều không còn gì để mất sẽ nhập cuộc với tâm lý thoải mái nhất, hứa hẹn cống hiến cho người xem một trận đấu hay.Trong cuộc đối đầu này, đội Trường ĐH Luật Huế được đánh giá cao hơn. Đại diện cố đô từng khiến cho đội Trường ĐH TDTT Đà Nẵng gặp rất nhiều khó khăn.
Du lịch hồi hộp chờ tết
Tuy không thực hiện được ước mơ thuở bé nhưng công việc hiện tại khiến nhiều người thấy hạnh phúc. Phan Văn Tâm (24 tuổi), ngụ tại đường Lê Văn Việt, TP.Thủ Đức (TP.HCM), cho biết ước mơ thời bé là trở thành kỹ sư viễn thông nên theo học ngành điện tử viễn thông. Thế nhưng hiện tại, Tâm đang làm việc trong lĩnh vực công nghệ thông tin, không giống với ngành học hay ước mơ lúc bé.
Tài xế 'cố đấm ăn xôi', lái ô tô quay đầu đi ngược chiều trên cầu
Sáng nay 23.2, trong phần khai mạc chương trình Tư vấn mùa thi do Báo Thanh Niên tổ chức tại Trường THPT Phan Châu Trinh (TP.Đà Nẵng), các học sinh của đội văn nghệ nhà trường đã có tiết mục mở màn ấn tượng, tạo không khí sôi nổi.Trong trang phục màu đỏ rực rỡ cùng đạo cụ gậy, quạt…, 16 thành viên đội văn nghệ Trường THPT Phan Châu Trinh đã gửi đến khán giả là hàng nghìn học sinh cùng các thầy cô giáo tiết mục Khúc huyền vũ với nhạc nền tươi vui. Trong 5 phút xuất hiện trên sân khấu chương trình Tư vấn mùa thi, các học sinh trong đội văn nghệ đã để lại những ấn tượng sâu sắc cho người xem thông qua những vũ điệu vừa thanh thoát vừa uyển chuyển. Nhật Huyền (học sinh lớp 12/29, đội trưởng đội văn nghệ Trường THPT Phan Châu Trinh), cho biết để phục vụ chương trình Tư vấn mùa thi, cả đội đã tập luyện tiết mục múa Khúc huyền vũ trong suốt 3 tuần lễ."Các thành viên trong đội văn nghệ là những bạn có năng khiếu về hát múa được tuyển chọn bài bản ngay từ đầu, nên không khó khăn gì trong tập luyện tiết mục này. Sau khi trình diễn tại chương trình Tư vấn mùa thi do Báo Thanh Niên tổ chức, chúng em sẽ mang tiết mục này đi thi tại thành phố", Nhật Huyền nói. Cô học sinh cuối cấp cũng cho biết, đội văn nghệ của Trường THPT Phan Châu Trinh có khoảng 50 thành viên gồm học sinh thuộc các khối lớp, tập hợp trong đội vì niềm đam mê nghệ thuật.Thành viên Xuân Nghi chia sẻ, đội thường xuyên tập luyện để phục vụ các hoạt động của nhà trường như khai giảng, bế giảng, chào cờ đầu tuần… "Chúng em tập đều nhưng để không ảnh hưởng đến việc học, các thành viên trong đội luôn nhắc nhở nhau thời gian học tập. Đam mê văn nghệ nhưng tuyệt đối không được xao nhãng việc học", Nghi cho biết.Sau tiết mục Khúc huyền vũ, đội văn nghệ liền thay đồ để kịp thời gian nghe các thầy cô, chuyên gia giáo dục chia sẻ những thông tin liên quan đến kỳ thi tốt nghiệp THPT, kỳ tuyển sinh với những thay đổi từ Bộ GD-ĐT."Em dự tính thi vào ngành sư phạm văn nên sau biểu diễn văn nghệ em sẽ nghe thầy cô tư vấn để biết thêm các thông tin", Nhật Huyền nói thêm.Ở tiết mục trước đó, các học sinh Huỳnh Đức Thanh (lớp 12/20), Bùi Ngọc Hà Linh (lớp 10/23) và Lê Đỗ Ngọc Diệp (lớp 11/27) đã khiến hàng trăm khán giả có mặt tại chương trình Tư vấn mùa thi lắng đọng với giọng ca thánh thót trong bài Chiếc khăn piêu. Chương trình Tư vấn mùa do Báo Thanh Niên phối hợp với Bộ GD-ĐT, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Sở GD-ĐT TP.Đà Nẵng, Trường THPT Phan Châu Trinh tổ chức đang được truyền hình trực tại website thanhnien.vn, qua fanpage Facebook và qua kênh YouTube, TikTok của Báo Thanh Niên. Chương trình được VNPT Đà Nẵng hỗ trợ đường truyền Internet siêu tốc độ cao - công nghệ XGSPON.
Hôm nay (27.1) là tròn 7 năm trận chung kết U.23 châu Á 2018. Trên đất Thường Châu lạnh giá, với màn tuyết trắng xóa phủ kín mặt sân, U.23 Việt Nam đã làm nên chiến tích phi thường khi chiến đấu sòng phẳng với U.23 Uzbekistan ở trận chung kết. Thầy trò HLV Park Hang-seo hòa đối thủ với tỷ số 1-1 cho đến tận phút cuối cùng của hiệp phụ thứ hai, trước khi thua bởi pha lập công quyết định của Sirodov bên phía đối thủ.Dù thua ở giây cuối cùng và lỡ hẹn với đỉnh vinh quang, nhưng U.23 Việt Nam đã có giải đấu xứng đáng đi vào lịch sử. Quang Hải cùng đồng đội vượt qua bảng đấu có sự hiện diện của các đội mạnh như U.23 Hàn Quốc, U.23 Úc và U.23 Syria. Ở tứ kết, U.23 Việt Nam tiếp tục đánh bại U.23 Iraq trên chấm luân lưu với tỷ số 5-4 (hòa 3-3 sau 120 phút). Còn tại bán kết, học trò HLV Park Hang-seo đã chơi một trong những trận hay nhất mà bóng đá Việt Nam từng chứng kiến khi hạ U.23 Qatar với tỷ số 4-3 cũng trên chấm luân lưu (hòa 2-2 sau 120 phút).Hành trình kỳ diệu của U.23 Việt Nam chỉ khép lại ở những giây cuối trong trận chung kết, trong cơn mưa tuyết lạnh giá ở Thường Châu. Khoảnh khắc Quang Hải sút phạt với quỹ đạo cầu vồng đưa bóng nằm gọn trong lưới U.23 Uzbekistan, thước phim Duy Mạnh cắm cờ trên đụm tuyết, hay hình ảnh toàn đội căng mình chống chọi đối thủ mạnh hơn nhiều đã thắp lại ngọn lửa niềm tin cho bóng đá Việt Nam, trở thành biểu tượng cho tinh thần thi đấu của một thế hệ kiên cường, không bao giờ từ bỏ."Mai này ai nhắc lại Thường Châu..." là dòng tựa đề mà trang chủ FIFA dành tặng cho U.23 Việt Nam. Sau 7 năm, giải đấu này vẫn nằm trong tâm trí người hâm mộ với ký ức không thể phai mờ. Đây cũng là giải đấu hiếm hoi đã đưa người hâm mộ ra đường ăn mừng, "đi bão" với màu cờ đỏ sao vàng rực sáng từng con phố. Sau giải U.23 châu Á 2018, bóng đá Việt Nam cũng thiết lập hàng loạt cột mốc đáng nhớ: đứng hạng tư ASIAD 2018, vô địch AFF Cup 2018, lọt vào tứ kết Asian Cup 2019 và vòng loại thứ ba World Cup 2022. Kỷ nguyên thành công rực rỡ của HLV Park Hang-seo mãi là vết son chói lọi trong lịch sử bóng đá Việt Nam.Sau 7 năm, người hâm mộ Việt Nam lại đổ ra đường ăn mừng chức vô địch AFF Cup 2024. Ở đó, những người hùng Thường Châu năm nào như Quang Hải, Duy Mạnh, Xuân Mạnh, Tiến Dũng... đều đã để lại dấu ấn đậm nét, giúp đội tuyển Việt Nam trở lại đỉnh cao Đông Nam Á.
Điều gì khiến game thủ 'mê mẩn' Tây Du VNG: Đại Náo Tam Giới?
Thủ tướng Canada Justin Trudeau hôm 6.1 công bố ý định từ chức thủ tướng và lãnh đạo đảng Tự do cầm quyền trước cuộc tổng tuyển cử trong năm nay. Ông Trudeau nêu lý do là đang đối diện các cuộc đấu đá nội bộ gây xao lãng và cho rằng Canada xứng đáng với một lựa chọn thật sự trong kỳ bầu cử tới. Theo Reuters, Ngoại trưởng Melanie Joly hôm 10.1 thông báo sẽ không gia nhập cuộc đua thay thế ông Trudeau vì muốn tập trung đối phó mối đe dọa đánh thuế từ Mỹ. Bộ trưởng Tài chính Dominic LeBlanc cũng viện lý do trách nhiệm chính thức và quyết định đứng ngoài cuộc.Ngày 11.1, Bộ trưởng Giao thông Anita Anand xác nhận không tham gia tranh chức lãnh đạo đảng và cũng không tranh cử vào quốc hội sắp tới. Ngày 12.1, đến lượt Bộ trưởng Lao động Steven MacKinnon thông báo sẽ không chạy đua thay thế ông Trudeau nhưng sẽ tranh cử vào quốc hội sắp tới.Đảng Tự do sẽ chọn lãnh đạo mới vào ngày 9.3. Hạn chót để đăng ký làm đảng viên và bỏ phiếu bầu lãnh đạo là ngày 27.1. Phí để tranh cử là 350.000 CAD (6,1 tỉ đồng). Lãnh đạo đảng sẽ trở thành thủ tướng làm đến hết nhiệm kỳ còn lại của ông Trudeau. Cuộc tổng tuyển cử kế tiếp tại Canada sẽ diễn ra trước ngày 20.10 và đảng Bảo thủ đối lập được dự báo sẽ giành chiến thắng, bất kể ai trở thành lãnh đạo kế tiếp của đảng Tự do.Như vậy, theo Reuters, đường đua hiện còn một vài ứng viên nổi bật sau:Bà Freeland (57 tuổi) từng là một trong những đồng minh thân cận nhất của ông Trudeau trong 9 năm cầm quyền của nhà lãnh đạo và từng được đánh giá là người có hồ sơ "khủng" nhất trong chính phủ. Tháng 12.2024, bà Freeland bất ngờ từ chức vì mâu thuẫn về việc chi tiêu chính phủ và viết thư chỉ trích sự lãnh đạo của ông Trudeau.Bà Freeland từng là nhà báo, làm việc trong các tòa soạn lớn như Financial Times, The Globe and Mail và Reuters. Bà Freeland gia nhập chính phủ từ tháng 11.2015 với chức vụ Bộ trưởng Thương mại. Bà Freeland làm Bộ trưởng Tài chính Canada từ tháng 8.2020 và giúp vạch ra chương trình chi tiêu xã hội nhiều tỉ đô la của chính phủ để chống đại dịch Covid-19.Bà từng là ngoại trưởng và là người dẫn dắt phái đoàn Canada đàm phán thành công thỏa thuận thương mại với Mỹ và Mexico trước sự đe dọa hủy bỏ thỏa thuận của lãnh đạo Mỹ.Ông Mark Carney (60 tuổi) là kinh tế gia kỳ cựu, là người đầu tiên lãnh đạo hai ngân hàng trung ương lớn. Ông Carney từng học ở Đại học Harvard và Đại học Oxford, làm việc cho Goldman Sachs trước khi gia nhập Bộ Tài chính Canada vào năm 2004. Ông là Thống đốc Ngân hàng Canada từ năm 2007-2013. Ông được cho là người đóng vai trò lớn để giúp Canada tránh tác động tồi tệ nhất của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu bắt đầu từ năm 2007.Ông làm Thống đốc Ngân hàng Anh từ năm 2013-2020. Ông cũng từng cảnh báo mức thiệt hại kinh tế nếu Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU), còn gọi là Brexit, khiến những người ủng hộ Brexit công kích kịch liệt. Sau cùng, Anh chính thức rời khỏi EU vào năm 2020 và năm đó ông Carney cũng rời khỏi Ngân hàng Anh. Sau đó, ông được bổ nhiệm làm đặc phái viên Liên Hiệp Quốc về khí hậu và tài chính. Hiện tại, ông là Phó chủ tịch hãng Quản lý tài sản Brookfield.Ông là ứng viên nặng ký duy nhất không tham gia chính phủ của ông Justin Trudeau. Ông Carney trong nhiều năm qua được xem là ứng viên tiềm năng cho chức lãnh đạo đảng Tự do nhờ hồ sơ nổi bật trong lĩnh vực tài chính. Mới đây, ông nói sẽ cân nhắc việc chạy đua để chỗ ông Trudeau.Ông Champagne (55 tuổi) từng là luật sư và doanh nhân trước khi gia nhập chính phủ của ông Trudeau vào năm 2015. Ông từng kinh qua các vai trò bộ trưởng thương mại, hạ tầng và ngoại giao trước khi đảm nhiệm chức vụ hiện tại vào tháng 1.2021. Trên cương vị này, ông Champagne dẫn đầu nỗ lực thu hút đầu tư nước ngoài cho lĩnh vực xe điện và pin ô tô của Canada.Ông Wilkinson (60 tuổi) là cựu doanh nhân, từng làm việc cho các công ty công nghệ xanh. Từ năm 2018-2019, ông lãnh đạo Bộ Ngư nghiệp, Đại dương và Tuần duyên. Từ năm 2019-2021, ông giữ chức Bộ trưởng Môi trường và Biến đổi khí hậu. Trên cương vị đó, ông phải giữ sự cân bằng giữa việc bảo vệ ngành khai thác tài nguyên và việc thực hiện kế hoạch cắt giảm khí thải dầu khí của chính phủ. Ông cũng vận động nới lỏng thủ tục cấp phép cho các công ty khai khoáng trong việc triển khai các dự án mới.
Dịu Thảo tự tin mang thiết kế Việt tới Miss International Queen 2023
Nổi loạn, cá tính trong hình tượng thời thượng với trang phục denim
Sau nhiều năm tìm hiểu về việc hiến xác cùng với khát khao cống hiến của một nhà giáo, cô giáo Lê Thị Hoa Lý (Giáo viên trường Nguyễn Tri Phương - Huế, đã về hưu) đã tự nguyện đăng ký hiến xác cho Trường ĐH Y dược - ĐH Huế sau này, với ý nghĩ cho các học trò có thể học tập trên chính thể xác của mình. Suốt cả cuộc đời, cô luôn cố gắng dành hết tâm huyết cho sự nghiệp trồng người.Chiều ngày 22.1.2025, các thầy cô bộ môn Giải phẫu và sinh viên Trường ĐH Y Dược Huế đã thành kính tổ chức Lễ Macchabée: "Tri ân người hiến xác" trong không khí trang nghiêm và xúc động, một sự kiện ý nghĩa nhằm tri ân những người đã hiến tặng cơ thể cho khoa học. Buổi lễ đã thu hút sự tham gia đông đảo của sinh viên, giảng viên và cán bộ nhà trường, cùng với những người đăng ký hiến xác sau này.Hàng ngàn chiếc đèn hoa đăng được thắp sáng rực rỡ, dẫn lối các đại biểu đến nhà xác - nơi diễn ra buổi lễ. Ánh sáng lung linh như những ngọn lửa ấm áp, soi sáng con đường mà những người thầy thầm lặng đã chọn lựa.Lễ hội "Macchabée: Tri ân người hiến xác" là một truyền thống cao đẹp, thể hiện sự biết ơn sâu sắc của cộng đồng y khoa đối với những người đã hy sinh vì sự nghiệp đào tạo. Nhờ có những tấm lòng cao cả ấy, các sinh viên y khoa mới có cơ hội được thực hành trên những mẫu vật thực tế, từ đó nâng cao kiến thức và kỹ năng chuyên môn.
‘Phóng như bay’ trên đường mưa trơn, Toyota Fortuner mất lái lật ngang trên dải phân cách
Thành công của đội tuyển Việt Nam tại AFF Cup 2024 khiến cuộc đua cho các hạng mục danh hiệu Quả bóng vàng Việt Nam thêm hấp dẫn. Trong đó, tâm điểm tập trung vào tiền đạo Nguyễn Xuân Son. Chân sút sinh năm 1997 tỏa sáng rực rỡ với 7 bàn thắng, chỉ cần 5 trận đấu để đoạt ngôi vua phá lưới và cầu thủ hay nhất AFF Cup 2024. Không quá khi nói, Xuân Son là 50% sức mạnh đội tuyển Việt Nam, khi sự đa năng, toàn diện và đẳng cấp của cầu thủ mang áo số 12 đã giúp toàn đội chinh phục đỉnh cao. Tuy nhiên thời điểm anh chính thức trở thành công dân Việt Nam là ngày 15.10.2024. Và theo quy định về pháp lý cũng như chuyên môn, Xuân Son chỉ được FIFA cho phép thi đấu cho đội tuyển Việt Nam là vào ngày 21.12.2024 (đúng thời điểm gặp đội Myanmar ở vòng bảng AFF Cup 2024).Ở thời điểm ban tổ chức hoàn thành danh sách đề cử, Xuân Son chỉ mới vừa có quốc tịch Việt Nam."Rafaelson, anh ấy đã hoàn thành nhập tịch Việt Nam với tên Việt Nam là Xuân Son, nhưng thời gian thi đấu trước khi nhập tịch với tư cách ngoại binh nên để tên Rafaelson ở hạng mục Cầu thủ xuất sắc nước ngoài. Nếu đưa vào danh sách Quả bóng vàng nam thì không hợp lý. Có thể sang năm, Quả bóng vàng Việt Nam 2025, nếu bạn ấy xứng đáng thì có thể có tên trong danh sách cầu thủ nam xuất sắc", Phó chủ tịch Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) Trần Anh Tú chi biết. Xuân Son được đề cử cho danh hiệu "Ngoại binh hay nhất năm". Với 31 bàn thắng sau 26 trận để đưa CLB Nam Định lên ngôi vô địch V-League, cùng màn thể hiện chói sáng tại đội tuyển Việt Nam, Xuân Son gần như chắc chắn chinh phục danh hiệu này, vượt qua những đối thủ như Hendrio Araujo, Leo Artur hay Rimario Gordon. Nhìn trên tổng thể màn trình diễn, cuộc đua cho danh hiệu cầu thủ nam xuất sắc nhất sẽ diễn ra giữa Nguyễn Tiến Linh, Nguyễn Hoàng Đức và Nguyễn Quang Hải. Tiến Linh có năm 2024 đáng nhớ với 15 bàn thắng cho CLB Bình Dương. Ở V-League 2024 - 2025, Tiến Linh đang chơi tốt với 7 bàn sau 9 trận, dẫn đầu danh sách vua phá lưới. Tại AFF Cup 2024, dù Tiến Linh ngồi dự bị cho Xuân Son, nhưng anh cũng có 4 bàn thắng, chỉ đứng sau người đồng đội trong danh sách lập công cho đội tuyển Việt Nam. Trong các bàn thắng của Tiến Linh, có những khoảnh khắc quan trọng như tình huống đá phạt đền thành công vào lưới Singapore ở trận bán kết lượt đi trên sân Jalan Besar, hay bàn thắng cũng trước Singapore ở trận lượt về, giúp đội nhà thắng chung cuộc 3-1.Hoàng Đức cũng là ứng viên rất nặng ký, khi anh là trụ cột tuyến giữa của đội tuyển Việt Nam tại AFF Cup 2024. Tiền vệ sinh năm 1998 chơi nổi bật ở bán kết và chung kết với những pha xử lý và che chắn bóng đẳng cấp, giúp toàn đội trụ vững trước sức ép của Thái Lan và Singapore. Dù không in dấu giày vào bàn thắng, nhưng đóng góp của Hoàng Đức rất có giá trị.Song, điểm trừ của Hoàng Đức là phong độ chỉ ở mức tạm ổn tại Thể Công Viettel trong nửa đầu năm, trước khi anh xuống hạng nhất chơi cho CLB Ninh Bình. Tại đây, Hoàng Đức góp công giúp đội đứng đầu bảng, nhưng chất lượng giải hạng nhất kém xa V-League, nơi Tiến Linh đang tranh tài.Còn với Quang Hải, những bàn thắng và kiến tạo quan trọng dù chỉ vào sân từ ghế dự bị tại AFF Cup giúp anh cũng là một ứng viên sáng giá.
world cup tổ chức mấy năm 1 lần
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
