Dân khổ sở vì công trình làm đường quá lâu
Ngày 20.3 hằng năm được Liên Hợp Quốc chọn làm ngày Quốc tế hạnh phúc. Đây là ngày đặc biệt - ngày xuân phân, ngày mặt trời gần như chiếu thẳng vào xích đạo nên độ dài ngày và đêm bằng nhau. Từ đó ngày Quốc tế hạnh phúc có thông điệp: Cân bằng và hài lòng là một trong những chìa khóa để hạnh phúc.Thông tin trên website dayofhappiness.net cho biết, chủ đề của ngày Quốc tế hạnh phúc năm nay là Chăm sóc và Chia sẻ, nhắc nhở chúng ta rằng hạnh phúc lâu dài đến từ việc chăm sóc lẫn nhau, cảm thấy được kết nối và trở thành một phần của điều gì đó lớn lao hơn. Nhân dịp này PV Thanh Niên trò chuyện với một số nhân vật xoay quanh từ: Hạnh phúc. Khoảnh khắc con trai Thiên Phước giành huy chương tại giải thể thao người khuyết tật, ông Hồ Tuấn Nghĩa (63 tuổi, Q.Tân Phú) không kìm được giọt nước mắt hạnh phúc. Với ông, đó là minh chứng cho quyết định đúng đắn khi nghỉ hưu sớm, toàn tâm đồng hành cùng con. Thiên Phước mắc hội chứng Down, dù đã 27 tuổi nhưng nhận thức chỉ như đứa trẻ lên 10. Ngày con trai còn nhỏ, hai vợ chồng ông đã đi đến một quyết định rất day dứt là không sinh thêm con để dành hết tình yêu thương cho Phước. Ông Nghĩa sợ, nếu mình sinh thêm một đứa con bình thường, khỏe mạnh, mọi yêu thương và ưu tiên sẽ dành cho đứa trẻ đó thì Phước sẽ chịu thiệt thòi.Với vợ chồng ông Nghĩa, hạnh phúc đơn giản lắm. Đó là những biểu hiện tình cảm của Thiên Phước, thể hiện tình yêu thương bằng lời nói như: "Con thương ba, con thương mẹ". Hay khi thấy ba mẹ bị bệnh, Phước đến bên ôm chặt: "Bệnh hả, đau hả, cố lên nhé! Không sao đâu!".Giờ đây, khi mái đầu hoa râm, đôi vợ chồng già cũng tiếc khi đã không sinh thêm con, để đứa em đó sau này có thể thay mặt ông bà chăm sóc cho anh trai của mình. "Nhưng lựa chọn nào cũng có cái giá của nó, Phước đang sống, trưởng thành bằng tất cả những yêu thương và niềm tin tuyệt đối mà vợ chồng tôi đã dành trao…", ông Nghĩa nói.Còn với y tá Châu Thành Toàn (42 tuổi, ngụ Q.Gò Vấp), trưởng nhóm tình nguyện SV07, trực thuộc Hội chữ thập đỏ tỉnh Sóc Trăng. Người đã tổ chức cả ngàn chương trình thiện nguyện cho người yếu thế trong 27 năm qua quan niệm: "Hạnh phúc riêng của mỗi người sẽ trở nên ý nghĩa hơn khi giúp cho nhiều người, cho một tập thể cũng được hạnh phúc". Theo anh Toàn, mỗi người có một định nghĩa riêng về hạnh phúc, xuất phát từ những cảm xúc, năng lượng cá nhân nhưng không nằm ngoài quy luật tất yếu của cuộc sống đó là nhân - quả, tức, có gieo mầm mới có thu hoạch. Hạnh phúc là một quá trình thực hành trong mỗi khoảnh khắc cuộc sống, không có hạnh phúc từ trên trời rơi xuống.Anh Toàn cho rằng, đừng đợi đến khi gặp khó khăn, biến cố mới nhận ra giá trị của hạnh phúc. Anh Toàn biết ơn những gì mình đang có và thấy hạnh phúc, từ sức khỏe, gia đình, bạn bè, đến những điều nhỏ bé như một bữa ăn ngon, một lời động viên. "Hạnh phúc của tôi là trân trọng những gì hiện hữu, như: một nụ cười, một đôi mắt sáng, vài ngàn lẻ bỏ ống heo để cuối năm gom được thêm vài triệu đồng làm thiện nguyện. Điều đó khác với khi bạn không thể nhìn thấy ánh sáng và bạn thấy hạnh phúc khi mình lại nhìn thấy ánh sáng. Hay bạn có vài ngàn lẻ để bỏ ống heo làm thiện nguyện nhưng lại than thở rằng ước gì tôi có nhiều tiền để giúp đời", anh Toàn nói.Bác sĩ Nguyễn Phương, hiện là quản lý Y khoa cho 1 đơn vị tiêm chủng VNVC cho rằng: "Hạnh phúc có thể giải thích từ góc độ khoa học. Có một loại hormone tên là endorphin. Hormone này hoạt động và có tác động đến cảm giác hạnh phúc, chúng ta ai cũng cũng có thể thực hành để kích thích nó một cách tự nhiên". Bác sĩ Phương chia sẻ, endorphin là một loại neuropeptide (chất truyền tin hóa học được tạo thành từ các chuỗi axit amin nhỏ được tổng hợp và giải phóng bởi các tế bào thần kinh) do hệ thần kinh trung ương và tuyến yên tiết ra. Nó có chức năng chính là giảm đau và tạo cảm giác dễ chịu. Điều đặc biệt là endorphin được sản sinh trong cả hai tình huống, đó là:Khi vận động thể chất (chạy bộ, tập thể thao, nhảy múa, yoga…): giúp tạo ra cảm giác sảng khoái, vui vẻ, hưng phấn. Người chạy bộ thường gọi là "runner's high" - cảm giác hưng phấn khi chạy. Hoặc khi cơ thể trải qua căng thẳng hoặc đau đớn, ví dụ chấn thương, sinh con, hóa trị…): giúp giảm đau, tạo cảm giác an thần để giúp con người đối phó với tình huống khó khăn. Endorphin không chỉ giúp tạo cảm giác hạnh phúc, mà còn giúp chúng ta chịu đựng nỗi đau, vượt qua nghịch cảnh một cách bền bỉ hơn.Vì thế, hạnh phúc không chỉ là một trạng thái tinh thần, mà còn liên quan đến những phản ứng sinh học trong cơ thể. Khi chúng ta chủ động tập luyện, chăm sóc bản thân và kết nối với người khác, thì đang tạo điều kiện cho cơ thể tiết ra những hormone tích cực, tạo cảm thấy vui vẻ và tràn đầy năng lượng. Đó là lý do tại sao những người gặp khó khăn nhưng bắt đầu tập luyện thể thao lại "cảm thấy tốt hơn", đó không phải là cảm tính mà thực sự có cơ sở khoa học.Nó giống như một "liệu pháp tự nhiên" giúp họ hồi phục từ bên trong. Không những thế, tập luyện còn còn kích thích sản sinh serotonin, dopamine và oxytocin – những chất quan trọng trong việc duy trì tinh thần tích cực và cảm giác hạnh phúc. Bác sĩ Phương từng mắc đa u tủy đầu năm 2021, phải hóa trị và ghép tủy, điều trị trong 2 năm và bắt đầu hành trình phục hồi từ bằng cách tập luyện chạy bộ. Dưới góc nhìn của một bác sĩ, một người từng chiến đấu với bệnh hiểm nghèo, và tập chạy bộ, trải nghiệm của bác sĩ Phương về mối liên hệ giữa nỗi đau và hạnh phúc thông qua chạy bộ có lẽ đặc biệt hơn bất kỳ ai hết.Khi chạy, cơ thể sản sinh endorphin, giúp giảm đau và tạo cảm giác hưng phấn. Nhưng endorphin chỉ xuất hiện khi bạn đã chạy qua vùng khó chịu ban đầu – nghĩa là bạn phải chấp nhận đau đớn trước khi có được hạnh phúc.Nó giống như một cơ chế sinh học, là một quá trình mô phỏng sự sống còn: đau đớn, kiên trì, chịu đựng, rồi sau đó là cảm giác giải thoát. Điều này nó cũng giống như hành trình bác sĩ vượt qua bệnh tật. Sau mỗi lần hóa trị, sau những cơn đau và mệt mỏi là khoảnh khắc bình yên khi cơ thể hồi phục. Chạy bộ giúp bác sĩ Phương trực tiếp trải nghiệm quy luật này mỗi ngày, qua từng buổi chạy. "Những ngày đầu tiên khi tôi tập chạy sau chuỗi tháng ngày nằm viện, mỗi bước chân đều đi kèm đau đớn, cơ thể vẫn yếu, phổi chưa quen với nhịp thở, tim đập gấp gáp khi cố gắng hoàn thành một vòng công viên. Nhưng chính sự đau đớn đó lại là minh chứng rằng tôi còn sống, còn có cơ hội để thay đổi. Tôi nhận ra rằng hạnh phúc không phải là sự vắng mặt của nỗi đau, mà là cách ta đối diện và vượt qua nó, nữ bác sĩ nói.Bác sĩ Nguyễn Phương chia sẻ cách thực hành giúp kích thích endorphin để tạo cảm giác hạnh phúc một cách tự nhiên. - Tập thể dục thường xuyên: Không nhất thiết phải chạy marathon, chỉ cần đi bộ nhanh 20-30 phút mỗi ngày cũng giúp cơ thể sản sinh endorphin. - Tận hưởng thiên nhiên: Đi bộ ngoài trời, tiếp xúc ánh nắng mặt trời giúp tăng serotonin, góp phần tạo cảm giác hạnh phúc. - Thiền và hít thở sâu: Yoga và thiền giúp cơ thể thư giãn, điều hòa hormone, đặc biệt là giảm cortisol (hormone căng thẳng). - Cười nhiều hơn: Khi cười, cơ thể cũng tiết ra endorphin, giúp cho mọi người cảm thấy vui vẻ, thư giãn hơn. - Làm việc tốt, giúp đỡ người khác: Các hoạt động thiện nguyện cũng giúp tăng oxytocin, tạo cảm giác gắn kết và hạnh phúc. Kỷ lục gia về thiện nguyện Châu Thành Toàn bổ sung thêm hạnh phúc còn đến từ việc thực hành sự biết ơn. Không chỉ biết ơn khi được giúp đỡ, mà biết ơn cả những gì hiện hữu.Khai mạc ngày hội học sinh, sinh viên toàn quốc 2024
Trường quốc tế Nam Mỹ hôm 1.3 được Nhà xuất bản ĐH Oxford (OUP) trực thuộc ĐH Oxford hàng đầu Anh công nhận là Trung tâm khảo thí OxfordAQA đầu tiên ở TP.HCM. Đồng nghĩa, từ năm học 2024-2025, trường được ủy quyền giảng dạy và tổ chức các kỳ thi GCSEs và A-levels quốc tế - là những kỳ thi dùng kết quả để tuyển sinh phổ biến tại Anh cũng như trên thế giới.OxfordAQA là hội đồng khảo thí uy tín, thành lập bởi sự hợp tác giữa OUP và AQA (tổ chức khảo thí tại Anh), hiện được giảng dạy ở hơn 500 trường trên toàn cầu. Theo Trung tâm Công nhận văn bằng Anh (UK NARIC), OxfordAQA, Cambridge International và Pearson Edexcel là những hội đồng khảo thí được công nhận bằng cấp, chứng chỉ tương đương GCSEs và A-levels tại Anh.Trao đổi cùng Thanh Niên bên lề sự kiện, bà Nguyễn Thị Ngọc Lan, Hiệu trưởng Trường quốc tế Nam Mỹ, cho biết với vai trò Trung tâm khảo thí OxfordAQA, học sinh ở trường nói riêng và trong khu vực nói chung có thể dự thi lấy bằng GCSEs và A-levels quốc tế tại miền Nam. Điểm nổi bật là trường không giới hạn phạm vi nội bộ nên các bạn ngoài trường, thậm chí học chương trình khác vẫn có thể đăng ký dự thi nếu đủ điều kiện.Bà Nguyễn Minh Hằng, Quản lý khu vực Đông Nam Á chương trình phổ thông quốc tế Oxford (OUP), cho biết khu vực Đông Nam Á hiện có tổng cộng 50 Trung tâm khảo thí OxfordAQA và con số này tại Việt Nam là 5, trong đó 3 trung tâm là các trường ở Lào Cai, Hà Nội, TP.HCM và hai trung tâm trực thuộc Hội đồng Anh. Tại các trung tâm này, học sinh quốc tế cũng có thể đến dự thi và nhận bằng chứ không chỉ có người Việt.Ngoài ra, nhiều trường quốc tế khác tại Việt Nam cũng đang giảng dạy chương trình hoặc một số môn học của OxfordAQA, song chưa đáp ứng được các tiêu chí kiểm định để trở thành trung tâm khảo thí trực thuộc, bà Hằng lưu ý.Chia sẻ thêm về chương trình giảng dạy, bà Hằng cho hay đơn vị luôn cập nhật học liệu mỗi 5 năm, và mới đây nhất là đưa trí tuệ nhân tạo (AI) vào bài học từ lớp 1 tới lớp 12. Một điểm đáng chú ý khác là trong những giáo trình của OUP, ngoài tài liệu giấy và bài tập trực tuyến, nhà xuất bản còn dùng AI để sản xuất câu hỏi tùy biến (adaptive question) dựa trên năng lực thực tế của học trò, từ đó cá nhân hóa việc dạy học tốt hơn."Điều này cũng giúp các bạn chủ động học tập hơn thay vì chỉ trông chờ bài tập từ thầy cô phát xuống", bà Hằng nhận định.Phát biểu trực tuyến, ông Tom Galvin, Trưởng bộ phận quản lý chất lượng OxfordAQA, cho biết chứng chỉ GCSEs quốc tế của đơn vị được thiết kế cho học sinh tuổi từ 14 - 16, còn bằng A-level dành cho các bạn tuổi từ 16 - 18. Điểm đặc biệt của các văn bằng này là được hơn 700 trường ĐH ở các nước châu Á, châu Âu, khu vực Bắc Mỹ, Úc... và tất cả các trường ĐH tại Anh chấp nhận dùng để tuyển sinh.Còn tại Việt Nam, học sinh có thể dùng A-level để ứng tuyển vào các trường hàng đầu: ĐH Bách khoa Hà Nội, ĐH Kinh tế Quốc dân (Hà Nội), Trường ĐH Ngoại thương (Hà Nội), Trường ĐH Quốc tế (ĐH Quốc gia TP.HCM). Ngoài ra, học sinh cũng có thể nộp đơn vào các đơn vị có yếu tố quốc tế, chẳng hạn như Trường ĐH VinUni (Hà Nội), Anh Quốc Việt Nam (Hà Nội), Việt Đức (TP.HCM), RMIT (TP.HCM)...
IDP đầu tư mở rộng tại Việt Nam và công nghệ giáo dục mang tính bước ngoặt
Những ngày cuối tháng 3, khi Tây Nguyên nhuộm vàng nắng gió hòa trong hương sắc đại ngàn dọc theo những con đường đất đỏ bazan… Chúng tôi lại được mời gọi đến với miền cao nguyên hùng vĩ để thưởng thức hương vị của nắng, của gió và bắt đầu hành trình khám phá dàn xe sang Lexus.
Với những trải nghiệm khi ngồi trong khoang lái, Peugeot 408 mang đến cảm giác rất "tương lai" nhờ thiết kế nội thất cá tính, các chi tiết nhỏ được chăm chút dù chiếc xe thử nghiệm chỉ là phiên bản Allure tiêu chuẩn. Cụm màn hình thông tin giải trí trên cả 3 phiên bản của Peugeot 408 đều có kích cỡ 10 inch đặt ngangtích hợp kết nối điện thoại dùng hệ điều hành Apple CarPlay và Android Auto.
Về Cà Mau tát đìa bắt cá đồng ăn tết
Tỉ mẩn tạo hình con voi bên căn nhà dài truyền thống, nghệ nhân H'Huyên BHôk (49 tuổi) dừng tay mời chúng tôi vào nhà để tìm hiểu về nghề gốm cổ Yang Tao. Dưới chân nhà dài, những tạo hình như: con voi, con lợn, lọ hoa… đang được bà phơi dưới ánh nắng của ngày đông. "Trong làng tôi chỉ còn vài nghệ nhân làm gốm Yang Tao, họ cũng đã già hết rồi, nếu tính nghệ nhân làm được gốm Yang Tao thì tôi là người trẻ nhất", bà H'Huyên BHôk nói.Bà H'Huyên BHôk cho hay, qua lời kể của bà cố, ngày xưa trong buôn người dân sinh sống không có các vật dụng sinh hoạt như chén, bát…, chỉ dùng lá chuối để đựng cơm. Từ đó, người xưa đã suy nghĩ và sáng tạo, tìm kiếm nguồn đất để nặn ra cái chén đầu tiên, đem đi nung thành công, rồi tiếp tục làm các vật dụng lớn hơn như sành đựng nước, chóe đựng gạo. Thời điểm đó, người dân trong buôn học hỏi lẫn nhau và tự tạo ra các vật dụng riêng để sử dụng trong gia đình."Để thể hiện lòng biết ơn và tôn kính với bề trên, người sáng kiến đã đặt ra rất nhiều quy tắc khi làm gốm Yang Tao, người vi phạm quy tắc sẽ bị bề trên khiển trách", bà H'Huyên BHôk kể và tiếp lời: "Ngày trước, chỉ có phụ nữ làm gốm, đàn ông trong buôn không được làm vì chế độ mẫu hệ. Độ tuổi mà con gái được làm gốm phải từ 17,18 tuổi, chưa có chồng. Trước khi đi lấy đất, con gái không được tiếp xúc với con trai, không trùng ngày 'đèn đỏ', nếu vi phạm sẽ bị run tay chân, không tìm thấy đường về nhà".Nghệ nhân H'Lưm Uông (63 tuổi), nhà ở bên cạnh và là người chỉ dạy cho bà H'Huyên BHôk làm gốm, vừa nằm viện về, tay chân vẫn còn yếu do bị tai biến (hồi tháng 6.2024), nhưng nỗi nhớ nghề vẫn hằn sâu trong đôi mắt của bà. "Bị thế này, mẹ (tôi) cũng nhớ nghề lắm, tay chân cứ khó chịu. Hằng ngày, chỉ có thể ngồi trong nhà dài nhìn H'Huyên BHôk làm gốm, mong mau khỏi bệnh để lại tiếp tục làm gốm như ngày xưa. Từ những năm 1990, chén bát hiện đại từ nơi khác về nên buôn này chỉ còn vài người làm gốm…", bà H'Lưm Uông chia sẻ.Giọng trầm buồn, nghệ nhân H'Huyên BHôk và H'Lưm Uông kể lại khoảng hơn chục năm trước, trong một lần đi bán gốm Yang Tao ở H.Cư Mgar (Đắk Lắk), chiếc xe chở mọi người không may bị lật ở giữa đèo, bà H'Huyên BHôk bị chấn thương ở vùng đầu, rất may không ảnh hưởng đến tính mạng. Nhưng cũng từ đây, người dân trong buôn không còn đi bán gốm ở xa nữa (vì sợ gặp tai nạn) mà chỉ làm các vật dụng phục vụ sinh hoạt trong gia đình. Rồi theo xu hướng phát triển, gốm thủ công không cạnh tranh được với gốm công nghiệp, nên người làm gốm trong buôn ít dần, chỉ còn 5 – 6 người giữ nghề đến ngày nay.Năm 2008, bà Lương Thanh Sơn (nguyên Giám đốc Bảo tàng Đắk Lắk) đã đến buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk) để động viên, hỗ trợ cho bà con giữ lấy nghề gốm cổ lâu đời trong vùng. Các nghệ nhân và người làm gốm cổ ở Yang Tao luôn ghi nhớ rằng, nếu không có TS Lương Thanh Sơn thì nghề gốm đã mất đi.Bà Sơn cho hay những năm trước 2008, bà đã nghiên cứu và đề xuất các dự án phục hồi các làng nghề truyền thống của người Ê Đê, người M'nông tại địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Trong đó, bà xin được nguồn vốn cho dự án phục dựng nghề làm gốm của người M'nông tại buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk). Thời điểm này, tại buôn có mở một lớp dạy nghề làm gốm cổ khoảng 15 – 20 người, trong đó có 3 nghệ nhân được mệnh danh là "bàn tay vàng" của địa phương."Qua thời gian làm văn hóa, gắn bó với người dân tại các buôn làng, điều mà tôi đau đáu đến bây giờ là làm sao tạo được nguồn thu, đầu ra cho các sản phẩm gốm Yang Tao của bà con. H.Lắk là vùng du lịch nổi tiếng của tỉnh Đắk Lắk, đặc biệt là khu du lịch hồ Lắk, đây là cơ sở để phát triển các sản phẩm gốm cổ Yang Tao gửi đến tay du khách thập phương", bà Sơn nói.Bà Sơn cho biết thêm, theo thông tin từ một người nghiên cứu (Bỉ) do bà hướng dẫn, sản phẩm gốm cổ Yang Tao đã hiện diện tại Bảo tàng Anh. Trong lần trở lại Dơng Bắk cách đây không lâu, các nghệ nhân (nay già yếu nhưng bàn tay của họ chưa bao giờ biết mỏi) cũng khoe với bà, gốm Yang Tao đã được du khách từ các công ty du lịch lữ hành đến tham quan và tìm mua. Từ đó, cũng tạo nguồn thu nhập đáng kể cho bà con duy trì với nghề.Trao đổi với Thanh Niên, Sở VH-TT-DL Đắk Lắk cho biết, Bộ VH-TT-DL vừa có Quyết định về việc công bố danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với nghề làm gốm của người M'nông ở xã Yang Tao (H.Lắk, Đắk Lắk). Đây sẽ là cơ sở quan trọng để gốm cổ Yang Tao được hồi sinh.
